abbolótu , nm: abbulotu,
afalotu,
avolotu Definition
morigamentu, movimentu sentza un'órdine precisu siat de cosas e siat de gente, a bortas fatu apostadamente cun iscopu precisu; morigamentu fintzes de istògomo / pesare o pònnere a. = tzacare cuvusione
Synonyms e antonyms
abbatúliu,
abbulútziu,
alborotu,
atrepógliu,
avabotu,
carralzu,
sciumbullu,
trambullu,
tregollu,
trepollu
/
abbulizu,
baraundha,
mamudinu,
stragambullu,
subuzu,
tifitanu,
tremutu
| ctr.
assébiu
Sentences
candu sa maista at bófiu isterri sa chistioni, insaras est cumentzau s'avolotu ◊ is féminas iant pesau un'avolotu po nci bogari su segretàriu cumunali ◊ sa paghe armoniosa as distrutu pro pònnere avolotu ◊ sentza bi àere motivu istas fachendhe abbolotu
Etymon
srd.
Translations
French
agitation
English
tumult
Spanish
alboroto
Italian
agitazióne,
tumulto
German
Unruhe,
Aufruhr.
apistichinzàre , vrb: apistighignare,
apistighinzare,
pistichinzare Definition
pònnere, pigare o tènnere pistighíngiu, arreolu
Synonyms e antonyms
afruscare 1,
apensamentai
Sentences
custa màzine chi li ant presentau l'at apistichinzau ◊ candho at bidu chi su pisedhu no fit torradu ancora, su babbu comintzeit a si apistighinzare ◊ si apistichinzat pro sa salute
Etymon
srd.
Translations
French
s'agiter,
être inquiet
English
to crave
Spanish
zozobrar,
estar intranquilo
Italian
avére o méttere inquietùdine,
smània
German
von Unruhe erfaßen werden,
Unruhe verursachen.
disassusségu , nm Definition
mancàntzia o farta de assussegu
Synonyms e antonyms
pensamentu,
pidinu
| ctr.
assussegu
Etymon
spn.
Translations
French
inquiétude
English
anxiety
Spanish
desasosiego
Italian
ansietà,
inquietùdine
German
Unruhe.
franédiga , nf: franériga,
frenédiga Definition
genia de gana e de presse meda o ispédhiu de fàere calecuna cosa
Synonyms e antonyms
afródhiu,
bermegorru,
férnia,
furighíngiu,
ischecherédhiu,
schinitzu
/
cimbella,
pedighinu,
pedine,
pestighinzu
Sentences
aiat sa frenédiga de ndhe betare cussa cara a ràfias cun sas francas (Ptz.Mura)◊ fit fémina de frenédiga manna e de tichírriu imberriosu, limbori e forroxosa fintzas amoratzendhe ◊ sa zente totinduna aiat leadu sa frenédiga
Translations
French
agitation,
inquiétude
English
restlessness,
worry
Spanish
inquietud,
agitación
Italian
irrequietézza,
preoccupazióne
German
Unruhe.
ischinítzu , nm: ischinnitzu,
schinitzu Definition
genia de idea chi no lassat istare in pàusu, coment'e pistighíngiu po cosa chi si timet o chi si iat a bòllere a presse, chi no si biet s'ora de àere o de fàere
Synonyms e antonyms
afródhiu,
arraolu,
atitivollu,
fazellu,
finitzu,
pestighinzu,
pidinu,
pistu
Sentences
cun s'ànima sempri in gherra, ses prenu de ischinnitzus ◊ teniat ischinnitzu de nci essiri ◊ chi ti pongu manu apitzus, piciochedha, ti passant is ischinnitzus e totu sa furighedha!
Etymon
srd.
Translations
French
inquiétude
English
fidget
Spanish
desasosiego,
desazón
Italian
inquietùdine
German
Unruhe.
pedighínu , nm: pidighinu Definition
genia de pentzamentu / àere una cosa a pidighinu = tènniri iscinitzu po ccn. cosa
Synonyms e antonyms
apensamentu,
apinnicu,
arraolu,
ischinitzu,
pedine,
pestighinzu
/
abbalàviu,
atàviu,
fazellu
Sentences
candho unu at su pidighinu de tucare chito no drommit ◊ su pidighinu chi ant sos de domo est su chi podet capitare cras (M.Bua)◊ su pidighinu chi aiat si apasigheit addaghi resesseit a si ammentare su càntigu
Etymon
srd.
Translations
French
agitation,
mouvement
English
restlessness
Spanish
inquietud,
desasosiego
Italian
irrequietézza,
moviménto
German
Unruhe,
Bewegung.
pedíne , nm, nf: pedinu,
pidina,
pidinu Definition
genia de pentzamentu chi si tenet po ccn. cosa
Synonyms e antonyms
apensamentu,
apinnicu,
arraolu,
pedighinu,
pestighinzu,
revinu,
solovu
Idioms
csn:
est unu pedinu (nadu de unu) = ifadosu; fàchere una cosa a p. = bene, cun contivizu; intrare pedine = leàresi pessamentu
Sentences
tota addolimada est sa persone chi pro sa cura li ponet pedinu ◊ lu tenia a pidinu de andhare a fàghere cussu cumandhu ◊ si essis, tene pidinu de torrare! ◊ mama tua ti sighit a pedinu in s'isconsolu ◊ cun cussu pidinu in conca no resesso a drommire ◊ su dutore l'at bisitada cun cuidadu e mudu: in cara si li leghiat però sa pidina e unu belu de suore si est mudadu in gútios
Surnames and Proverbs
prb:
chie no at pedinu est ómine mischinu
Etymon
srd.
Translations
French
anxiété,
hantise
English
worry
Spanish
ansia,
inquietud,
angustia
Italian
ànsia,
assillo
German
Angst,
angstvolle Unruhe.
schinítzu , nm: ischinitzu*,
schinnitzu,
sciníciu,
scinitzu,
sfinítziu,
sfinitzu Definition
genia de idea chi no lassat istare in pàusu, coment'e oriolu po cosa chi si timet o chi si iat a bòllere a presse, chi no si biet s'ora de àere o de fàere, fintzes ifadu / malu sciníciu = impudu, arrepentimentu; s. de brenti, a s'istògumu = afinamentu, isanimamentu
Synonyms e antonyms
afródhiu,
arraolu,
fazellu,
finitzu,
franédiga,
furighedha,
pestighinzu,
pidinu,
pistu
Sentences
s'ispédhiu ponit scinitzu ◊ fillus mius, candu no seis in domu tèngiu unu schinitzu!…◊ allodhu torrau, no tenit assébiu: a ndi tenit de scinitzu! ◊ dh'ant portada a s'uspidali ma teniat giai su scinitzu de sa morti, e difatis si est morta una pariga de oras apustis ◊ de candu apu biu cudhu piciocu tenemu unu sciníciu e non poremu istai sentz'e dhu torrai a biri!
2.
ti biu a bisura de fàmini: ita tenis, schinnitzedhu?!
3.
at donau un'aderetzada a su coscinu ca dhi fait scinitzu
Translations
French
agitation,
énervement
English
eagerness
Spanish
desasosiego
Italian
irrequietézza,
smània
German
Unruhe,
Aufregung.