ammischinài , vrb: ammischinare Definitzione
fàere, ammostare o cunsiderare mischinu a ccn. a manera chi is àteros ndhe tèngiant làstima; crèdere o cunsiderare a unu peus o prus pagu de su chi est
Sinònimos e contràrios
allastimai,
apibiare
Frases
est ca s'est ammischinadu, sinono li fint corpendhe puru ◊ ammischinendusidhoi iat cumentzau a dhi nai: Caridadi! Tengat caridadi! (M.Porru)◊ dèu dh'ammischinamu, pensendi chi trabballàt tropu!
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
plaindre,
sous-estimer
Ingresu
to ask for symphaty,
to undervalue
Ispagnolu
mover a compasión,
subestimar
Italianu
chièdere comprensióne,
compassióne,
sottovalutare
Tedescu
um Verständnis bitten,
Mitleid bitten,
unterschätzen.
dólu , nm: addolu Definitzione
prus che àteru, dispraxere, sentidu chi si provat po sa suferéntzia de un'àteru, candho ndhe paret male; dolore etotu, male, siat de sa carena e siat de s'ànimu
Sinònimos e contràrios
apiadamentu,
dolentia,
feritza,
làstima,
piaidade
/
dabori
Maneras de nàrrere
csn:
tènnere o àere d. = èssiri dolidori pro unu; d. de coro = disprexeri mannu, secacoro; b'at de ndh'àere d. sas pedras = zente de lastimare abberu (sa pedra no zughet coro modhe!); a d. mannu, a d. mannu meu, tou, sou, nostru, issoro = pro malasorte mia, tua, sua, cun dolore o dispiaghere meu, tou, sou, e gai; pàrrere d. = pàrriri mali, dispràxiri; bestiri de d., ponni d. = pònnere su lutu, fàghere su corrutu; èssiri a dolus o patiri dolus = zúghere o sentire dolores
Frases
àendhe dolu de onzi patidore! ◊ candho mai carchi cabadhari no ndhe at a àere dolu e ti nche picat?! ◊ bidèndhemi atristadu, finas sas pedras túnciant pro su dolu ◊ chi ti conto su contu ti ponis a dolu! ◊ sos tuos ant a bènnere pianghendhe e fatèndhedi su dolu ◊ su cundennau a s'impicu fachiat dolu a sas predas
2.
po mimi est dolu de coru a ci dhu pedri (A.Garau)◊ no azungas dolore a su dolu! ◊ su dolu est tropu forte: pessighidu mi at s'ira tua ◊ no si pigheis dolu de coru po su cras, poita su cras at a tenni is tribbulias suas (Ev)
3.
Issu si at ingortu is dolus nostus e atuau is maladias nostas (Ev)◊ dh'apu donau una pumada po su dolu a sa pala ◊ cun is dolus ti at pigau su scimprori ◊ tropu est su dolu e no potzu prus bivi!
4.
s'errore nostru sichit, a dolu mannu! ◊ so totu s'annu mandhighendhe olzatu, a dolu mannu! ◊ a dolu de sas coltzas netas mias, chi mi ant a pesu in domo! ◊ is fillus oi no si ponint dolu mancu candu morint su babbu e sa mama
5.
mi ndh'est pàssidu dolu a lis dare sa cosa menzus ◊ fut dudosedhu si fai s'úrtima oferta, ma dhi pariat dolu de coru ◊ dolu ti est parindhe a ti ndhe pesare?! ◊ mi est parindhe dolu a essire cun custu fritu!
Ètimu
ltn.
dolus
Tradutziones
Frantzesu
compassion,
pitié,
affliction
Ingresu
pity,
distress
Ispagnolu
compasión,
aflicción
Italianu
compassióne,
pietà,
afflizióne
Tedescu
Mitleid,
Leid.
ferítza , nf: Definitzione
genia de sentidu chi si provat tenendho piedade, lastimandho a unu / feritza mia! = coro ’e mamma!, coro meu!; ite feritza! = ita làstima!, ita dannu!
