abbolótu , nm: abbulotu, afalotu, avolotu Definizione morigamentu, movimentu sentza un'órdine precisu siat de cosas e siat de gente, a bortas fatu apostadamente cun iscopu precisu; morigamentu fintzes de istògomo / pesare o pònnere a. = tzacare cuvusione Sinonimi e contrari abbatúliu, abbulútziu, alborotu, atrepógliu, avabotu, carralzu, sciumbullu, trambullu, tregollu, trepollu / abbulizu, baraundha, mamudinu, stragambullu, subuzu, tifitanu, tremutu | ctr. assébiu Frasi candu sa maista at bófiu isterri sa chistioni, insaras est cumentzau s'avolotu ◊ is féminas iant pesau un'avolotu po nci bogari su segretàriu cumunali ◊ sa paghe armoniosa as distrutu pro pònnere avolotu ◊ sentza bi àere motivu istas fachendhe abbolotu Etimo srd. Traduzioni Francese agitation Inglese tumult Spagnolo alboroto Italiano agitazióne, tumulto Tedesco Unruhe, Aufruhr.

chiméntu , nm: cimentu 1 Definizione moida coment'e de cosa chi funt segandho; boghes de unu chistionu airadu; maltratamentu de un'animale; su fàere calecuna prova atrivia / su chimentu de su tronu = s'istragada manna chi faghet su tronu, coment'e seghendhe cosa Sinonimi e contrari abbolotu, atabazu, carralzu, chichígliu, fracassu, siliestu / cadha, matratamentu, podha / arriscu | ctr. assébiu Frasi pistichinzos, chimentos, birgonzas, dúbbios fint cosas coladas e irmenticadas ◊ fàghere chimentu e degógliu ◊ a boghes, a chimentu, giogaimus a pípiris de nughe 2. pisedhos, finídemi su chimentu ca so a dolore de conca! ◊ s'intendhet chimentu de pes ◊ totu cussu chimentu chi s'intendhet est ca ant binsu sa partida ◊ su chimentu chi faghent cun cussa orchestra ti atontat puru! Traduzioni Francese bruit, tapage Inglese noise, uproar Spagnolo alboroto, confusión Italiano strèpito, schiamazzo, subbùglio Tedesco Lärm, Aufruhr.

isordulàre , vrb Definizione pònnere a tréulu una cosa giai bene posta, assentada Sinonimi e contrari isciasciai, iscordulare, iscunsertare, scuncodrai, suliertare, trauai | ctr. adaretzai, assantai, remonire 2. custa cosa est totu isordulada, nada goi, e no si cumprendhet! Traduzioni Francese mettre sens dessus dessous Inglese to upset Spagnolo trastornar Italiano scombussolare Tedesco in Aufruhr versetzen.

movitúa , nf Definizione móvia forte, a cropu, nau de su tempus, de sa gente Sinonimi e contrari abbolotu Frasi si càmbiat su tempus at a fai calincuna movitua puru! ◊ at fatu una movitua… s'est pesau in pampas! ◊ ant fatu movitua in su bixinau ca ammancat s'àcua Traduzioni Francese émeute, soulevement Inglese rebellion Spagnolo revuelta, motín Italiano sommòssa Tedesco Aufruhr.

pilísa , nf, nm: pilisi, pilissu, pilisu Definizione genia de aina po murigare su late cagiau po dhu fàere a casu; in cobertantza, avolotu, burdellu chi si ponet po calecuna chistione Sinonimi e contrari mórica / abbatúliu, abbolotu, sciumbullu, stragambullu, subuzu, trambullu, tregollu, tzirilotu Frasi cun su pilisi si mórigat su lati in su cadhàrgiu ◊ preparabat istèrgios pro múrghere e pilisos pro pilisare su late cracau ◊ teniat unu grandhe pilissu de illione ◊ bi at abbarrau intro de sa murghiola unu pilisu de gheníperu 2. in mesu de su pilisu de sa festa, issa si che intrabat a crésia a precare ◊ candho beniat s'isetore, unu tempus, fit pilisu malu pro sa zente, balla! ◊ fint totu in pilisu, candho s'intendhent sas boches: Sunt arribbandhe sos isposos! ◊ sa domo est in pilisu ca no bi at it'e manicare Etimo srd. Traduzioni Francese émoi, tumulte Inglese turmoil Spagnolo alboroto, jaleo Italiano subbùglio, tumulto Tedesco Aufruhr, Tumult, Getümmel.

