abeliài , vrb Definizione
naendho de canes, apedhare, guguliare; nau de gente, betare tzérrios po dolore, dispraxere o dannu mannu (e fintzes ammachiadura); disigiare meda, forte, arrabiare
Sinonimi e contrari
agruguai,
agruinai,
aguriai,
guguliare,
gurruliai,
orulare,
zarulare
/
intzunchiai
/
abbochinare,
addorojare,
ilvariare
/
apiliare,
spedhiae
2.
deo no nci dha fàciu prus, soe abeliandumí: in domu funt pigandusidha contras de mimi! (G.C.Mameli)
3.
at abeliau sa filla totu sa noti, mischina, cudha fémina morendisí ◊ at abeliau una fita de síndria
4.
ndhe leat is ogros in sàmbene, faet iscarfe e abéliat cun s'infinitzu
Terminologia scientifica
bga
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
hurler,
glapir
Inglese
to howl
Spagnolo
aullar,
gañir,
quejarse
Italiano
ululare,
guaire
Tedesco
heulen,
klagen.
abélidu, abéliu , nm Definizione
su apedhare o guguliare de is canes; foedhandho de gente, boghes de dolore; idea fissa, violu, oriolu
Sinonimi e contrari
agrugu,
agúriu,
giàngiulu,
gruju,
gurrúliu,
órulu,
zàrulu
/
pedine
3.
ndi teneis unu de abéliu po sa binnenna!…(E.Nieddu)
Terminologia scientifica
bga
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
hurlement
Inglese
howl
Spagnolo
aullido,
queja
Italiano
ululato,
guaito
Tedesco
Heulen,
Klage.
agrúgu , nm Definizione
boghe de animale, mescamente su gúgulu de su cane; fintzes boghe de persona pranghendho
Sinonimi e contrari
gruju,
gurrúliu,
órulu
Frasi
s'agrugu de su cani
2.
est a agrugus tzerriendi ca dhi est mortu su mairu ◊ scerau, cussu piciocu: est mortu a agrugus!
Terminologia scientifica
bga
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
hurlement
Inglese
animal howl
Spagnolo
grito de animal,
gañido
Italiano
urlo animalésco
Tedesco
Schrei,
Heulen.
aguriài , vrb: agurjai,
grujai Sinonimi e contrari
agruguai,
agruinai,
agrumiai,
agulluriai,
guriai,
gurruliai,
orulare
Frasi
s'intendiat sa sirena coment'e unu cani aguriendu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
hurler
Inglese
to howl
Spagnolo
aullar
Italiano
ululare
Tedesco
heulen.
arrulliài , vrb Definizione
fàere s'arrúlliu, istare a gúgulos
Sinonimi e contrari
agruguai,
agruinai,
agrumiai,
agulluriai,
borulare,
gurruliai,
orulare
Traduzioni
Francese
aboyer,
hurler
Inglese
to bark,
to howl
Spagnolo
aullar
Italiano
latrare,
ululare
Tedesco
kläffen,
heulen.
arrúlliu , nm Definizione
genia de apedhare chi faent is canes, a boghe longa
Sinonimi e contrari
abélidu,
agrugu,
gruju,
gurrúliu,
órulu
Frasi
s'intendit arrúlliu de canis ◊ a illargu s'intendiat s'arrúlliu de unu cani
Terminologia scientifica
bga
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
hurlement
Inglese
howl
Spagnolo
aullido
Italiano
ùlulo
Tedesco
Heulen.
grúju , nm: gúriu,
gurju Definizione
su grujai, gugúliu, sa boghe lègia prelongada de su cane, ma fintzes tzérriu pibinosu de pipiu
Sinonimi e contrari
abélidu,
agrugu,
arrunzu,
gurrúliu,
órulu
/
boche,
grida
Frasi
s'intendit su gurju de su cani, s'intendit s'iscràmiu de s'istria
2.
s'intendiat prantu de féminas e gúrius de pipius
Terminologia scientifica
bga
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
hurlement
Inglese
howl
Spagnolo
aullido
Italiano
ululato
Tedesco
Heulen.
mughilàre , vrb: ammuilare,
muilare,
muliare Definizione
su abboghinare de animales mannos, pruschetotu boes e bacas; si podet nàrrere fintzes de su bentu forte o àteru sonu naturale
Sinonimi e contrari
borrighinare,
corraxinai,
corrinai,
irruilare
/
abbubbiai,
corrighinare,
corrinai
Frasi
sas bacas paschendhe in sa tanca antziabant sa conca e muliabant pompiandhe a nois ◊ unu boe nighedhu a utos mughilandhe in trocos de canes arrajolados
2.
múilat sa traschia cun su bentu, punghet chi paret limadura de ferru
Terminologia scientifica
bga
Etimo
ltn.
mugilare
Traduzioni
Francese
mugir
Inglese
to bellow
Spagnolo
mugir
Italiano
mugghiare
Tedesco
muhen,
brausen,
heulen.
múghilu , nm, nf: múila,
múilu,
múlia,
múliu Definizione
borróinu, sa boghe comente dha faent is boes e is bacas, ma fintzes su zúmiu o súrbiu forte de su bentu
Sinonimi e contrari
agróniu,
irbéulu,
irrúilu,
orrúinu
/
frúschiu,
muizu,
zúmiu
Frasi
tue no ses ómine ch'iscultat sa múila de su bentu ◊ s'intendhent múilos porosos de fogu ◊ in su múilu de su bentu desoladu s'úrulu de unu cane, fortzis fertu, beniat dae tesu ammesturadu (P.Sulis)◊ su múghilu de su boe ispojoladu
Terminologia scientifica
bga
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
mugissement
Inglese
bellow
Spagnolo
mugido
Italiano
mùgghio
Tedesco
Muhen,
Brausen,
Heulen.
urulàre , vrb: orulare Definizione
guguliare, genia de apédhidu longu chi faet su cane coment'e a lamentu; fintzes su corrighinu de is bentos
Sinonimi e contrari
abeliai,
agruguai,
agrumiai,
arrulliai,
borulare,
gurruliai,
gurulai,
intzunchiai,
torojare,
torrunzare
Frasi
candho canes in corte intendhes urulendhe no as calma peruna (A.Dettori)◊ sos canes urulendhe fitivu mi aterriant su reposu ◊ in domo de Petenaju unu catedhu urulabat acurtzu de su mere: sas féminas pranghiant a supedhu
2.
úrulat in tundhu sa tempesta subra a su monte e muet sa foresta ◊ su bentu che istupat fúrridu, urulendhe che cane, in sas carrelas
Etimo
ltn.
*urulare po ululare
Traduzioni
Francese
hurler
Inglese
to howl
Spagnolo
aullar
Italiano
ululare
Tedesco
heulen.