abbaunzàre , vrb: abbunzare Definitzione
nau de abba, murigare e imbrutare de no èssere prus límpia; fàere abbunzos, improdhos, cosas chi no andhant bene, chi no funt bene fatas; nau de gente, imbrutare, ammanciare, tocare pruschetotu s'onore
Sinònimos e contràrios
aciapuciae,
acoredhai,
afeai,
ammammungiai,
improdhai,
massipari
/
abbuligiai 1
Frases
s'ides funtana límpida l'abbunzas ◊ ite ses abbunzendhe cun cussu ludu, tue? ◊ proite m'as abbaunzadu s'abba de su trainu? ◊ sos contos de zanas e súrviles lis poniat tzudha ritza abbunzànnelis su sonnu
2.
befulendhe s'onestade, no l'as mai rispetada: dae pitzinna abbunzada chi faghias piedade ◊ giustu su chi ti nesi ti est costadu: daghi ti at abbunzadu ti at frundhidu ◊ no si cheret fàchere abbunzare dae sos dutores de sa bidha
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
barbouiller,
troubler
Ingresu
to soil
Ispagnolu
enturbiar,
empañar
Italianu
imbrattare,
intorbidire
Tedescu
beschmutzen,
trüben.
afeài , vrb: afeare Definitzione
fàere a feu, fàere feu fintzes in su sensu de fàere disonore a calecuna cosa, tocare a brutesa; nàrrere cosa a briga, a disprétziu
Sinònimos e contràrios
abbaunzare,
abborresci,
ghelestiare,
grisai 1
/
imbratare
/
briare,
certai,
disalabai,
infeire,
irzenzare,
menispresiare
Frases
est preíderu isse puru, ma acumbessat e afeat sa lege chi l'at fatu a preíderu!
2.
totu mi ant afeadu su cantare daghi mi ant bidu chi póveru so
Ètimu
spn.
Tradutziones
Frantzesu
barbouiller,
salir,
blâmer
Ingresu
to soil,
to blame
Ispagnolu
afear,
ensuciar
Italianu
imbrattare,
biasimare
Tedescu
beschmutzen,
tadeln.
azinàre , vrb Definitzione
su si fàere a befa imbrutandhosi
Sinònimos e contràrios
afrogongiai,
agigotare,
arrogai,
atzimare,
fragassare,
inchirrire
Frases
ch'est rutu in su ludu: za s'est azinadu!
Tradutziones
Frantzesu
ruiner,
barbouiller
Ingresu
to ruin,
to soil
Ispagnolu
arruinar,
ensuciar
Italianu
rovinare,
imbrattare
Tedescu
ruinieren,
beschmieren.
imbrastagàre , vrb Definitzione
imbrutare meda cun ccn. cosa
Sinònimos e contràrios
imbrastiare,
impastissai,
impiastai,
imprastulare,
incadhotzai
Frases
s'abe s'imbràstagat de pódhine in sos fiores ◊ sos telarzos no sunt cosa de como: trinellant e imbràstagant sa domo e ponent tríulu…◊ pustis imbràstagat un'àtera tatzita e si che la bufat a corpu
Tradutziones
Frantzesu
barbouiller
Ingresu
to besmear
Ispagnolu
emplastar,
embadurnar
Italianu
impiastricciare
Tedescu
beschmieren.
imbudrigài, imbudrugài , vrb: imburdigai,
imburdugai,
imburdugari,
imburdurgai,
imburrigai Definitzione
imbrutare, fintzes in s’onore, imbuscinare, trisinare in su brutore, in sa malesa (o, segundhu ite, in sa farra o àteru deasi), improdhare; nàrrere a s’afaiu, imprabastulare; imbàtere, acabbare (o betare a ccn.) in mesu de una chistione o dificurtade fintzes chentza dhu bòllere
Sinònimos e contràrios
abbotinare,
abbrutai,
acadhotzai,
afeai,
aligae,
ammusinzare,
imbratare,
incadhossai,
musucare
Frases
fut un'amori totu imbudrugau de gelosia e de feli ◊ si est agatau imburdigau in mesu de su ladàmini ◊ dhoi fiant duus indimoniaus imburdigaus in su lurdagu ◊ aici dhus lassat istordius imburdigaus in sa malítzia insoru ◊ mamma imburdigat su pisci in sa símbua e nci dhu ghetat a friri
2.
cuss'erriconi at imburdigau una giovanedha ci tenit su babbu in presoni, scedada!
3.
ma ita ses imburdurgandu?!
4.
issu si pariat ancora imburdigau in mesu de is cosas malas bívias in sa gherra ◊ nci dhas iant imburdigadas in cuss'aventura sentza de isciri mancu su chi dhis fiat costau
Ètimu
itl.
bordegà
Tradutziones
Frantzesu
barbouiller,
impliquer
Ingresu
to soil,
to involve
Ispagnolu
ensuciar,
implicar,
envolver
Italianu
imbrattare,
coinvòlgere
Tedescu
beschmutzen,
verwickeln.
impiastài , vrb: impiastrai,
impiastrare,
impriastai,
impriastare Definitzione
imbrutare cun calecuna cosa, fàere impiastos, atzorodhos, fàere faina a improdhu, chentz'arte, chentza critériu
Sinònimos e contràrios
imbrastagare,
imbrastiare,
incadhotzai
Frases
si creit ca a fai esamis in s'universidadi est a s'impriastai is murrus de… de… bah, ca no dhu bollu mancu nai!
Ètimu
itl.
Tradutziones
Frantzesu
barbouiller
Ingresu
to daub
Ispagnolu
embadurnar
Italianu
impiastrare
Tedescu
beschmieren.