afacetài , vrb Definizione
trebballare calecuna cosa a manera de dhi fàere tantas afaciadas totu paríviles, oguales
Traduzioni
Francese
facetter
Inglese
to cut facets
Spagnolo
tallar
Italiano
sfaccettare
Tedesco
facettieren.
aferritài , vrb Definizione
segare orrobba o paperi a ferros; in cobertantza, nàrrere male de s'àteru
Sinonimi e contrari
afolfigare,
aforticare 1,
slinguai
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
coupailler,
médire
Inglese
to cut into small pieces,
to speak badly
Spagnolo
tijeretear,
cortar,
hablar mal,
criticar
Italiano
sforbiciare,
tagliuzzare,
sparlare
Tedesco
zerschneiden,
schlecht reden.
iggannài, iggannàre , vrb: irgannai,
irgannare,
iscannai,
iscannare,
isgannare,
sgannai Definizione
segare is cannas de su tzugu, is artérias e venas chi passant in su gúturu
Sinonimi e contrari
irgangare,
irgannighinare,
irguturai,
ispajolare,
ispobiai,
ispojai,
sgraguenai
Frasi
maleita cussa gherra chi nos ponet in flagellu: che fiados de masellu nos iscannat! (A.Dettori)◊ a sos chi sunt torraos de sa gherra s'istadu lis at dau zustu sa paca de su voe domau (chi naschit corrudu e morit irgannau)
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
égorger
Inglese
to cut s.o.'s throat
Spagnolo
degollar
Italiano
scannare
Tedesco
abstechen.
illascàre , vrb Definizione
fàere prus lascu, istesiare una cosa de un’àtera, fàere calecuna cosa prus pagu bortas; fintzes lassare andhare, giare calecuna cosa, giare su cuntentu
Sinonimi e contrari
allascai,
arrairi,
illentiare,
iscanzare,
isciagai,
istesiai
/
allatzicare,
menguai
| ctr.
acurtziare,
afíere,
intibbiri,
sizire
Frasi
sunt isetandhe a lis illascare su presorju ◊ illascàdebbos! ◊ illasca sa vite ca est tropu afissa!◊ no resesso a illascare custu nodu pro l'isòrbere ca sa fune si est ifusta, at ufradu e at afissu de prus
2.
impessu si est sapiu in bratzos de su babbu, su criedhu si est illascau a prànghere
3.
isse unu tempus ndhe fit sèmpere in domo, ma dae carchi tempus in goi at illascadu ◊ fint sèmpere paris, ma de candho ant brigadu ant illascadu e como petzi si agatant pro chistiones de faina
4.
babbu no s'illascaiat meda ca dinari a comporare bitzicreta no ndhe aiat
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
desserrer,
lâcher
Inglese
to loosen,
to thin (out),
to cut down on
Spagnolo
aflojar,
espaciar,
largar
Italiano
allentare,
diradare,
mollare
Tedesco
lockern,
lichten,
nachlassen.
ilmutzàre , vrb: immutzare,
irmutzare,
ismutzare Definizione
fàere mutzu (nau in su sensu de sa longària), segare a paris
Sinonimi e contrari
murtzinare,
mutzare,
secare,
truncai
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
couper
Inglese
to cut off
Spagnolo
cortar
Italiano
mozzare
Tedesco
abschneiden.
irdarcilàe , vrb: isarchilare,
isaschilare,
isaschilai Definizione
iscadranchilare is animales, segare su cadranchile (po fàere dannu); fintzes atzopiare, segare a iscambadura
Sinonimi e contrari
iscarronare,
scadracilai,
scardanchinare,
scarracillai,
scarrengibai
/
assopiai
Frasi
pro dispetu, tziu Matiu aiat isarchiladu duas bacas a tziu Batista
2.
Zubanne su craparju est totu bida topu, isarchilau, a baculedhu ◊ pacubene meu, fipo tzopu, isarchilatu!
