acubàre , vrb Definizione
fàere che cuba, ufrau de s'arrennegu, de su tzacu
Sinonimi e contrari
abbrodhiare,
abbrufulai,
abbuscinare,
acasidhare,
ammussolai,
amprudhiare,
annicare,
annozare,
atrafudhai,
pirmare,
strugnai
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
se gonfler de colère
Inglese
to swell-with-rage
Spagnolo
hervir de ira
Italiano
gonfiarsi di ràbbia
Tedesco
böse werden.
aragòni , nm: arragone Definizione
sentidu de dispraxere e de arrennegu contra a ccn. o calecuna cosa / ómine de arragone = coragiosu
Sinonimi e contrari
afuta,
arràbbiu,
arragiolu,
arrenigna,
arrennegu,
bischiza,
bústica,
búzara,
cardedha,
corina,
crocone,
febi,
gormone,
grema,
mútria,
stacu,
studugu
Frasi
s'uscieri si ndi fiat prexau cun giaja po s'aragoni chi iat tentu cun s'impiegau ◊ nosu Sardus no ndi teneus de aragoni contras a chini si fait mali ◊ lassadhu isbentiai, ge dhi passat s'aragoni!
Cognomi e Proverbi
smb:
Aragoni, Aregoni
Traduzioni
Francese
dépit,
colère
Inglese
anger
Spagnolo
bronca,
rabia
Italiano
stizza,
ràbbia
Tedesco
Ärger.
arràbbiu , nm: arràbiu Definizione
maladia apicigosa chi benit mescamente a is canes, perigulosa meda fintzes po sa gente ca no curat si no est leada cun tempus (oe si faet su vacinu); genia de suferéntzia, dispraxere forte cun arrennegu contr'a ccn. o contr'a calecuna cosa; s'impreat fintzes coment'e nada de meravíglia, ispantu
Sinonimi e contrari
arragiolu,
arrajoladura
/
afuta,
arrenigna,
arrennegu,
bústica,
búzara,
cardedha,
corina,
crocone,
gormone,
grema,
stacu,
studugu
/
lampu!,
malajana!,
malasorte!,
male!
2.
nos mandhat lampadas de arràbbiu ◊ cussa est genti chi crepat de s'arràbiu, si ti faint a deputau ◊ de s'arràbbiu chi ndhe at àpidu, si dat tres altzadas e tres faladas! ◊ custu mi faghet passare s'arràbbiu
3.
seu isprumonendimí po sonai cust'arràbiu de trombita po ghetai gridas ◊ ma innui arràbiu nci at a bolli istupai?!…◊ arràbiu, gi est cosa de movi!…
Terminologia scientifica
mld
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
rage,
colère
Inglese
rage
Spagnolo
rabia,
¡caramba!
Italiano
ràbbia,
accidènti!
Tedesco
Tollwut,
verflixt!
arragiolàre , vrb: arrajolare,
arregiolare 1,
arrejolare Definizione
ingòllere s’arrajolu, sa maladia chi benit a is canes; arrennegare meda
Sinonimi e contrari
arragiolire,
arraulare
/
airai,
arrannegai,
inchietae
Frasi
currendhe avatu meu che arrejoladu, si est postu a mi sighire ◊ mi apo fatu sa lista de sas persones chi, si arrajolo, devo mossigare!
2.
cusse marranu de l’intzugliare ca si arrejolaiat che cane! ◊ issa no cheriat seguzada ca si arregiolaiat che batu (M.Danese)
Etimo
ltn.
rabies
Traduzioni
Francese
être atteints de la rage
Inglese
to catch rabies
Spagnolo
rabiar
Italiano
prèndere la ràbbia
Tedesco
sich die Tollwut zuziehen.
arragiolíre , vrb: arrajolire,
arrazolire,
arrejolire Definizione
ingòllere s’arrajolu, sa maladia chi benit a is canes; arrennegare che cane arrajoladu
Sinonimi e contrari
arragiolare*
/
achibberare,
acroconai,
afutare,
airai,
arrabbiai,
arrannegai,
inchietae,
inchimerai,
infelai,
insutzuligai,
intziminire,
renignai
Frasi
dae atentu ca cussu cane est arrejolidu!
2.
candho li at nadu sa veridade si est arrazolidu
Traduzioni
Francese
se mettre en colère
Inglese
to rage
Spagnolo
padecer la rabia,
encolerizarse
Italiano
contrarre la ràbbia,
arrabbiarsi
Tedesco
sich die Tollwut zuziehen,
zornig werden.
arragiólu , nm: arrajolu,
ragiolu Definizione
genia de maladia apicigosa chi benit mescamente a is canes, ma chi podet apicigare fintzes a sa gente (de is canes o àteros animales impestaos): leat a is céllulas de su crebedhu, unu si ammàchiat (timet s'abba, s'ària) e si morit (si no si curat in tempus, cun vacinu, cun innetzione antiràbbica, giaendho a su virus sa manera de lòmpere a su crebedhu); in cobertantza, arrennegu forte, genia de pentzamentu malu, ifadosu, dolore chi tirat a longas
Sinonimi e contrari
arràbbiu,
arrajoladura
/
afuta,
aragoni,
arrenigna,
arrennegu,
bischiza,
bústica,
búzara,
cardedha,
corina,
crocone,
febi,
gormone,
grema,
mútria,
stacu,
studugu
2.
lis mintei ódiu pro su chi mi aiant fatu e s’arragiolu non mi lassait in pasu
Terminologia scientifica
mld
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
rage,
hydrophobie,
obsession
Inglese
rage,
hydrophobia,
obsession
Spagnolo
rabia,
hidrofobia,
desasosiego
Italiano
ràbbia,
idrofobìa,
smània
Tedesco
Tollwut,
Erregung.
arringàre , vrb Definizione
fàere arrennegu, crepu, tzacu / arringa! arringa! = arrennega! arrennega!
