abbidhiritzài, abbidhitzirài , vrb Definizione
intostare, cancarare de su fritu
Sinonimi e contrari
abbadherigare,
acancarronae,
aggurjare,
ammarmurai,
apisidhiri,
ateterigare,
ingortigai,
inteterighedhare,
intostai
Frasi
su frius abbidhiritzat is manus ◊ su pani pagu axedau abbidhiritzat a lestu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
engourdir
Inglese
to numb
Spagnolo
entumecer
Italiano
aggranchire
Tedesco
erstarren lassen.
acancarronàe, acancarronài, acancarronàre , vrb: aconcorronai,
acuncurronai,
acuncurrionai,
cancarronai Definizione
fàere coment’e a cancarrone, a unu lómboru, a lóriga
Sinonimi e contrari
abbidhiritzai,
acavurai,
acoconare,
aggrancare,
aggurjare,
ateterigare,
atzancarronare,
aunchinare,
cancarai,
ingortigai,
inteterighedhare
/
abbibbirinai
Frasi
e acidriadha, s'ischina, no ti abarris aconcorronau! ◊ seu acancarronau po su pesu mannu chi mi ant carriau ◊ una fémina si fut acancarronada a is peis de Gesús (Ev)◊ apu atobiau una fémina bècia totu acuncurronada ◊ su cani nc'est sartau aintru de su còfanu e si est acuncurrionau coment’e unu caboru
2.
su frius dhi at acancarronau is manus
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
engourdir
Inglese
to bend,
to numb
Spagnolo
encorvar,
combar
Italiano
incurvare,
aggranchire
Tedesco
krümmen,
erstarren.
aconconàre , vrb rfl Definizione
coment'e pigare a sonnu, fintzes dormire meda
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
s'engourdir
Inglese
to grow numb
Spagnolo
adormecerse
Italiano
intorpidirsi
Tedesco
einschlafen (gefühllos werden).
addoliàre , vrb Definizione
fàere a dolores
Sinonimi e contrari
addolie,
addolimare,
addolimorjare,
addozare,
indiligae,
indolai,
indolimare,
indolimire,
indolire,
indoloriri,
mazare
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
endolorir
Inglese
to numb
Spagnolo
adormecer,
entumecer
Italiano
indolenzire
Tedesco
schmerzen.
addolíe , vrb: addolire,
addoliri Definizione
fàere a dolores; giare o pigare dispraxeres
Sinonimi e contrari
addoliare,
addolimare,
addolimorjare,
addozare,
indolai,
indolimare,
indolimire,
indolire,
indoloriri
/
dispiàchere
Frasi
si t'est addoliu su bratzu deretu, sa manu manca no tenit virtudi!
2.
sas malas fainas suas ti parent mossos de musca cadhina e no as allegas pro ti ndhe addolire? ◊ isse de su male de su mundhu si ndhe addolit meda (M.Columbu)
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
endolorir
Inglese
to numb
Spagnolo
adormecer,
afligir
Italiano
indolenzire
Tedesco
schmerzen.
addolimàre , vrb Definizione
fàere a dolores, a dólimas; dispràxere meda
Sinonimi e contrari
addoliare,
addolie,
addolimorjare,
addozare,
indolai,
indolimire,
indolire,
indoloriri
/
afligire,
dispiàchere
Frasi
sa betzesa ti at totu addolimadu
2.
ti podet afligire unu dolore pulpa, nérviu e ossu, ma ti addólimat s'amore conca e coro, ànima e dossu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
endolorir
Inglese
to numb
Spagnolo
adormecer
Italiano
indolenzire
Tedesco
weh tun,
betrüben.
aggrancàre , vrb Sinonimi e contrari
acancarronae,
aggranciri,
cancarai
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
rétracter
Inglese
to numb
Spagnolo
agarrotar
Italiano
rattrappire
Tedesco
verkrampfen.
aggruncídu , pps, agt Definizione
de aggruncire; chi est fatu a unu túturu de su fritu
Sinonimi e contrari
ateterighedhadu,
intinirau,
sfrigiorau
2.
nàrami ite as àpidu, Antioga: totu aggruncida pares e maltrata!
Traduzioni
Francese
transi
Inglese
to grow numb
Spagnolo
entumecido
Italiano
intirizzito
Tedesco
erstarrt.
aggrunciulídu , pps, agt Definizione
de aggrunciulire; chi est a unu túturu
Sinonimi e contrari
abbidhiritzau,
acancarronau,
aggurjau,
ateterigau
/
cdh. aggrunciulitu
Traduzioni
Francese
contracte
Inglese
numb
Spagnolo
entumecido
Italiano
aggranchito
Tedesco
erstarrt.
ammoltijàdu , agt Sinonimi e contrari
abboltijadu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
engourdi
Inglese
numb
Spagnolo
amortiguado
Italiano
intorpidito
Tedesco
eingeschlafen.
ateterigàre , vrb: atetirigai,
atetirigare,
atitirigai Definizione
tènnere fritu meda, trèmere de su fritu, essire téteru de su fritu meda, ammarmurare de su fritu
Sinonimi e contrari
abbidhiritzai,
acancarronae,
aggurjare,
atitiglionai,
cancarai,
ingortigai,
intetericare,
inteterighedhare
| ctr.
caentare
Frasi
fiat apretau atitirighendi, aspetendi s'istadi po si callentai (F.Carta)◊ parat a su fogu sas manos atetirigadas de su fritu ◊ si atitirigat in s'ierru po su frius ◊ unu manzanu l'agateint in sas iscalinas de chéjia ateterigadu de sa bidhia e de sa morte
2.