3.
sas cambas de sos funnos istrempaiant a terra chin d-unu tzocu búitu, isarchilatas dae sa urvajola
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
couper le jarret
Inglese
to cut the hocks
Spagnolo
desjarretar
Italiano
sgarrettare
Tedesco
die Hachsen durchschneiden.
irgangàre , vrb: isgangare,
sgangai Definizione
segare is cannas de su gúturu o gannighinas; segare is tuledhas, genia de néulas a parte de aintru in su gúturu; segare, bogare is gangas a su pische
Sinonimi e contrari
iggannai,
ispajolare,
ispobiai,
ispojai,
sgraguenai
Frasi
aiat irgangatu una erveche e l'aiat cota a budhitu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
égorger,
opérer des amygdales
Inglese
to slit s. o.'s throat,
to cut tonsils
Spagnolo
degollar,
quitar las amígdalas
Italiano
sgozzare,
tagliare le tonsille
Tedesco
die Kehle durchschneiden,
die Mandeln entfernen.
irmossichedhàre, irmossighedhàre , vrb Definizione
coment'e tocare o segare a móssigos, nau pruschetotu po segare orrugos de ccn. cosa (es. istrégiu)
Sinonimi e contrari
ispitulliare,
spisedhae,
spistorai,
spistoredhai
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
ébrécher
Inglese
to cut into small pieces,
to nibble
Spagnolo
mordisquear
Italiano
sbocconcellare
Tedesco
knabbern an.
irtazolàre , vrb: istazolare Definizione
segare a fitas fines segandho in paris, segare a pígios, fàere a tazolas, bogare (linna) a ascras o àstulas
Sinonimi e contrari
irfinicare,
laurai,
tazolare
Frasi
ndhe segheit unu piantone e s'interesseit a l'istazolare finas chi l'at indebbilidu tropu (B.Truddaju)◊ mannedha istazolait su casu pro lu frauzare chin sas ghinzias acogliadas
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
couper en tranches horizontales
Inglese
to cut into slices
Spagnolo
retazar
Italiano
tagliare a fétte o sfòglie orizzontali
Tedesco
aufschneiden.
ischigliàre 2 , vrb Definizione
segare a ischígliu, unu pagu a istúturu, parangau a una parte
Etimo
ctl.
esquitllar
Traduzioni
Francese
couper de travers
Inglese
to cut awry
Spagnolo
sesgar
Italiano
tagliare,
rómpere a sghimbèscio
Tedesco
schräg schneiden.
ischimàre , vrb Definizione
iscirrai, segare is cambos prus fines, sa chimuza, is puntas fines de sa linna, de is matas (pruschetotu candho si faet linna a su fogu)
Sinonimi e contrari
arramitzare,
irfrandhare,
irgomare,
ischimizonare,
ischirrare,
isfrongiare
Frasi
ischimamus, segamus a naes, campionamus e prendhimus a fasche, barriamus e a bidha!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
élaguer
Inglese
to cut of leaves
Spagnolo
escamondar
Italiano
sfrondare
Tedesco
entlauben.
ispuntài , vrb: ispuntare,
spuntai Definizione
segare is puntas, segare o guastare sa punta, tocare su binu nou; bogare cosa posta a punghidura; cumenciare a bogare, a essire sa punta; rfl. nau de is binos, essire aghedos, guastos
Sinonimi e contrari
ispitare,
scomai
/
essire
/
achedare 1
| ctr.
acuciai
Frasi
in binza semus ispuntendhe sa bide ◊ a faedhare male ses avesu: sa limma ti la deves ispuntare! (V.Congias)
3.
in Sardigna no passat dí chi no ispuntit unu frori de una mata
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
épointer
Inglese
to blunt,
to cut the tip off,
to come up,
to become sour
Spagnolo
despuntar,
aparecer,
agriarse
Italiano
spuntare
Tedesco
die Spitze abbrechen.