Sinonimi e contrari
arranzare 1,
arraunzare,
arrinzare,
grujai,
morrugnare,
raganzare,
ranzidare
| ctr.
allegrare,
cuntentai
Traduzioni
Francese
se mettre en colère,
faire mal au cœur
Inglese
to make angry,
to madden
Spagnolo
irritarse
Italiano
adirare,
far ràbbia
Tedesco
zum Zorn reizen.
cardèdha , nf, nm: cardedhu Definizione
múngia de fele, de arrennegu, de pelea / gei dhoi at cardedhu bellu!… = est totugantu betadu apare de barduletes
Sinonimi e contrari
afuta,
airu,
aragoni,
arràbbiu,
arrenigna,
bischiza,
bústica,
búzara,
corina,
crocone,
febi,
gormone,
grema,
mútria,
stacu,
studugu
Frasi
cumpréndiu totu su cardedhu chi tocat a fai po si sarbai?
Cognomi e Proverbi
smb:
Cardeddu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
dépit,
rage
Inglese
anger
Spagnolo
rabia
Italiano
stizza,
ràbbia
Tedesco
Ärger.
corína , nf Definizione
su naturale de una persona de èssere de bonumore o inchigia, nau fintzes in sensu de coràgiu / èssere de mala corina = de uta mala
Sinonimi e contrari
índula,
iscarpentu,
uta
/
afuta,
aragoni,
arrenigna,
arrennegu,
bischiza,
bústica,
búzara,
crocone,
gormone,
grema,
mútria,
stacu,
studugu
/
cdh. curina
Frasi
zente de corina, sos Sardos! ◊ no ti est mancada sa corina de facher mòrrere un'ómine valente!
Etimo
itl.
corina
Traduzioni
Francese
tempérament,
rage,
colère
Inglese
anger
Spagnolo
temperamento,
rabia
Italiano
temperaménto,
ràbbia
Tedesco
Temperament,
Wut.
èngia , nf: enza,
fenga*,
venza Definizione
genia de sentidu chi si provat coment'e de ódiu e arrennegu o tzacu contra a unu o a calecuna cosa
Sinonimi e contrari
belosia,
imbídia,
ódiu,
sagna 1
Traduzioni
Francese
envie,
rage
Inglese
rage,
envy
Spagnolo
envidia
Italiano
invìdia,
ràbbia
Tedesco
Neid,
Ärger.
grèma , nf: gremma Definizione
arrennegu chi unu si leat o chi dhi giaent: gremma est fintzes ispurgadura de bruncos, iscarràsciu, ispudu
Sinonimi e contrari
afuta,
aragoni,
arrennegu,
bischiza,
bústica,
búzara,
cardedha,
crocone,
gormone,
stacu,
studugu
/
istarràsciu,
salchedha
Etimo
ctl.
cremarse
Traduzioni
Francese
rage,
colère
Inglese
rage
Spagnolo
rabia
Italiano
ràbbia
Tedesco
Ärger.
ragiólu , nm: arragiolu*,
rajolu,
razolu Definizione
maladia apicigosa chi benit mescamente a is canes, ma chi podet apicigare fintzes a sa gente (de is canes o de àteros animales cundhios): pigat a is céllulas de su crebedhu, faet ammachiare (si timet s'abba, s'ària) e, si no si curat in tempus cun vacinu o innetzione antiràbbica, si morit; in cobertantza, arrennegu forte, dolore chi tirat a longas, genia de pentzamentu ifadosu, de idea mala a essire de conca; si narat fintzes a s'ossu tra su cambúciu e su cracàngiu (ossu arrabiosu); a logos, rajolu est fintzes unu cane malu
Sinonimi e contrari
arràbbiu,
arrajoladura
/
ttrs. rajoru
/
afuta,
arrennegu,
bústica,
crocone,
gormone,
studugu
/
abeju,
berinizu,
grima
/
rajosu
2.
in totue leadu at possessu su rajolu de fàghere interessu (Grolle)◊ su rajolu sou est cussu puru, ca at tentu dannu e ndhe tenet fintzas neghe isse etotu
3.
innoghe apo imbruncadu e mi apo pistu su benúgiu e s'ossu de su rajolu
Terminologia scientifica
mld
Traduzioni
Francese
rage,
hydrophobie,
obsession
Inglese
rage,
hydrophobia,
obsession
Spagnolo
rabia,
inquietud,
desasosiego
Italiano
ràbbia,
idrofobìa,
smània
Tedesco
Tollwut,
Hundswut,
Ärger.