abbolótu , nm: abbulotu,
afalotu,
avolotu Definizione
morigamentu, movimentu sentza un'órdine precisu siat de cosas e siat de gente, a bortas fatu apostadamente cun iscopu precisu; morigamentu fintzes de istògomo / pesare o pònnere a. = tzacare cuvusione
Sinonimi e contrari
abbatúliu,
abbulútziu,
alborotu,
atrepógliu,
avabotu,
carralzu,
sciumbullu,
trambullu,
tregollu,
trepollu
/
abbulizu,
baraundha,
mamudinu,
stragambullu,
subuzu,
tifitanu,
tremutu
| ctr.
assébiu
Frasi
candu sa maista at bófiu isterri sa chistioni, insaras est cumentzau s'avolotu ◊ is féminas iant pesau un'avolotu po nci bogari su segretàriu cumunali ◊ sa paghe armoniosa as distrutu pro pònnere avolotu ◊ sentza bi àere motivu istas fachendhe abbolotu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
agitation
Inglese
tumult
Spagnolo
alboroto
Italiano
agitazióne,
tumulto
Tedesco
Unruhe,
Aufruhr.
apistichinzàre , vrb: apistighignare,
apistighinzare,
pistichinzare Definizione
pònnere, pigare o tènnere pistighíngiu, arreolu
Sinonimi e contrari
afruscare 1,
apensamentai
Frasi
custa màzine chi li ant presentau l'at apistichinzau ◊ candho at bidu chi su pisedhu no fit torradu ancora, su babbu comintzeit a si apistighinzare ◊ si apistichinzat pro sa salute
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
s'agiter,
être inquiet
Inglese
to crave
Spagnolo
zozobrar,
estar intranquilo
Italiano
avére o méttere inquietùdine,
smània
Tedesco
von Unruhe erfaßen werden,
Unruhe verursachen.
disassusségu , nm Definizione
mancàntzia o farta de assussegu
Sinonimi e contrari
pensamentu,
pidinu
| ctr.
assussegu
Etimo
spn.
Traduzioni
Francese
inquiétude
Inglese
anxiety
Spagnolo
desasosiego
Italiano
ansietà,
inquietùdine
Tedesco
Unruhe.
franédiga , nf: franériga,
frenédiga Definizione
genia de gana e de presse meda o ispédhiu de fàere calecuna cosa
Sinonimi e contrari
afródhiu,
bermegorru,
férnia,
furighíngiu,
ischecherédhiu,
schinitzu
/
cimbella,
pedighinu,
pedine,
pestighinzu
Frasi
aiat sa frenédiga de ndhe betare cussa cara a ràfias cun sas francas (Ptz.Mura)◊ fit fémina de frenédiga manna e de tichírriu imberriosu, limbori e forroxosa fintzas amoratzendhe ◊ sa zente totinduna aiat leadu sa frenédiga
Traduzioni
Francese
agitation,
inquiétude
Inglese
restlessness,
worry
Spagnolo
inquietud,
agitación
Italiano
irrequietézza,
preoccupazióne
Tedesco
Unruhe.
ischinítzu , nm: ischinnitzu,
schinitzu Definizione
genia de idea chi no lassat istare in pàusu, coment'e pistighíngiu po cosa chi si timet o chi si iat a bòllere a presse, chi no si biet s'ora de àere o de fàere
Sinonimi e contrari
afródhiu,
arraolu,
atitivollu,
fazellu,
finitzu,
pestighinzu,
pidinu,
pistu
Frasi
cun s'ànima sempri in gherra, ses prenu de ischinnitzus ◊ teniat ischinnitzu de nci essiri ◊ chi ti pongu manu apitzus, piciochedha, ti passant is ischinnitzus e totu sa furighedha!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
inquiétude
Inglese
fidget
Spagnolo
desasosiego,
desazón
Italiano
inquietùdine
Tedesco
Unruhe.
pedighínu , nm: pidighinu Definizione
genia de pentzamentu / àere una cosa a pidighinu = tènniri iscinitzu po ccn. cosa
Sinonimi e contrari
apensamentu,
apinnicu,
arraolu,
ischinitzu,
pedine,
pestighinzu
/
abbalàviu,
atàviu,
fazellu
Frasi
candho unu at su pidighinu de tucare chito no drommit ◊ su pidighinu chi ant sos de domo est su chi podet capitare cras (M.Bua)◊ su pidighinu chi aiat si apasigheit addaghi resesseit a si ammentare su càntigu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
agitation,
mouvement
Inglese
restlessness
Spagnolo
inquietud,
desasosiego
Italiano
irrequietézza,
moviménto
Tedesco
Unruhe,
Bewegung.
pedíne , nm, nf: pedinu,
pidina,
pidinu Definizione
genia de pentzamentu chi si tenet po ccn. cosa
Sinonimi e contrari
apensamentu,
apinnicu,
arraolu,
pedighinu,
pestighinzu,
revinu,
solovu
Modi di dire
csn:
est unu pedinu (nadu de unu) = ifadosu; fàchere una cosa a p. = bene, cun contivizu; intrare pedine = leàresi pessamentu
Frasi
tota addolimada est sa persone chi pro sa cura li ponet pedinu ◊ lu tenia a pidinu de andhare a fàghere cussu cumandhu ◊ si essis, tene pidinu de torrare! ◊ mama tua ti sighit a pedinu in s'isconsolu ◊ cun cussu pidinu in conca no resesso a drommire ◊ su dutore l'at bisitada cun cuidadu e mudu: in cara si li leghiat però sa pidina e unu belu de suore si est mudadu in gútios
Cognomi e Proverbi
prb:
chie no at pedinu est ómine mischinu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
anxiété,
hantise
Inglese
worry
Spagnolo
ansia,
inquietud,
angustia
Italiano
ànsia,
assillo
Tedesco
Angst,
angstvolle Unruhe.
schinítzu , nm: ischinitzu*,
schinnitzu,
sciníciu,
scinitzu,
sfinítziu,
sfinitzu Definizione
genia de idea chi no lassat istare in pàusu, coment'e oriolu po cosa chi si timet o chi si iat a bòllere a presse, chi no si biet s'ora de àere o de fàere, fintzes ifadu / malu sciníciu = impudu, arrepentimentu; s. de brenti, a s'istògumu = afinamentu, isanimamentu
Sinonimi e contrari
afródhiu,
arraolu,
fazellu,
finitzu,
franédiga,
furighedha,
pestighinzu,
pidinu,
pistu
Frasi
s'ispédhiu ponit scinitzu ◊ fillus mius, candu no seis in domu tèngiu unu schinitzu!…◊ allodhu torrau, no tenit assébiu: a ndi tenit de scinitzu! ◊ dh'ant portada a s'uspidali ma teniat giai su scinitzu de sa morti, e difatis si est morta una pariga de oras apustis ◊ de candu apu biu cudhu piciocu tenemu unu sciníciu e non poremu istai sentz'e dhu torrai a biri!
2.
ti biu a bisura de fàmini: ita tenis, schinnitzedhu?!
3.
at donau un'aderetzada a su coscinu ca dhi fait scinitzu
Traduzioni
Francese
agitation,
énervement
Inglese
eagerness
Spagnolo
desasosiego
Italiano
irrequietézza,
smània
Tedesco
Unruhe,
Aufregung.