calabíu , nm Definizione figu bícia, acalabiada, aortitza, chi no lompet ca ndhe orruet innanti sicandhosi Sinonimi e contrari cadh. calàciu Terminologia scientifica rbr Etimo srd. Traduzioni Francese figue molle ou blette Inglese withered fig Spagnolo higo lacio, marchito Italiano fico méncio o vizzo Tedesco welke Feige.

càrica 1 , nf: càriga 1 Definizione figu frungia, sicada, carigada; nau in cobertantza, fàula manna; genia de làdhara o ladamíngiu de is molentes / min. carighedha, carighita; èssere a una càriga (nadu de unu)= imbriagu pérdiu Sinonimi e contrari fàula Frasi sa figu cota meda la sighint a sicare a càriga ◊ apo mandhigadu totaganta die cun ses dinaris de càriga cana ◊ sa càriga, si est bene costoida, si tucorat, si faghet bianca nida ◊ sa ficu niedha est belle che totu càrica Cognomi e Proverbi smb: Cariga Etimo ltn. carica Traduzioni Francese figue sèche Inglese dried fig Spagnolo higo seco Italiano fico sécco, appassito Tedesco getrocknete Feige.

cobàrdu , agt: covardu, cuvaldu, cuvardu, gavardu Definizione nau de ccn., chi tenet bregúngia e fintzes pagu coràgiu o atza, chi si dha timet, chi istat a chígia bàscia (e fintzes chi est pagu sintzillu) Sinonimi e contrari bergungiosu, cacaredhosu, timarosu, vile | ctr. assudu, coragiosu Frasi mi paret cordozosu chin sa cara cobarda, su sole ◊ cobardu mi che torro a pistorjare versos inchietos Terminologia scientifica ntl Etimo spn. Traduzioni Francese timide, couard Inglese shy, coward Spagnolo cobarde Italiano tìmido, codardo Tedesco schüchtern, feige.

fícu , nf, nm: figu Definizione genia de mata manna a linna modhe, a fògias largas meda, arraspiosas, chi che dhi orruent in atóngiu: sa linna faendhodhi calecuna segada bogat in sa corgiola e in sa fògia una genia de late chi faet a iscrafíngiu in sa carre; faet su frutu (upm) de làmpadas a s’intrada de s'atóngiu a una o a duas bortas, a calidades: linna e frutu funt de genia fémina, ma in calecunu logu dha faent a mascu; nau in cobertantza, cosa chi praghet meda (mescamente fémina)/ min. fighighedha, fighixedha, fighizola; sa figu = su frutu (upm, foras candho si precisat calecuna cosa, ca tandho si narat pl. puru); sas figos = is matas de sa figu, sas àrbures / calidades de figu: niedha de duas bias, perdingianu, murra, bianca, cana, ruja, pitilonga, birdi, callaresa, monteleone, martinedha, mendhulita; figu ancora crua meda = pupu, crabione; figu unfiada = ufrone, crabione coghindhe; figu cota iscrachedhada = scrita; figu bícia = sichizone; figu cota meda, allizada = càriga; partes de una figu (frutu): tanaxi (o nasedhu, pitu), sa corza, sa mata, su sèmene; figu majólica = itl. magnòlia; figu de prima = nau de una calidade chi ndhe bogat duas bortas, cussa chi coet in làmpadas (sa de duas coet in austu/cabudanni) Sinonimi e contrari aicu, figuera Modi di dire csn: tòdhere, bodhire a fighinu = bodhire dae s'àrbure su frutuàriu a unu a unu, comente si bodhit sa figu; figu morisca = carrúciu, morisca; sa figu de sa bula = nú de su gúturu; sa figu o male de sa figu = figone, una zenia de maladia chi leat a sas berbeghes (lis faghet sa peta groga), àtera zenia de maladia chi leat a su bestiàmine bulu (si no est curadu in tempus ndhe faghet su sàmbene in buca e morit); figu de mari = zenia de cótzula, animaledhu de mare a corza, bonu a manigare; figu màsciu = pisci figu, una zenia de pische (gadus minutus capelanus); fàghere s'infumentu de sa figu = fai fumu de linna de figu po curai s'animali chi tenit sa maladia de sa figu Frasi su figu de s'ortighedhu est ispozadu (A.Casula)◊ sos pisedhos cuados in punta de sas figos si tatant, inguldones, che astores ◊ sas figos faghent in logu de abba e in logu sicu ◊ de sa mata de sa figu imparai custu paragoni: candu is nais si faint modhis e bessint is primus follas cumprendeis chi s'istadi est acanta 2. medas bortas ndi arruit prima sa figu sana de sa ferta ◊ compare, corvos in sa figu b'at chi bolla sunt fatendhe a disania! ◊ so pigadu a s'àrbure a mi manigare pagas figos ◊ su sèmene de sa figu, bellu e tundhu, ti màculat sa vida e s'onore (B.Mureddu)◊ si podit fortzis arregolli àxina de is ispinas o figu de is cresuras? Cognomi e Proverbi smb: (De)vigus, Figos, Figus / prb: truncu de figu, àstula de figu! Terminologia scientifica mtm, frt, Ficus carica var. domestica Etimo ltn. ficus Traduzioni Francese figuier, figue Inglese fig (tree) Spagnolo higuera (f), higo Italiano fico Tedesco echter Feigenbaum, Feige.