candu s'ódiu pillonat in sa menti, ananti de una creatura apatigada, s'atitirigat su coru! (R.Piras)
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
engourdir
Inglese
to numb
Spagnolo
entumecer
Italiano
aggranchire
Tedesco
erstarren.
ateterighedhàre , vrb: atitirighedhare Definizione
fàere coment'e téteru de su fritu, istare o èssere morindho de fritu
Sinonimi e contrari
abbidhiritzai,
acancarronae,
aggurjare,
ateterigare,
ateterigonare,
cancarai,
illibrinire,
ingortigai,
intetericare,
inteterighedhare
| ctr.
caentare
Frasi
in bidha si bi podet atitirighedhare candho fiocat e su nie si bi tratenet
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
engourdir
Inglese
to numb
Spagnolo
aterir
Italiano
intirizzire
Tedesco
erstarren.
bolizàre , vrb: abbuligiai 1,
bolluzare,
boluzare,
bulizare,
bullizare,
bullugiare,
bullujare,
bullutzare,
bulluzare,
buluzare Definizione
murigare, mòvere e avolotare, nau pruschetotu foedhandho de abba o cosas deasi; fàere burdellu
Sinonimi e contrari
abbolojare,
abborotai,
abbussiare,
ammoroscare,
bugliare,
intruai,
istriulare,
sciambullai,
trubulare,
trullare,
trumbugliai
/
abbaunzare
Frasi
ant boluzadu sa funtana, boluzadu est su trainu ◊ si bulluzat su mare, dae subra l'inchimerant sas nues… in pag'ora est un'inferru! ◊ su rivu curriat in mesu de pretas biancas, bullutzatu
Etimo
itl.
bollire
Traduzioni
Francese
troubler
Inglese
to numb
Spagnolo
enturbiar
Italiano
intorbidare
Tedesco
trüben.
cancarài , vrb: cancarare,
cancherai,
cancherare,
cancheriare,
chencheriai,
cranculae,
cranculai Definizione
fàere a cancarrone o intostare de su fritu; fàere dòlere meda cun ccn. iscutulada forte o faendho isfortzu, tocandho
Sinonimi e contrari
abbidhiritzai,
acancarronae,
aggrancare,
ateterigare,
cancaritare,
ingortigai,
inteterighedhare
/
achirdinae,
agiatzare,
ammarmurai,
astragare,
belare,
cascarare 1,
marmurizai
/
aggangrenare,
agghegiare
Frasi
su trigu cheret messadu innantis de si cancarare
2.
si lu torras a tocare ti càncaro sa manu! ◊ su fritu mi est cancarendhe sas manos ◊ cudha bòcia de ortigu cranculàt su pei, tirendu! ◊ messendu a fraci crànculat su bratzu
3.
itzi chi si lu giughent cua cua prite no lis canchériet sa bua nisciunu, candho su chi est cunsiderat (G.Sini)◊ no dha chencherist sa ferira!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
rétracter,
engourdir,
transir
Inglese
to numb
Spagnolo
entumecer,
agarrotar,
helar
Italiano
rattrappire,
assiderare,
intirizzire
Tedesco
steif werden.
cancaritàre , vrb Definizione
fàere a cancaritu
Sinonimi e contrari
abbidhiritzai,
acancarronae,
aggrancare,
ateterigare,
cancarai,
ingortigai,
inteterighedhare
/
achirdinae,
agiatzare,
ammarmurai,
astragare,
belare,
marmurizai
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
engourdir,
transir
Inglese
to numb limbs
Spagnolo
entumecer,
aterir
Italiano
intirizzire,
rattrappire le mèmbra
Tedesco
erstarren.
chirdinàre , vrb: achirdinae*,
cirdinai Definizione
fàere chírdinu
Sinonimi e contrari
ateterae,
incidrinai
/
agiatzare,
ammarmurai,
astragare,
belare,
cancarai,
ghiaciai,
marmurizai
Traduzioni
Francese
engourdir
Inglese
to stiffen,
to numb
Spagnolo
entumecerse
Italiano
irrigidire,
intirizzire
Tedesco
erstarren.
iformicàre , vrb: ifurmicare,
informigai,
informigare,
infromigai Definizione
batire un’arremu, mescamente postu male chi no passat bene su sàmbene, de pàrrere coment’e prenu de formiga andhandho, ispirtindho
Sinonimi e contrari
abborticare,
addormicare,
addrommentire,
ammartusinare,
immortigare,
indormicare
Frasi
m'infromigant is manus, si asullant is didus ◊ dhi at infromigau totu una camba, unu bratzu, sa metadi de sa faci, e su dotori no at connotu ca portàt un'itus! ◊ si tocàt e dhi pariat de portai piu in faci e fiat totu infromigau!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
engourdir
Inglese
to numb
Spagnolo
entumecerse
Italiano
intorpidire
Tedesco
gefühllos machen.
tullíre, tullíri , vrb: atullire Definizione
foedhandho de un'arremu de sa carena, su si fàere coment'e retesu, cancarau, chentza fortza, de no serbire
Sinonimi e contrari
bardai,
cancarare
Frasi
como chi patint sa pena de sos betzos e chi pro ambos nérvios si tullint nemmancu aventurosa ant sa idea (P.Giudice Marras)
Etimo
spn.
tullir(se)
Traduzioni
Francese
se recroqueviller,
paralyser
Inglese
to numb,
to paralyze
Spagnolo
entumecerse
Italiano
rattrappirsi,
paralizzarsi
Tedesco
sich verkrampfen.