abeliài , vrb Definitzione
naendho de canes, apedhare, guguliare; nau de gente, betare tzérrios po dolore, dispraxere o dannu mannu (e fintzes ammachiadura); disigiare meda, forte, arrabiare
Sinònimos e contràrios
agruguai,
agruinai,
aguriai,
guguliare,
gurruliai,
orulare,
zarulare
/
intzunchiai
/
abbochinare,
addorojare,
ilvariare
/
apiliare,
spedhiae
2.
deo no nci dha fàciu prus, soe abeliandumí: in domu funt pigandusidha contras de mimi! (G.C.Mameli)
3.
at abeliau sa filla totu sa noti, mischina, cudha fémina morendisí ◊ at abeliau una fita de síndria
4.
ndhe leat is ogros in sàmbene, faet iscarfe e abéliat cun s'infinitzu
Terminologia iscientìfica
bga
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
hurler,
glapir
Ingresu
to howl
Ispagnolu
aullar,
gañir,
quejarse
Italianu
ululare,
guaire
Tedescu
heulen,
klagen.
abélidu, abéliu , nm Definitzione
su apedhare o guguliare de is canes; foedhandho de gente, boghes de dolore; idea fissa, violu, oriolu
Sinònimos e contràrios
agrugu,
agúriu,
giàngiulu,
gruju,
gurrúliu,
órulu,
zàrulu
/
pedine
3.
ndi teneis unu de abéliu po sa binnenna!…(E.Nieddu)
Terminologia iscientìfica
bga
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
hurlement
Ingresu
howl
Ispagnolu
aullido,
queja
Italianu
ululato,
guaito
Tedescu
Heulen,
Klage.
agrúgu , nm Definitzione
boghe de animale, mescamente su gúgulu de su cane; fintzes boghe de persona pranghendho
Sinònimos e contràrios
gruju,
gurrúliu,
órulu
Frases
s'agrugu de su cani
2.
est a agrugus tzerriendi ca dhi est mortu su mairu ◊ scerau, cussu piciocu: est mortu a agrugus!
Terminologia iscientìfica
bga
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
hurlement
Ingresu
animal howl
Ispagnolu
grito de animal,
gañido
Italianu
urlo animalésco
Tedescu
Schrei,
Heulen.
aguriài , vrb: agurjai,
grujai Sinònimos e contràrios
agruguai,
agruinai,
agrumiai,
agulluriai,
guriai,
gurruliai,
orulare
Frases
s'intendiat sa sirena coment'e unu cani aguriendu
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
hurler
Ingresu
to howl
Ispagnolu
aullar
Italianu
ululare
Tedescu
heulen.
arrulliài , vrb Definitzione
fàere s'arrúlliu, istare a gúgulos
Sinònimos e contràrios
agruguai,
agruinai,
agrumiai,
agulluriai,
borulare,
gurruliai,
orulare
Tradutziones
Frantzesu
aboyer,
hurler
Ingresu
to bark,
to howl
Ispagnolu
aullar
Italianu
latrare,
ululare
Tedescu
kläffen,
heulen.
arrúlliu , nm Definitzione
genia de apedhare chi faent is canes, a boghe longa
Sinònimos e contràrios
abélidu,
agrugu,
gruju,
gurrúliu,
órulu
Frases
s'intendit arrúlliu de canis ◊ a illargu s'intendiat s'arrúlliu de unu cani
Terminologia iscientìfica
bga
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
hurlement
Ingresu
howl
Ispagnolu
aullido
Italianu
ùlulo
Tedescu
Heulen.
grúju , nm: gúriu,
gurju Definitzione
su grujai, gugúliu, sa boghe lègia prelongada de su cane, ma fintzes tzérriu pibinosu de pipiu
Sinònimos e contràrios
abélidu,
agrugu,
arrunzu,
gurrúliu,
órulu
/
boche,
grida
Frases
s'intendit su gurju de su cani, s'intendit s'iscràmiu de s'istria
2.
s'intendiat prantu de féminas e gúrius de pipius
Terminologia iscientìfica
bga
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
hurlement
Ingresu
howl
Ispagnolu
aullido
Italianu
ululato
Tedescu
Heulen.
mughilàre , vrb: ammuilare,
muilare,
muliare Definitzione
su abboghinare de animales mannos, pruschetotu boes e bacas; si podet nàrrere fintzes de su bentu forte o àteru sonu naturale
Sinònimos e contràrios
borrighinare,
corraxinai,
corrinai,
irruilare
/
abbubbiai,
corrighinare,
corrinai
Frases
sas bacas paschendhe in sa tanca antziabant sa conca e muliabant pompiandhe a nois ◊ unu boe nighedhu a utos mughilandhe in trocos de canes arrajolados
2.
múilat sa traschia cun su bentu, punghet chi paret limadura de ferru
Terminologia iscientìfica
bga
Ètimu
ltn.
mugilare
Tradutziones
Frantzesu
mugir
Ingresu
to bellow
Ispagnolu
mugir
Italianu
mugghiare
Tedescu
muhen,
brausen,
heulen.
múghilu , nm, nf: múila,
múilu,
múlia,
múliu Definitzione
borróinu, sa boghe comente dha faent is boes e is bacas, ma fintzes su zúmiu o súrbiu forte de su bentu
Sinònimos e contràrios
agróniu,
irbéulu,
irrúilu,
orrúinu
/
frúschiu,
muizu,
zúmiu
Frases
tue no ses ómine ch'iscultat sa múila de su bentu ◊ s'intendhent múilos porosos de fogu ◊ in su múilu de su bentu desoladu s'úrulu de unu cane, fortzis fertu, beniat dae tesu ammesturadu (P.Sulis)◊ su múghilu de su boe ispojoladu
Terminologia iscientìfica
bga
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
mugissement
Ingresu
bellow
Ispagnolu
mugido
Italianu
mùgghio
Tedescu
Muhen,
Brausen,
Heulen.
urulàre , vrb: orulare Definitzione
guguliare, genia de apédhidu longu chi faet su cane coment'e a lamentu; fintzes su corrighinu de is bentos
Sinònimos e contràrios
abeliai,
agruguai,
agrumiai,
arrulliai,
borulare,
gurruliai,
gurulai,
intzunchiai,
torojare,
torrunzare
Frases
candho canes in corte intendhes urulendhe no as calma peruna (A.Dettori)◊ sos canes urulendhe fitivu mi aterriant su reposu ◊ in domo de Petenaju unu catedhu urulabat acurtzu de su mere: sas féminas pranghiant a supedhu
2.
úrulat in tundhu sa tempesta subra a su monte e muet sa foresta ◊ su bentu che istupat fúrridu, urulendhe che cane, in sas carrelas
Ètimu
ltn.
*urulare po ululare
Tradutziones
Frantzesu
hurler
Ingresu
to howl
Ispagnolu
aullar
Italianu
ululare
Tedescu
heulen.