ischifósu , agt, nm: ischivosu, schivosu Definizione chi o chie faet o ndhe tenet ischifu, nau fintzes a o de unu po su malu fàere chi tenet Sinonimi e contrari afastiadori, ascamile, ascamosu, ascherosu, ascosu, coniosu, ghelestiosu, ischivinosu, pullinu, stogumosu / pendoni Frasi no bastat ischifosu e mi naras drollo puru: arratza de arrespetu!… 2. cust'istória cudh'ischifosu no ndhe l'at bogada a pizu, ca sinono in su ludu bi diat àere betadu finas zente de domo sua (M.Danese)◊ fit su piús feu e ischifosu chi bi podiat èssere ◊ ischifosu, si est aprofitadu de una pisedha! Etimo itl. Traduzioni Francese dégoûtant, répugnant, lâche Inglese repugnant, craven Spagnolo repugnante, ruín Italiano schifóso, ripugnante, vigliacco Tedesco ekelhaft, widerwärtig, feige.

pilicàrju , nm: piligraxu Definizione unu de is tantos númenes in cobertantza po nàrrere sa natura de sa fémina; a logos est fintzes su parapunta niedhu Sinonimi e contrari brodho, budhudhu, cunnu, pillitu, piricochedhu, porposeo Etimo srd. Traduzioni Francese sexe de la femme Inglese cunt Spagnolo coño Italiano fica Tedesco Feige, Fotze.

pillítu , nm Definizione unu de is tantos númenes in cobertantza po nàrrere sa natura de sa fémina Sinonimi e contrari brodho, budhudhu, cunnu, nicu, pilicarju, pinnàciu, piricochedhu, piricocu, porposeo Cognomi e Proverbi smb: Pillittu, Pillitu Terminologia scientifica ssl Traduzioni Francese con (vulg.) Inglese piece of stuff Spagnolo coño Italiano fica Tedesco Feige, Futze.

púpu 1 , nm Definizione sa figu apenas chi si cumènciat a bíere e po cantu est crua Sinonimi e contrari crabione, perchinzone Frasi a santu Zubanne de làmpadas si biet su pupu de sa ficu predinzana… ◊ a bortas ruet innantis su pupu chi no sa ficu Terminologia scientifica rbr Traduzioni Francese sycone Inglese syconium Spagnolo higo no maduro Italiano sicònio, fico immaturo Tedesco Feigenblüte, unreife Feige.

ufiòne , nm, agt: ofione, ufrone, unfione, unfrone Definizione giúmburu ufrau, ufradura de carre bia pistada; sa figu créschia de mannària pagu innanti de còere; in cobertantza, nau de gente, chi o chie si ofendhet e si primmat luego, po cosas de pagu contu Sinonimi e contrari abbugnadura, tzulumbone, unfiatzu / cdh. unfioni / crabione, perchinzone / primmagiolu, ufrósigu Frasi bubbullancas, tzoedhos, tzurumbones si únfiant che pane intro 'e sa bura: in su coro ti ponent sa tristura e sos mermos diventant che unfrones (G.Ruju) 2. làssalu istare, cuss'ufrone, chi no faghet mancu a bi zogare! Terminologia scientifica rbr, ntl Etimo srd. Traduzioni Francese figue verte Inglese unripe fig Spagnolo higo no maduro Italiano fico immaturo Tedesco unreife Feige.

«« Cerca di nuovo