cuninzólu , nm: cunizolu Definizione
min. de cuna, sachedhu piticu
Sinonimi e contrari
sachitu
Traduzioni
Francese
sachet
Inglese
small bag
Spagnolo
saquete
Italiano
sacchétto
Tedesco
kleiner Sack.
cunzatínu , nm Definizione
genia de istrégiu
Sinonimi e contrari
cungiabedhu,
zarolu
Terminologia scientifica
stz
Traduzioni
Francese
petit seau
Inglese
small bucket
Spagnolo
cubito
Italiano
secchièllo
Tedesco
kleiner Eimer.
didighédhu, didixédhu , nm: ditichedhu Definizione
su podhighedhu, su prus piticu de sa manu o de su pei
Sinonimi e contrari
ditaredhu,
linchinu,
pichirichedhu,
pintirighedhu,
podhiedha,
podhichedhu,
putzichinedhu,
sintzirinedhu,
tzintziricu
/
cdh. ditaredhu
Frasi
m'increscit su didixedhu de su pei deretu
Terminologia scientifica
crn
Traduzioni
Francese
petit doigt,
auriculaire
Inglese
little finger
Spagnolo
meñique
Italiano
mìgnolo
Tedesco
kleiner Finger.
filiàca, filiàche, filiàghe , nm, agt Definizione
s'ambidha candho est pitichedhedha, ambidha fine; chi est fine coment'e filu, de carena fine meda
Sinonimi e contrari
curricurre,
filistredha,
filóstrigu
/
iltrízile
2.
isse fit sempre filiaghe e como fintzas topu
Terminologia scientifica
psc
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
anguille mince
Inglese
slim eel
Spagnolo
anguila pequeña
Italiano
anguilla sottile
Tedesco
kleiner,
dünner Aal.
filóstrigu , nm Definizione
ambidha minuda, pitica
Sinonimi e contrari
curricurre,
filiache,
filistredha
Terminologia scientifica
psc
Traduzioni
Francese
petite anguille
Inglese
small eel
Spagnolo
anguila pequeña
Italiano
anguilla pìccola
Tedesco
kleiner Aal.
gancítu , nm: gantzitu Definizione
min. de gànciu, gànciu piticu e fintzes un'aina de carafatare, po ndhe bogare s'istupa bècia de is barcas
Sinonimi e contrari
àghimu,
assabedhu,
gancixedhu
Traduzioni
Francese
gaffe (mar.)
Inglese
small hook
Spagnolo
corchete,
descalcador
Italiano
gancetto
Tedesco
kleiner Haken,
Häkchen.
gancixédhu , nm Definizione
min. de gànciu
Sinonimi e contrari
àghimu,
assabedhu,
gancitu
Traduzioni
Francese
petit croc
Inglese
little harpoon
Spagnolo
gancho pequeño
Italiano
arpioncino
Tedesco
kleiner Haken,
Häkchen.
iscampírru , nm: scampirru Definizione
tunina pitica chi no pesat chentu líbberas; nau de gente, unu chi est àbbile e lestru
Sinonimi e contrari
lacertu
2.
is pastoris ch'ia connotu fuat genti iscampirra
Terminologia scientifica
psc
Etimo
itl.
sgambirru
Traduzioni
Francese
thonine
Inglese
small tuna
Spagnolo
atún pequeño
Italiano
pìccolo tónno
Tedesco
kleiner Thunfisch.
iscàmpiu , nm Definizione
pagu pagu de tempus, su tanti de si fàere a bíere, coment'e una lampada / fàghere ccs. a s'i. = apenas chi fait
Sinonimi e contrari
àchiu,
fria,
iscuta,
paterefíliu,
ratu 2
Frasi
aiseto sa note pro un'iscàmpiu de vida (L.Mele)◊ àpiu s'iscàmpiu, curriat a graminare pacos frochedhos ◊ si apo iscàmpiu benzo a ti agatare ◊ no apo iscàmpiu de nudha! ◊ cussu trabballu no mi lassat atzicu de iscàmpiu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
petit moment
Inglese
bit
Spagnolo
ratito,
instante
Italiano
attimino
Tedesco
kleiner Augenblick.
