arragiólu , nm: arrajolu,
ragiolu Definizione
genia de maladia apicigosa chi benit mescamente a is canes, ma chi podet apicigare fintzes a sa gente (de is canes o àteros animales impestaos): leat a is céllulas de su crebedhu, unu si ammàchiat (timet s'abba, s'ària) e si morit (si no si curat in tempus, cun vacinu, cun innetzione antiràbbica, giaendho a su virus sa manera de lòmpere a su crebedhu); in cobertantza, arrennegu forte, genia de pentzamentu malu, ifadosu, dolore chi tirat a longas
Sinonimi e contrari
arràbbiu,
arrajoladura
/
afuta,
aragoni,
arrenigna,
arrennegu,
bischiza,
bústica,
búzara,
cardedha,
corina,
crocone,
febi,
gormone,
grema,
mútria,
stacu,
studugu
2.
lis mintei ódiu pro su chi mi aiant fatu e s’arragiolu non mi lassait in pasu
Terminologia scientifica
mld
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
rage,
hydrophobie,
obsession
Inglese
rage,
hydrophobia,
obsession
Spagnolo
rabia,
hidrofobia,
desasosiego
Italiano
ràbbia,
idrofobìa,
smània
Tedesco
Tollwut,
Erregung.
disassusségu , nm Definizione
mancàntzia o farta de assussegu
Sinonimi e contrari
pensamentu,
pidinu
| ctr.
assussegu
Etimo
spn.
Traduzioni
Francese
inquiétude
Inglese
anxiety
Spagnolo
desasosiego
Italiano
ansietà,
inquietùdine
Tedesco
Unruhe.
furighíngiu , nm Sinonimi e contrari
afródhiu,
franética,
frischíngiu,
furighedha
Frasi
balla ca su furighíngiu dhi est passau! ◊ teneus furighíngiu de si ndi andai
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
énervement,
agitation
Inglese
longing
Spagnolo
inquietud,
desasosiego
Italiano
smània
Tedesco
Ungeduld,
Wut,
Sucht,
Begierde.
ischinítzu , nm: ischinnitzu,
schinitzu Definizione
genia de idea chi no lassat istare in pàusu, coment'e pistighíngiu po cosa chi si timet o chi si iat a bòllere a presse, chi no si biet s'ora de àere o de fàere
Sinonimi e contrari
afródhiu,
arraolu,
atitivollu,
fazellu,
finitzu,
pestighinzu,
pidinu,
pistu
Frasi
cun s'ànima sempri in gherra, ses prenu de ischinnitzus ◊ teniat ischinnitzu de nci essiri ◊ chi ti pongu manu apitzus, piciochedha, ti passant is ischinnitzus e totu sa furighedha!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
inquiétude
Inglese
fidget
Spagnolo
desasosiego,
desazón
Italiano
inquietùdine
Tedesco
Unruhe.
pedighínu , nm: pidighinu Definizione
genia de pentzamentu / àere una cosa a pidighinu = tènniri iscinitzu po ccn. cosa
Sinonimi e contrari
apensamentu,
apinnicu,
arraolu,
ischinitzu,
pedine,
pestighinzu
/
abbalàviu,
atàviu,
fazellu
Frasi
candho unu at su pidighinu de tucare chito no drommit ◊ su pidighinu chi ant sos de domo est su chi podet capitare cras (M.Bua)◊ su pidighinu chi aiat si apasigheit addaghi resesseit a si ammentare su càntigu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
agitation,
mouvement
Inglese
restlessness
Spagnolo
inquietud,
desasosiego
Italiano
irrequietézza,
moviménto
Tedesco
Unruhe,
Bewegung.
ragiólu , nm: arragiolu*,
rajolu,
razolu Definizione
maladia apicigosa chi benit mescamente a is canes, ma chi podet apicigare fintzes a sa gente (de is canes o de àteros animales cundhios): pigat a is céllulas de su crebedhu, faet ammachiare (si timet s'abba, s'ària) e, si no si curat in tempus cun vacinu o innetzione antiràbbica, si morit; in cobertantza, arrennegu forte, dolore chi tirat a longas, genia de pentzamentu ifadosu, de idea mala a essire de conca; si narat fintzes a s'ossu tra su cambúciu e su cracàngiu (ossu arrabiosu); a logos, rajolu est fintzes unu cane malu
Sinonimi e contrari
arràbbiu,
arrajoladura
/
ttrs. rajoru
/
afuta,
arrennegu,
bústica,
crocone,
gormone,
studugu
/
abeju,
berinizu,
grima
/
rajosu
2.
in totue leadu at possessu su rajolu de fàghere interessu (Grolle)◊ su rajolu sou est cussu puru, ca at tentu dannu e ndhe tenet fintzas neghe isse etotu
3.
innoghe apo imbruncadu e mi apo pistu su benúgiu e s'ossu de su rajolu
Terminologia scientifica
mld
Traduzioni
Francese
rage,
hydrophobie,
obsession
Inglese
rage,
hydrophobia,
obsession
Spagnolo
rabia,
inquietud,
desasosiego
Italiano
ràbbia,
idrofobìa,
smània
Tedesco
Tollwut,
Hundswut,
Ärger.
schinítzu , nm: ischinitzu*,
schinnitzu,
sciníciu,
scinitzu,
sfinítziu,
sfinitzu Definizione
genia de idea chi no lassat istare in pàusu, coment'e oriolu po cosa chi si timet o chi si iat a bòllere a presse, chi no si biet s'ora de àere o de fàere, fintzes ifadu / malu sciníciu = impudu, arrepentimentu; s. de brenti, a s'istògumu = afinamentu, isanimamentu
Sinonimi e contrari
afródhiu,
arraolu,
fazellu,
finitzu,
franédiga,
furighedha,
pestighinzu,
pidinu,
pistu
Frasi
s'ispédhiu ponit scinitzu ◊ fillus mius, candu no seis in domu tèngiu unu schinitzu!…◊ allodhu torrau, no tenit assébiu: a ndi tenit de scinitzu! ◊ dh'ant portada a s'uspidali ma teniat giai su scinitzu de sa morti, e difatis si est morta una pariga de oras apustis ◊ de candu apu biu cudhu piciocu tenemu unu sciníciu e non poremu istai sentz'e dhu torrai a biri!
2.
ti biu a bisura de fàmini: ita tenis, schinnitzedhu?!
3.
at donau un'aderetzada a su coscinu ca dhi fait scinitzu
Traduzioni
Francese
agitation,
énervement
Inglese
eagerness
Spagnolo
desasosiego
Italiano
irrequietézza,
smània
Tedesco
Unruhe,
Aufregung.