frofoài, frofroài, frofrobài, frofrolài , vrb Definizione
si narat de sa moida chi faent s'abba e mescamente cosas cagiadas coendho candho ndhe faent essire coment’e bubburucas de vapore; in cobertantza, su istare a chistionedhu agiummai a iscúsiu / frofrobai cun sa fantasia = cúrrere cun s'immazinassione, cun su pessamentu
Sinonimi e contrari
abbrubudhai,
chischisiai,
ischigliare,
ischiglionare,
iscusietare,
mamughiare,
pispisai,
sbrufare,
sbrufulai,
strichidhai
Frasi
s'àcua est frofroendu
2.
su dotori iat aprapau su pipiu frofrobendu fuedhus chi nisciunus cumprendiat ◊ ita seis frofrobendu asuta asuta: no fiaus de acórdiu cantu si depia giai?
3.
dhis frofrobàt sa fantasia sena de riparu ◊ is arregordus frofrolant e ndi essint de is perevundus de sa memória
Traduzioni
Francese
chuchoter,
grommeler
Inglese
to talk in a low voice,
to moan,
to whisper
Spagnolo
cuchichear,
refunfuñar
Italiano
bisbigliare,
parlottare,
mugugnare
Tedesco
murmeln.
graríre , vrb Definizione
betare o fàere gràrios
Sinonimi e contrari
grariare
/
iscreulare
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
vagir,
pleurnicher
Inglese
to moan
Spagnolo
dar vagidos,
lloriquear
Italiano
vagire,
frignare
Tedesco
wimmern.
intzúnchidu, intzúnchiu , nm Definizione
genia de boghe chi si faet fintzes a buca serrada coment'e chesciandhosi de unu dolore
Sinonimi e contrari
ciúnchiu,
túnchiu,
tzurrúnchiu
Frasi
de sa domu ndi arribbàt unu prantu a singurtus e a intzúnchidus ◊ est tota sa noti a intzúnchius ca dh'increscit s'iscraxu, po sa satzarura chi at fatu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
gémissement
Inglese
moan
Spagnolo
lamento
Italiano
laménto
Tedesco
Klage.
isclamài, isclamàre , vrb: iscramare,
iscramiare,
isgramare,
scramai Definizione
foedhare, abboghinare cun boghe lastimosa coment'e de chie est pedindho agiudu, afrigiu disigiandho calecuna cosa o frastimandho; nàrrere sa cosa cun meravíglia, cun ispantu, coment'e ispantasiaos
Sinonimi e contrari
abbochinare,
atzerriai,
giaculare,
iscramorai
Frasi
notas de focu mandho allutas ca su lúmene tou isclamo ◊ dae ora isgramas, pedendhe agiudos (M.Canu)◊ sos tuos ant a bènnere isgramendhe, pianghendhe e fatèndhedi su dolu ◊ sos mortos de dirgràscia iscramant mindhitas ◊ isgrama dae sa tumba, antzis pesadindhe e istròtzala, sa betadomos! ◊ est iscramandhe a Deus pro sos pecatos issoro ◊ a Deus meu mi so iscramadu ◊ s'ingurdu no at birgonza de su disunore e de chie isclamat no ndhe faghet contu! ◊ paret iscramanne dustítzia ◊ su chercu iscramat dai s'annixinu a bistrale fichida in su pojolu (G.Fiori)
2.
sa ebreghe iscrammat ◊ depit iscrammiai fogu de totu is partis, oi, su serghestanu!
Etimo
ltn.
exclamare
Traduzioni
Francese
invoquer
Inglese
to invoke,
to moan
Spagnolo
clamar,
quejarse gritando
Italiano
lamentarsi urlando,
sospirando,
invocare
Tedesco
sich beklagen,
anflehen.
iscreulàre , vrb Definizione
su prànghere de su pipiedhu
Sinonimi e contrari
nitzulare
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
vagir
Inglese
to moan
Spagnolo
dar vagidos
Italiano
vagire
Tedesco
wimmern.
nitzulàre , vrb Definizione
istare coment'e pranghendho, unu pagu a murrúngiu, a lamentu, nau mescamente de pipios, ma fintzes de animales
Sinonimi e contrari
bemire,
intzunchiai,
tunchiare
Frasi
su batu, nitzulendhe totora, istirat s'anca pro si fàghere lollojare
Etimo
crsn.
nizzulà
Traduzioni
Francese
pleurnicher
Inglese
to moan
Spagnolo
lloriquear
Italiano
gèmere del bambino,
frignare
Tedesco
wimmern.
schiài, schibiài , vrb: ischeliare*,
schiliai,
schiulai,
schiullai Definizione
fàere a boghe una genia de tzinchírriu, de súrbiu, de sonu acutzu; nau in cobertantza, istare a murrúngiu, a chèscia
Sinonimi e contrari
grariare,
grarire,
piulai,
tichirriare
/
chesciai
Frasi
su schiliai de sa genti iat incarrerau s'intrada de su palàtziu ◊ schiliànt totus: pariat un'arrisixedhu ligeru e schinniu ◊ su procu schiat ◊ ma càstia cust'origa: mi parit de intendi animalis schiendi! ◊ sa papagalledha est sempri schiulendi ◊ is marabigas ant cumentzau a schiulai
2.
custa bateria schiat candu est ispacendi sa currenti
Traduzioni
Francese
piailler,
grincer,
pleurnicher
Inglese
to peep,
to creek,
to moan
Spagnolo
piar,
chirriar,
lloriquear
Italiano
pigolare,
garrire,
strìdere,
frignare
Tedesco
piepen,
kreischen,
wimmern.
téju , nm: teu,
tezu Definizione
prantu istremau po una persona morta; fintzes genia de lamentu chi paret no acabbet prus, a ifadu; in carrasegare, prantu e càntigu po Zorziganneta (su mamutzone chi bogant in giru)
Sinonimi e contrari
atítidu,
rea
Frasi
sas feras pro sa sarda disastrura faghent su teu a s'úrulu mortale ◊ a pilu isoltu comintzat su teu a úrulu, porosu, isconsoladu (P.Casu)◊ candho fint remunidos a fiotu ant fatu su teu pro su mortu ◊ po prangi is binti mortus, in dónnia domu si fut pesau su teu
2.
sas ranas intro de sas tuedhas de su ribu sont pesandhe unu teju
Terminologia scientifica
sntz
Etimo
ltn.
taedium
Traduzioni
Francese
complainte funèbre
Inglese
grief,
funeral moan
Spagnolo
canto fúnebre
Italiano
compianto,
laménto fùnebre
Tedesco
Trauerklage.