iscovíta , nf: issopita,
scovita Definizione
calesiògiat iscoba pitichedha po mundhare cosa paga (mola, forredha, àteru), ma fintzes genia de pinzellu po passare sa tinta a is muros
Sinonimi e contrari
iscobuledhu
/
pinzellu
Traduzioni
Francese
balayette
Inglese
small broom
Spagnolo
escobita
Italiano
scopino
Tedesco
kleiner Besen.
melàcra , nf: melagra,
melarga,
meliagra,
meriaga,
meriagra,
miliacra,
miliagra,
miliarga,
miriagra Definizione
calidades diferentes de erba agheda, a fògia ovada
Sinonimi e contrari
alabatu,
lampatu
/
ciduledha,
coraxedu 1,
erbasalia,
malistritza,
marraola,
medhaca,
meraxa,
meriàgula,
miriola,
pabasedha
Terminologia scientifica
rba, Rumex acetosella, Oxalis acetosella
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
oseille
Inglese
sorrel
Spagnolo
acederilla,
aleluya
Italiano
acetósa minóre
Tedesco
Kleiner Sauerampfer.
mémula , nf: mímula,
mímulos,
múmula Definizione
genia de murmutu ifadosu, cantighedhu, boghe o sonu no tanti fortes ma sighios; male, genia de doloredhu chi si sapit in sa carena, aintru (es. m. de coro, de istògomo)
Sinonimi e contrari
càntara 1,
laredha,
mumuliu,
taja
/
ttrs. mímmura
Frasi
s'intendhet sa mémula de una cantone ◊ s'intendhet sa mímula de sos ribos ◊ cheres cantare sa mímula de sas chícheras ◊ s'intendhet coment'e una mémula: sunt sas pregadorias de sa zente ◊ ammuinada dae su caldu a múmulas de chígula ti drommias (G.Branca)
2.
nosse, su dutore, no est dolore a su coro: una mímula est!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
rhonchus
Inglese
dirge,
painful sensation
Spagnolo
cantilena,
dolor en el pecho
Italiano
rónco,
nènia,
sensazióne dolorósa
Tedesco
Röcheln,
Geleier,
kleiner Schmerz.
mògora, mògoro, mògoru, mògula, mòguru , nf, nm Definizione
nau de logu, una sedha bàscia, genia de montigu (est fintzes númene de bidha); fintzes muntone de pedra de muros orrutos
Sinonimi e contrari
cúcuru,
monticru,
sedha
Frasi
tot'in d-una m'isbéliant is nuis istringendi sa luxi in su mògoru pintau (M.G.Dessí)◊ apalas de is mogoredhus apu a poderai su soli…◊ cussu logu est totu a mògurus a mògurus
2.
sa crésia orruta fut torrada a unu mògoro de pedra dea séculos (Deidda-Saderi)
Cognomi e Proverbi
smb:
Mogoro
Terminologia scientifica
slg
Etimo
srdn.
Traduzioni
Francese
colline
Inglese
low hill
Spagnolo
collado
Italiano
collina bassa
Tedesco
kleiner Hügel.
montícru , nm: montígiu,
montigu,
montiju,
montiscru,
montixu,
montricu,
montrigu,
muntiju,
muntricu,
muntrigu Definizione
genia de montighedhu piticu, bàsciu bàsciu (a bortas dhu narant monte etotu in logos de basciuras)
Sinonimi e contrari
cúcuru,
frunchizolu,
sedha
Frasi
sos montígios si sunt assacarrendhe d'erva ◊ in cussu montigu si apubat una cresiedha ◊ sas arveghes che sunt pigadas a su montiju ◊ arrèssati un'azicu supra de carchi montricu! ◊ bi at montes artos e montiscros ◊ su babbu at datu duas lampitzatas in supra de su muntricu ◊ abberindhe s'istrada, pustis de duas chidas de triballu ant àpidu su nodu frimmu de su montrigu de Sa Corona ◊ bestint de ulia e laru ogni montrigu ◊ bi at bidhas inghiriadas de montigos
Terminologia scientifica
slg
Etimo
ltn.
montic(u)lus
Traduzioni
Francese
colline,
coteau,
monticule
Inglese
hill,
hillock
Spagnolo
colina
Italiano
collina,
còlle,
monticèllo
Tedesco
Hügel,
kleiner Berg.