istizàre , vrb Definizione
bogare, segare o fàere calecuna cosa a tirighedhas fines, istacare is silibbas de sa conca de s'àgiu; fintzes arrasigare, istidhigare
Sinonimi e contrari
afitai
2.
fit istizendhe su fundhu brujadu de su labiolu cun d-una moneda
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
réduire en tranches minces
Inglese
to cut in slight slices
Spagnolo
cortar en tajadas finas
Italiano
ridurre in fétte sottili
Tedesco
in Scheiben schneiden.
lantzitài, lantzitàre , vrb Definizione
púnghere, segare, apèrrere a lantzita (nau mescamente de un'ufradura chi at fatu matéria)
Frasi
su dutore mi at lantzitadu su pódhighe totu cantu est longu pro mi ndhe bogare sa martza ◊ si lantzitànt fintzas a si fai essiri sànguini
2.
sa rúnzida chi li essiat dai corpus mi atraessaiat sos artúrios e mi lantzitaiat su sentidu (G.Ruju)
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
inciser
Inglese
to cut (open)
Spagnolo
incidir
Italiano
incìdere
Tedesco
einschneiden.
murtzinàre , vrb: mutzinare Definizione
immuciurrare, segare a mutzu, a paris, fàere prus curtza una cosa longa segandhochendhe una parte solu
Sinonimi e contrari
ilmutzare,
mutzare,
remuzare 1,
secare,
spiciai,
truncai
Frasi
sa urvajola manichicurtza nche li aiat mutzinatu sa conca ◊ sa Sardigna at bisonzu de libbertade: sas tropeas a mossu mutzinade!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
couper,
raccourcir,
découper
Inglese
to cut off (again)
Spagnolo
cortar,
recortar
Italiano
mozzare,
accorciare,
ritagliare
Tedesco
abschneiden,
kürzen,
ausschneiden.
scadracilài , vrb: iscadranchilare*,
scardacilai,
scardacillai,
scardancilai Definizione
segare is cardanchiles a un'animale (po fàere dannu a su mere)
Sinonimi e contrari
irdarcilae,
scardanchinare,
scarracillai,
scarrengibai
Frasi
si ndi arregordais su corrinu de is bacas scardacilladas? ◊ no ant a cantai prus su prantu po is tírrias ne is revesas chi scardancillant is bacas
Traduzioni
Francese
couper le jarret
Inglese
to cut the hocks
Spagnolo
desjarretar
Italiano
sgarrettare
Tedesco
die Hachsen durchschneiden.
truncài , vrb: truncare Definizione
segare a límpiu, segare a manera de ndhe istacare s'orrugu (nau meda po cosa tostada, longa), fintzes traessare, passare de una parte a s'àtera de ccn. cosa o logu; nau de sentidos, de unu fàere, de is fortzas, fàere bènnere mancu / fàchere (una faina) a sa trunca e passa = bessiresindhe a sa russa, dare un'aggurgada, una passada lestra
Sinonimi e contrari
arrogai,
immutzurrare,
istuturai,
ruciare,
secare
Frasi
mi assimizo a su chercu de su monte chi sos ramos su tronu li at truncadu (A.Casula)◊ o truncat o aggànciat, o truncat o faghet gantzu ◊ cherias truncare funes e cadenas ◊ est rutu e si at truncadu s'anca ◊ una biga si est truncada ◊ iat tirau a unu cerbu e dh'iat truncau una pala
2.
sa bidha est atraessata dae s'istradone printzipale chi la truncat in duos ◊ at truncau a arrogadura in is ortus po fai debressi
3.
mi truncat donzi àschidu su lassare sa Sardinna ◊ seu preghendi pro chi sa vida mia no bengat truncada ◊ no podiat lassai a issu a si truncai s'ischina po is àterus
Etimo
ltn.
truncare
Traduzioni
Francese
couper,
casser,
fracturer
Inglese
to cut off,
to break,
to split
Spagnolo
truncar,
partir
Italiano
troncare,
spezzare,
fratturare
Tedesco
abschlagen,
abbrechen.