afarratóriu , nm: aferratóriu Definizione
gherra, aferra aferra a briga
Sinonimi e contrari
afarradolzu,
atzufatóriu,
atzufu,
bria,
burrumuntone,
certu,
gherra,
iscravatóriu
Frasi
agabbadu s'aferratóriu, mastru Antoni si agateit in manu sa piluca de Pepedhu (G.Addis)
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
bagarre
Inglese
brawl
Spagnolo
bronca,
altercado
Italiano
baruffa,
tafferùglio
Tedesco
Rauferei.
afúta , nf: futa* Definizione
genia de arrennegu, de fele, de tzacu chi si pigat (o chi si faet pigare) po calecuna cosa chi no praghet; fintzes múngia, pelea
Sinonimi e contrari
aragoni,
arràbbiu,
arragiolu,
arrenigna,
arrennegu,
bischiza,
bústica,
búzara,
cardedha,
corina,
crocone,
gormone,
grema,
mútria,
stacu,
studugu
Frasi
piènami unu càlighe de abbardente gai mi passat s'afuta! ◊ canno dhis fuit passada s'afuta si fuint postos a caminare ◊ ca no faghiat a essire a campu, a s'afuta betat manu a bochire su porcu ◊ po peus crebu e afuta in su preju de su riscatu ti cherent sos dinaris che depidore issoro ◊ già mi ndhe leo bàtoro de afutas, chena àere arresetu!…
2.
da ti l'as leada, oje, s’afuta sena bi pasare nudha!…
Traduzioni
Francese
dépit
Inglese
anger
Spagnolo
bronca,
rabia
Italiano
stizza
Tedesco
Ärger.
aragòni , nm: arragone Definizione
sentidu de dispraxere e de arrennegu contra a ccn. o calecuna cosa / ómine de arragone = coragiosu
Sinonimi e contrari
afuta,
arràbbiu,
arragiolu,
arrenigna,
arrennegu,
bischiza,
bústica,
búzara,
cardedha,
corina,
crocone,
febi,
gormone,
grema,
mútria,
stacu,
studugu
Frasi
s'uscieri si ndi fiat prexau cun giaja po s'aragoni chi iat tentu cun s'impiegau ◊ nosu Sardus no ndi teneus de aragoni contras a chini si fait mali ◊ lassadhu isbentiai, ge dhi passat s'aragoni!
Cognomi e Proverbi
smb:
Aragoni, Aregoni
Traduzioni
Francese
dépit,
colère
Inglese
anger
Spagnolo
bronca,
rabia
Italiano
stizza,
ràbbia
Tedesco
Ärger.
briàre , vrb: brigai,
brigare Definizione
giare unu certu, una briga, nàrrere cosa a unu, pigare a ccn. a tzérrios o cun arrennegu; nàrrere foedhos malos s'unu a s'àteru, tènnere murrúngiu mannu, a boghes e a gherra puru
Sinonimi e contrari
abbetiae,
aciociai,
brigociae,
certai,
ghirtare,
irvapiare,
iscancamurrare,
pabarotare,
trilliare
Frasi
fiant brighendi prima de cummentzai sa riunioni ◊ a briare chin tecus no bi at gustu ◊ cun sos cumpanzos tuos no ti brighes! ◊ sa mama l'at brigadu, a su pitzinnu, ca fit ora meda in ziru ◊ ci babbu e mama mi brigant tegno passiéncia ◊ aiat brigau s'amigu ca dh'aiat lassau solu ◊ murrunzade ma no bos brighedas!◊ brigadas apare si seis cun sa bighina, chi no dha bio prus in domo tua?
2.
dae candho ant brigadu no sunt prus, cussas famíllias, e mancu si faedhant ◊ abbàssiami sas boghes, chi parimus brighendhe!
Cognomi e Proverbi
prb:
si unu no cheret duos no brigant
Etimo
itl.
brigare
Traduzioni
Francese
réprimander,
tancer,
rabrouer,
se disputer,
se quereller
Inglese
to dispute
Spagnolo
reprochar,
echar la bronca,
pelear
Italiano
redarguire,
rimbrottare,
bisticciare,
diverbiare,
litigare
Tedesco
ausschelten,
streiten.
brigàda , nf Definizione
su brigare, su certu chi si giaet a unu
Sinonimi e contrari
aciociada,
aciocu,
atachizu,
bria,
certada,
certu,
ghirta
/
cdh. briata
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
sortie,
réprimande,
savon
Inglese
scolding
Spagnolo
bronca,
reprimenda
Italiano
sfuriata,
sgridata
Tedesco
Anschnauzer,
Schelte.
chiriellàre , vrb Definizione
nàrrere chiriellas, brigare a unu, abbarrare a chistionu
2.
sa mama si est posta a chiriellare pedindhe de dhi mutire su dotore ◊ sa giustíscia los chiriellet a issos ebbia!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
réprimander
Inglese
to rebuke
Spagnolo
reprender,
echar una bronca
Italiano
rampognare
Tedesco
Vorwürfe machen.
disatinàda , nf Sinonimi e contrari
ammonestu,
bria,
certu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
engueulade
Inglese
telling-off
Spagnolo
reprensión,
bronca
Italiano
lavata di capo
Tedesco
Rüffel.
frustatzàre , vrb: afrustatzare Definizione
agiummai coment'e pigare a cropos, in su sensu de giare trummentu a foedhos, brigandho a unu
Sinonimi e contrari
isballai,
istrabatzare,
stravaciai
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
rudoyer,
réprimander
Inglese
to ill-treat
Spagnolo
echar una bronca
Italiano
strapazzare
Tedesco
strapazieren.
trilliàre , vrb Definizione
giare una briga, pigare a tzérrios
Sinonimi e contrari
briare,
certai,
stronciai
Frasi
prestu, recui a sa faina, imbainajola: già torrat mamma tua a ti trilliare bene!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
reprocher,
réprimander sévèrement
Inglese
to scold
Spagnolo
reprochar,
echar una bronca
Italiano
rimproverare,
sgridare aspraménte
Tedesco
schelten.
tzàca , nf, nm: tzacu Definizione
múngia de arrennegu, de fele, crepu / tzaca de frebba, de fritu, de sole = callentura forte, fritu meda, sole budhiu
Sinonimi e contrari
afuta,
arràbbiu,
arrennegu
Frasi
aiat iscultadu chena faedhare ma regollinne e ingullinne tzacu ◊ li fuint boltuladas sas istintinas de su tzacu e de sa birigonza ◊ faghimis peus pro bos dare tzacu ◊ soe bidre de su tzacu!◊ fiaus trabballanno a tzaca de sole
Traduzioni
Francese
dépit
Inglese
anger
Spagnolo
bronca,
rabia
Italiano
stizza
Tedesco
Ärger.