rebbellía , nf: arrebbellia Definizione su si furriare contr'a calecuna cosa o contr'a ccn. Sinonimi e contrari ammutighinada, arrempellada, arrumpellamentu Frasi sa rebbellia sua a su maluvadu at pérdidu sa gherra e morta si ch'est ◊ sas poesias de Mereu sunt de amore e de rebbellia Traduzioni Francese révolte Inglese rebellion Spagnolo rebeldía, rebelión Italiano rivòlta, ribellióne Tedesco Empörung, Aufruhr, Aufstand.

salargiàre , vrb: assalarzare, salarjare, salarzare Definizione fàere mòvere, istesiare, cúrrere o fuire de mala manera pigandho a boghes o fintzes iscudendho, coment’e faendho assicare o tímere: si narat fintzes po cosa (dannu, ammeletzu, perígulu) chi ponet pistighíngiu forte, mannu, apretosu Sinonimi e contrari agegherai, assuidari, assulurgiare, isciuliai, ispabuciare, istrajare, istratallai, isvalostiare, surrullai, trambuscare, ussiare / grisai | ctr. achedare, asserenare, assussegai Frasi no salarzes sas berbeghes ca sunt próssimas e lis faghet male a cúrrere! ◊ a s'isparu su bestiàmine si est totu salarzadu ◊ ehi oe, si leo cussu fuste ti salarzo! ◊ salàrzache sas pudhas ca sunt bichendhe sos fiores! ◊ a sos furones los at salarzados e fuidos sunt rajendhe ◊ cussu dannu at salarzadu totu sa bidha 2. m'intendho su coro salarzadu: depet èssere cussu gafè chi apo bufadu Traduzioni Francese agiter, troubler, mettre en deroute Inglese to cause a turmoil Spagnolo alborotar, ahuyentar, dispersar Italiano subbugliare, esagitare, méttere in fòrte agitazióne, sgominare, sbaragliare Tedesco in Aufruhr versetzen, erschüttern, aufregen.

trambuscàre , vrb: trobbuscare, trubbuscare, trumbuscare, trummuscare Definizione pònnere avolotu, fàere murigu, pesaresindhe cun fortza po aferrare a ccn. o ccn. cosa, iscúdere, atumbare o àteru deasi; nau de su tempus, isconciare, cambiare in malu / oju trambuscadu = malu, malàidu Sinonimi e contrari agegherai, assulurgiare, isciuliai, ispabuciare, trumbugliai / afarcai, salargiare, trubare Frasi arribbaos a cara a unu tzilleri cumintzant a si trubbuscare: una tropa de zòvanos s'est iscudendhe e picandhe a predas ◊ su procu de pressorju trumbuscadu chin su tirju s'arràsciat su pojolu ◊ cust'atzorodhu at trambuscadu totu sas datas e no si cumprendhet prus nudha ◊ bentos de gherra si sunt trambuscados 2. cust'ómine giughiat un'oju trambuscadu, ma no fit feu Etimo srd. Traduzioni Francese mettre en émoi, se jeter (sur) Inglese to cause a turmoil, to throw oneself Spagnolo alborotar, lanzarse, arremeter Italiano subbugliare, avventarsi Tedesco in Aufruhr versetzen, sich stürzen.

trobbuscàmene , nm Definizione genia de movitua, de murigamentu a intzulladura, a carraxu Sinonimi e contrari abbatúliu, abbolotu, pilissu, sciumbullu, stragambullu, subuzu, trambullu, tregollu, trumbuscu Frasi chin totu cudhu trobbuscàmene, sa tzente si n'est annata Etimo srd. Traduzioni Francese émoi, confusion Inglese turmoil Spagnolo alboroto Italiano subbùglio, confusióne Tedesco Aufruhr.

«« Cerca di nuovo