consígiu , nm: consillu, consixu, consizu, cossígiu, cossitzu, cossizu, cuncillu, cunsígiu, cunsillu, cunsixu, cunsizu, cuntzillu, cussizu Definitzione cosa chi si narat a un'àteru po chi iscat méngius comente fàere, nàrrere o àteru; organísimu de unu cumone, de un'assótziu e riunione o atóbiu de su matessi po arrexonare e pigare decisiones Sinònimos e contràrios abertimentu, addochimentu, ammonestamentu, ammonestu, atisbada, impósitu, imposta, paràbbula 1 / cdh. cunsidhu, ttrs. cunsígliu Frases so pragerosa de osservare is consígios issoro ◊ fui peri pensandu de andai auba de issu po unu consillu ◊ si Sara dhi donàt unu cuntzillu, Luisicu dh'ascurtàt e si cumportàt segundu su cuntzillu ◊ custos cunsizos no sunt metanzos e los iscultat dognunu ◊ at dimandhau unu consígiu de comente sighire su trabballu 2. cussas sunt cosas chi faghet su cossizu cumonale Ètimu ltn. consilium Tradutziones Frantzesu conseil Ingresu advice Ispagnolu consejo Italianu consìglio Tedescu Ratschlag.
ditàda , nf Definitzione cosa, bodheta chi narant in giru peri su logu, nova; cossígiu de ccn. chi tenet autoridade / fàghere una cosa a d. de… = fai comenti at cuntzillau su… Sinònimos e contràrios bodheta, contulàntzia, istrísina / avelténtzia, incumandha, pertzetu Frases no bisonzat a crere a totu sas ditadas de sa bidha ◊ tia Ciòcia aiat batidu sa ditada e dai domo in domo in tota sa bidha esseit sa boghe (A.Langiu) 2. isse faghet totu a ditada de su cunfessore Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu racontar, conseil Ingresu dictate, gossip, councel Ispagnolu murmuración, consejo Italianu dicerìa, consìglio, dettame Tedescu Gerücht, Ratschlag, Vorschrift.
impósitu , nm Definitzione manera de fàere de unu logu, cosa chi si costumat; cosa chi si narat a un'àteru po chi iscat méngius comente fàere, nàrrere o àteru, o fintzes solu po chi dha fatzat, coment'e un'órdine, un'óbbrigu; fintzes meledu, acucada Sinònimos e contràrios costuma, usàntzia / consígiu, imposta Maneras de nàrrere csn: malus impósitus = abbitúdines malas; dare bonos impósitos = donai contzillus bonus Frases dai sos malos impósitos benit sa revolutzione ◊ in domo bi fit s'impósitu chi si deviant imparare sas fainas ◊ c'est s'impósitu de non abèrriri is ventanas de domu po cantu durat su lutu ◊ una fémina iat negau s'impósitu a su pobidhu e su préide dh'iat nau: No si negat s'impósitu a su matrimóniu! Ètimu ltne. impositum Tradutziones Frantzesu coutume, usage, conseil Ingresu custom, hint Ispagnolu costumbre, sugerencia Italianu usanza, suggeriménto Tedescu Sitte, Ratschlag.
impòsta , nf, nm: impostu Definitzione cosa chi si mandhat a nàrrere, chi si giaet a ischire o chi si narat fintzes coment'e giaendho cossígios, faendho propostas o àteru Sinònimos e contràrios apolta, commissione, cumandhu, impérciu, isceda, masione, segurtade / avertimentu, consígiu, impósitu, proposta Frases at nau ca si cras depit andai ciai mandat s'imposta ◊ cussu l'at dogadu dae su barrancu de li torrare imposta, ca su pitzochedhu teniat resone ◊ totu dimandhant a su postinu ca totu ispetant un'imposta ◊ est ibetanno un'imposta e imposta no dhi ant giau 2. aiant fatu un'imposta a su presidente pedindhe de pòdere faedhare ◊ dàemi calchi impostu ca no ti cherzo cundennare! ◊ est avesu a iscultare sas impostas 3. s'impostu chi mi das bene est chi siga, ca tue sola mi ses vera amiga ◊ iscultade s'impostu de su santu! Ètimu itl. imposta Tradutziones Frantzesu ambassade, information, conseil, insinuation Ingresu message, information, suggestion, insinuation Ispagnolu embajada, sugerencia, insinuación Italianu imbasciata, informazióne, suggeriménto, insinuazióne Tedescu Botschaft, Information, Ratschlag, Unterstellung.
tiràgiu , nm: tirazu Definitzione sa leva noa, sa festa de is de sa leva, sa tzerriada po fàere su servítziu militare Sinònimos e contràrios leva, levada Frases mi ant avisau de andhare a su tirazu ◊ pro su tiràgiu andho a Núoro Ètimu itl. tiraggio Tradutziones Frantzesu passer le conseil de révision Ingresu medical examination for call up Ispagnolu quinta, fiesta de los quintos Italianu vìsita di lèva Tedescu Musterung.