cumpadessiméntu , nm Definitzione
su cumpadèssere
Sinònimos e contràrios
cumpatea,
cumpatimentu
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
compassion
Ingresu
pity
Ispagnolu
compasión
Italianu
compatiménto
Tedescu
Mitleid.
cumpatèa , nf Sinònimos e contràrios
cumpadessimentu
Tradutziones
Frantzesu
compassion
Ingresu
sympathy
Ispagnolu
compasión
Italianu
compatiménto
Tedescu
Mitleid.
dólu , nm: addolu Definitzione
prus che àteru, dispraxere, sentidu chi si provat po sa suferéntzia de un'àteru, candho ndhe paret male; dolore etotu, male, siat de sa carena e siat de s'ànimu
Sinònimos e contràrios
apiadamentu,
dolentia,
feritza,
làstima,
piaidade
/
dabori
Maneras de nàrrere
csn:
tènnere o àere d. = èssiri dolidori pro unu; d. de coro = disprexeri mannu, secacoro; b'at de ndh'àere d. sas pedras = zente de lastimare abberu (sa pedra no zughet coro modhe!); a d. mannu, a d. mannu meu, tou, sou, nostru, issoro = pro malasorte mia, tua, sua, cun dolore o dispiaghere meu, tou, sou, e gai; pàrrere d. = pàrriri mali, dispràxiri; bestiri de d., ponni d. = pònnere su lutu, fàghere su corrutu; èssiri a dolus o patiri dolus = zúghere o sentire dolores
Frases
àendhe dolu de onzi patidore! ◊ candho mai carchi cabadhari no ndhe at a àere dolu e ti nche picat?! ◊ bidèndhemi atristadu, finas sas pedras túnciant pro su dolu ◊ chi ti conto su contu ti ponis a dolu! ◊ sos tuos ant a bènnere pianghendhe e fatèndhedi su dolu ◊ su cundennau a s'impicu fachiat dolu a sas predas
2.
po mimi est dolu de coru a ci dhu pedri (A.Garau)◊ no azungas dolore a su dolu! ◊ su dolu est tropu forte: pessighidu mi at s'ira tua ◊ no si pigheis dolu de coru po su cras, poita su cras at a tenni is tribbulias suas (Ev)
3.
Issu si at ingortu is dolus nostus e atuau is maladias nostas (Ev)◊ dh'apu donau una pumada po su dolu a sa pala ◊ cun is dolus ti at pigau su scimprori ◊ tropu est su dolu e no potzu prus bivi!
4.
s'errore nostru sichit, a dolu mannu! ◊ so totu s'annu mandhighendhe olzatu, a dolu mannu! ◊ a dolu de sas coltzas netas mias, chi mi ant a pesu in domo! ◊ is fillus oi no si ponint dolu mancu candu morint su babbu e sa mama
5.
mi ndh'est pàssidu dolu a lis dare sa cosa menzus ◊ fut dudosedhu si fai s'úrtima oferta, ma dhi pariat dolu de coru ◊ dolu ti est parindhe a ti ndhe pesare?! ◊ mi est parindhe dolu a essire cun custu fritu!
Ètimu
ltn.
dolus
Tradutziones
Frantzesu
compassion,
pitié,
affliction
Ingresu
pity,
distress
Ispagnolu
compasión,
aflicción
Italianu
compassióne,
pietà,
afflizióne
Tedescu
Mitleid,
Leid.
ferítza , nf: Definitzione
genia de sentidu chi si provat tenendho piedade, lastimandho a unu / feritza mia! = coro ’e mamma!, coro meu!; ite feritza! = ita làstima!, ita dannu!
Sinònimos e contràrios
apiadamentu,
dolentia,
dolu,
làstima,
piaidade
Frases
cal'est sa bella chi girat armada e chena feritza conchistendhe a cantos mirat? ◊ si cheres chi eo ti crea chi tenes de me feritza, beta a terra arcu e fritza e cussa bendha ti lea! (M.Madao)◊ isse si tucat e leat su bolu, dae s'aera s'imbolat che raju chena tènnere feritza e ne timore ◊ mi feris chena feritza e ne dolu!
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
compassion
Ingresu
simpathy
Ispagnolu
compasión
Italianu
compassióne
Tedescu
Mitleid.
làstima , nf, nm: làstimu Definitzione
su lastimare, genia de sentidu chi si provat po s'àteru tenendhondhe cumpassione, agiummai coment'e provandho sa matessi pena de s'àteru
Sinònimos e contràrios
cumpascione,
dolu,
piaidade
/
lamentu
Maneras de nàrrere
csn:
fàghere làstima = fàghere proare dolu; làstima de… (+ nm.) = genti o cosa bona meda ma andada mali, pérdia; làstima a… (+ vrb.) = (nau in suspu) mellus aici; ghetare làstimas = fai làstima, chesciaisí, tzerriai po dolori
Frases
isperu chi s'atítidu agatit làstimu assumancus in su celu! ◊ mi faiat una làstima, cussu, sempri tristu che sa noti! ◊ sas dólimas l'ant reduidu a nudha: faghet finas làstima a su cane ◊ si ischiaizis sa pista, faghet làstima a bois e a mie ◊ l'acumpanzamus a s'interru cun làstimas e dolu ◊ Gesús ndi at tentu làstima biendidhu prenu de sàngia e de guronis ◊ de làstima su coro mi at segadu su lu bídere gai in tristura ◊ sos funnos comente est colatu su focu si fint fortzicatos ghetanne làstimas chi pariant de criatura ◊ che apo pérdiu su tacone de custos botinos, ma mi paret làstimu de dhos arrimare! ◊ làstima ndhe apat Deus me in su chelu!
2.
me is comunus intraus a làstima, nosu, a su timi timi, parit ca is àterus funt is meris
3.
e andhe làstima de zòvanu andhadu male! ◊ ita làstima de capedhu, chi dh'emu tentu dèu! ◊ làstima de pira fuliada, cue! ◊ làstima de olia, frundhida in campu pro no tènnere chie ndhe la collire! ◊ ih, ita làstima de picioca sena de bratzus! ◊ ite làstima de pilos chi bos ndhe sezis seghendhe!…(G.Raga)
4.
làstima a los pèrdere cussos cumpanzos chi ti che trazant a fàghere male!…
Ètimu
spn.
Tradutziones
Frantzesu
pitié,
compassion,
douleur,
peine
Ingresu
pity,
grief
Ispagnolu
lástima
Italianu
pietà,
compassióne,
compianto
Tedescu
Mitleid.