Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

afrachèsa , nf: frachesa 1 Definition pampada de calore / s'afrachesa de s'ora = candho su tempus est benindhe mancu Synonyms e antonyms bura / frachillu Sentences sa fémmina, sa domu, s'afrachesa de sa coja, is fillus: unu giogu de pensamentus! ◊ is afrachesas de is féminas funt pampadas de callenti a faci chi bandant e torrant Etymon srd. Translations French agitation, énervement English great, desire Spanish sofoco, inquietud Italian vampata, smània German Hitze, Toben.

arraólu , nm: arreolu, arriolu, oriolu Definition genia de pentzamentu po calecuna cosa chi si timet, o chi si bolet o chi no s'ischit Synonyms e antonyms apensamentu, apinnicu, ildinu, intabatzu, pedine, pedighinu, pennítziu, pestighinzu / afródhiu, finitzu, ischinitzu, pistu Sentences s'arreolu no li dabat pasu ◊ po s'arriolu, notesta, no soi arrennéscia a mi calai a sonnu ◊ su massau contat totu a sa pubidha e abarrant in arreolu poite teniant dus fixus Translations French appréhension English concern Spanish inquietud Italian apprensióne German Angst.

franédiga , nf: franériga, frenédiga Definition genia de gana e de presse meda o ispédhiu de fàere calecuna cosa Synonyms e antonyms afródhiu, bermegorru, férnia, furighíngiu, ischecherédhiu, schinitzu / cimbella, pedighinu, pedine, pestighinzu Sentences aiat sa frenédiga de ndhe betare cussa cara a ràfias cun sas francas (Ptz.Mura)◊ fit fémina de frenédiga manna e de tichírriu imberriosu, limbori e forroxosa fintzas amoratzendhe ◊ sa zente totinduna aiat leadu sa frenédiga Translations French agitation, inquiétude English restlessness, worry Spanish inquietud, agitación Italian irrequietézza, preoccupazióne German Unruhe.

furighíngiu , nm Synonyms e antonyms afródhiu, franética, frischíngiu, furighedha Sentences balla ca su furighíngiu dhi est passau! ◊ teneus furighíngiu de si ndi andai Etymon srd. Translations French énervement, agitation English longing Spanish inquietud, desasosiego Italian smània German Ungeduld, Wut, Sucht, Begierde.

pedighínu , nm: pidighinu Definition genia de pentzamentu / àere una cosa a pidighinu = tènniri iscinitzu po ccn. cosa Synonyms e antonyms apensamentu, apinnicu, arraolu, ischinitzu, pedine, pestighinzu / abbalàviu, atàviu, fazellu Sentences candho unu at su pidighinu de tucare chito no drommit ◊ su pidighinu chi ant sos de domo est su chi podet capitare cras (M.Bua)◊ su pidighinu chi aiat si apasigheit addaghi resesseit a si ammentare su càntigu Etymon srd. Translations French agitation, mouvement English restlessness Spanish inquietud, desasosiego Italian irrequietézza, moviménto German Unruhe, Bewegung.

pedíne , nm, nf: pedinu, pidina, pidinu Definition genia de pentzamentu chi si tenet po ccn. cosa Synonyms e antonyms apensamentu, apinnicu, arraolu, pedighinu, pestighinzu, revinu, solovu Idioms csn: est unu pedinu (nadu de unu) = ifadosu; fàchere una cosa a p. = bene, cun contivizu; intrare pedine = leàresi pessamentu Sentences tota addolimada est sa persone chi pro sa cura li ponet pedinu ◊ lu tenia a pidinu de andhare a fàghere cussu cumandhu ◊ si essis, tene pidinu de torrare! ◊ mama tua ti sighit a pedinu in s'isconsolu ◊ cun cussu pidinu in conca no resesso a drommire ◊ su dutore l'at bisitada cun cuidadu e mudu: in cara si li leghiat però sa pidina e unu belu de suore si est mudadu in gútios Surnames and Proverbs prb: chie no at pedinu est ómine mischinu Etymon srd. Translations French anxiété, hantise English worry Spanish ansia, inquietud, angustia Italian ànsia, assillo German Angst, angstvolle Unruhe.

ragiólu , nm: arragiolu*, rajolu, razolu Definition maladia apicigosa chi benit mescamente a is canes, ma chi podet apicigare fintzes a sa gente (de is canes o de àteros animales cundhios): pigat a is céllulas de su crebedhu, faet ammachiare (si timet s'abba, s'ària) e, si no si curat in tempus cun vacinu o innetzione antiràbbica, si morit; in cobertantza, arrennegu forte, dolore chi tirat a longas, genia de pentzamentu ifadosu, de idea mala a essire de conca; si narat fintzes a s'ossu tra su cambúciu e su cracàngiu (ossu arrabiosu); a logos, rajolu est fintzes unu cane malu Synonyms e antonyms arràbbiu, arrajoladura / ttrs. rajoru / afuta, arrennegu, bústica, crocone, gormone, studugu / abeju, berinizu, grima / rajosu 2. in totue leadu at possessu su rajolu de fàghere interessu (Grolle)◊ su rajolu sou est cussu puru, ca at tentu dannu e ndhe tenet fintzas neghe isse etotu 3. innoghe apo imbruncadu e mi apo pistu su benúgiu e s'ossu de su rajolu Scientific Terminology mld Translations French rage, hydrophobie, obsession English rage, hydrophobia, obsession Spanish rabia, inquietud, desasosiego Italian ràbbia, idrofobìa, smània German Tollwut, Hundswut, Ärger.

súdha 2 , nf, nm: assudhu, sudhu Definition genia de idea, de pistighíngiu, prus che àteru coment'e timendho, pentzamentosu Synonyms e antonyms idea, pessamentu, pidinu, subrinu, sudhitura, trambúliu Idioms csn: nois za semus in cussa sudha = seus pentzendi própiu cussu, chi est aici, teneus sa própiu duda; pònnere a ccn. in sudhu = fai bènniri sa duda, fai pentzai Sentences istexiadu si che est s'amore, ma unu sudhu mi narat chi carchi die…◊ no apo piús sudhu de pesare fizos ◊ cuss'istedhu chi lughet gai est ponzendhe in sudhu s'isciéntzia ◊ ti bido in sudhu, pensosa ◊ no balet chi s'istet in sudha, timindhe fintzas chi la furet s'ària ◊ como chi ndhe apo leadu isperimentu no ndhe tenzo prus sudhu ◊ e ite, in cussa sudha ses? Etymon srd. Translations French appréhension, trouble English worry Spanish inquietud Italian apprensióne, turbaménto German Angst, Beunruhigung.