Sinònimos e contràrios
apiadamentu,
dolentia,
dolu,
làstima,
piaidade
Frases
cal'est sa bella chi girat armada e chena feritza conchistendhe a cantos mirat? ◊ si cheres chi eo ti crea chi tenes de me feritza, beta a terra arcu e fritza e cussa bendha ti lea! (M.Madao)◊ isse si tucat e leat su bolu, dae s'aera s'imbolat che raju chena tènnere feritza e ne timore ◊ mi feris chena feritza e ne dolu!
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
compassion
Ingresu
simpathy
Ispagnolu
compasión
Italianu
compassióne
Tedescu
Mitleid.
incaniàre , vrb Definitzione
no àere làstima nudha, su èssere malos che cane
Sinònimos e contràrios
incanire 1,
iscaniare
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
être cruel
Ingresu
to be cruel
Ispagnolu
hacerse cruel
Italianu
èsser crudèle,
non aver compassióne
Tedescu
grausam sein.
iscaniài, iscaniàre , vrb Definitzione
no àere làstima, fàere su cane, tratare male
Sinònimos e contràrios
incaniare
Frases
Deus no iscàniat mai is chi si cunfessant pecadoris
Tradutziones
Frantzesu
être cruel
Ingresu
to be cruel
Ispagnolu
endurecerse,
no tener corazón
Italianu
èsser crudèle,
non aver compassióne
Tedescu
herzlos sein,
mitleidlos.
làstima , nf, nm: làstimu Definitzione
su lastimare, genia de sentidu chi si provat po s'àteru tenendhondhe cumpassione, agiummai coment'e provandho sa matessi pena de s'àteru
Sinònimos e contràrios
cumpascione,
dolu,
piaidade
/
lamentu
Maneras de nàrrere
csn:
fàghere làstima = fàghere proare dolu; làstima de… (+ nm.) = genti o cosa bona meda ma andada mali, pérdia; làstima a… (+ vrb.) = (nau in suspu) mellus aici; ghetare làstimas = fai làstima, chesciaisí, tzerriai po dolori
Frases
isperu chi s'atítidu agatit làstimu assumancus in su celu! ◊ mi faiat una làstima, cussu, sempri tristu che sa noti! ◊ sas dólimas l'ant reduidu a nudha: faghet finas làstima a su cane ◊ si ischiaizis sa pista, faghet làstima a bois e a mie ◊ l'acumpanzamus a s'interru cun làstimas e dolu ◊ Gesús ndi at tentu làstima biendidhu prenu de sàngia e de guronis ◊ de làstima su coro mi at segadu su lu bídere gai in tristura ◊ sos funnos comente est colatu su focu si fint fortzicatos ghetanne làstimas chi pariant de criatura ◊ che apo pérdiu su tacone de custos botinos, ma mi paret làstimu de dhos arrimare! ◊ làstima ndhe apat Deus me in su chelu!
2.
me is comunus intraus a làstima, nosu, a su timi timi, parit ca is àterus funt is meris
3.
e andhe làstima de zòvanu andhadu male! ◊ ita làstima de capedhu, chi dh'emu tentu dèu! ◊ làstima de pira fuliada, cue! ◊ làstima de olia, frundhida in campu pro no tènnere chie ndhe la collire! ◊ ih, ita làstima de picioca sena de bratzus! ◊ ite làstima de pilos chi bos ndhe sezis seghendhe!…(G.Raga)
4.
làstima a los pèrdere cussos cumpanzos chi ti che trazant a fàghere male!…
Ètimu
spn.
Tradutziones
Frantzesu
pitié,
compassion,
douleur,
peine
Ingresu
pity,
grief
Ispagnolu
lástima
Italianu
pietà,
compassióne,
compianto
Tedescu
Mitleid.