pabarítu , nm: poberitu 1,
pibiritu Definizione
genia de calagasu pitichedhu / fàghere cosa a pibiritu = bene meda
Sinonimi e contrari
bellacasu,
carravarina,
lepilepi,
maniposa,
pabaredhu*,
pabedha,
pibirinu,
seisei
2.
andhaiat su ballu a pibiritu
Terminologia scientifica
crp
Traduzioni
Francese
petit papillon
Inglese
little butterfly
Spagnolo
mariposita
Italiano
farfallina
Tedesco
kleiner Schmetterling.
palinèdha , nf: pallinedha,
parinedha Definizione
min. de palina: de s'istrégiu ladu de fenu (est fatu de iscaria), est cussu piticu (unos baranta centímetros de diàmetru) e a costaos bàscios, prus largu in is oros
Sinonimi e contrari
caistedha
Frasi
Mariarosa at postu is cocòis e is modhitzosus in sa palinedha ◊ apicaus dhui at sedatzus po fai sa farra, parinedhas e crobedhas
Terminologia scientifica
stz
Traduzioni
Francese
petite corbeille
Inglese
small basket
Spagnolo
cesta pequeña
Italiano
canestrino
Tedesco
kleiner Korb.
pamparèdha, pamparédhu , nf, nm Definizione
genia de erba bona a firmare o cagiare su sàmbene
Sinonimi e contrari
coigrispa,
pampinella
Terminologia scientifica
rbc, Sanguisorba minor
Traduzioni
Francese
sanguisorbe
Inglese
burnet
Spagnolo
pimpinela
Italiano
salvastrèlla
Tedesco
kleiner Wiesenknopf.
paneríta , nf: parinita,
paronita Definizione
genia de paneri
Sinonimi e contrari
paneredhu
Frasi
iscurtzas, a munnedha cugudhadas, in dies caldas e in dies fritas, cun córvulas, cestinos, paneritas in Tàtari intrant a una trumada ◊ atzendhe sos pensamentos e arríbbalos in una paronita de seda (Z.Zazzu)
Terminologia scientifica
stz
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
corbeille,
panier
Inglese
small basket
Spagnolo
cesta
Italiano
cestèllo
Tedesco
kleiner Korb.
pedrighína , nf: predichina,
predighina,
pretichina,
pretighina,
pitrichina Definizione
(upm) min de pedra, pedra pitichedhedha, prus minuda de sa giarra (ma nau fintzes in custu sensu)
Sinonimi e contrari
brúscula,
pedrischedha,
perdíscula,
perdixedha,
predaredha
Frasi
sas rodas de sa moto tichirriaiant in sa pedrighina de sos tirighinos ◊ su tretu uve si curriat su palu fit unu cucuredhu de pretichina atzuta
2.
so passadu in su fràigu pro isgarrigare sa pedrighina
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
pierrette,
caillou
Inglese
little stone
Spagnolo
piedrecilla,
piedrecita
Italiano
pietruzza,
sassolino
Tedesco
kleiner Stein.
pedrischèdha , nf: pedruschedha,
prediscedha,
predischedha,
preduschedha Definizione
orrughedhu de pedra, pedra pitichedhedha (upm), pedrighedha
Sinonimi e contrari
pedrighina,
pedrischédhula,
perdixedha,
predaredha,
predusca
Modi di dire
csn:
zúchere o pònnere p. in s'iscarpa = ficare carch'idea in conca, coment'e cosa chi no lassat in asséliu; intèndhere p. in s'iscarpa = tènniri calincuna cosa chi unu no podit baliai; èssere che pedrischedha in iscarpa = ifadosu meda
Frasi
sa beridade ponet predischedha in s'iscarpa a chie de issa no est amantiosu ◊ sos Sardos esiliaos sunt preduschedha de rivu cussumada dae s'abba ◊ s'abba de su rivu trazat prediscedhas lúchidas
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
pierrette,
caillou
Inglese
small stone
Spagnolo
piedrecilla,
piedrecita
Italiano
pietruzza,
sassolino
Tedesco
kleiner Stein.