Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

bodhèta , nf Definitzione cosa chi si narat a s'afaiu, de s'unu e de s'àteru; una cambarada, chedha, unas cantu personas impare Sinònimos e contràrios colessu, contulàntzia, crítica, istrísina, licutu, limbizada, naravèglia, noedha, prillissu / cdh. budheu Frases ti dha faint, sa bodheta, chi dhu scit sa genti! 2. una bodheta de féminas iat pesau avolotu po nci bogari su segretàriu cumunali Tradutziones Frantzesu racontar Ingresu gossip Ispagnolu murmuración, habladuría Italianu dicerìa Tedescu Gerücht, Gerede.

incionàda , nf: insonada, intzonara, issonada Definitzione coment’e sonu o sonada, su chi s'intendhet o chi si assaborit o si arrennescet a cumprèndhere in giru de una chistione, de ccn.; fintzes cosa chi si narat in cobertantza, po chi calecunu cumprendhat Sinònimos e contràrios incionnu, lúmena, lumenada, nada, nemonada, nomena, sonedhu Frases ndi apu inténdiu un'incionadedha, de cussa coja, ma sa coja biu ca no s'iscrarit ◊ desuncuna pigat a sonai a s'insonada de s'andimironai ◊ contamí totu, chi bollu isciri cumenti est s'intzonara! ◊ custu durciori e marigosori impari est s'insonada de fundu de sa trassa sua ◊ candu at inténdiu s'insonada si ndi est andau coitendi 2. s'intzonara de su contu est po cussus chi sa sorti dhis at donau nobbilesa ma ndi dhis at pigau su bonu pentzai (A.R.Maxia) Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu racontar Ingresu rumour Ispagnolu rumor Italianu fama, dicerìa Tedescu Gerücht.

inciónnu , nm: insóniu, insonu, issóniu, issonu Definitzione agiummai coment'e sonu, cosa chi ischint o chi narant in medas de unu, siat in bonu e siat in malu / sa bidha est a insonu = in bidha est essida sa boghe chi… Sinònimos e contràrios díciu / alleca, arviedhu, nova / incionada, lúmena, lumenada, nada, nemonada, nomena, sonedhu Frases cun istruendu e insóniu terrore inoghe isparghias! ◊ sa zente pessat chi de totu s'issóniu, de totu su machine de sa vida, arreat petzi su cherinzu vene ◊ abba passada no traet molinu, abba passada no faghet issonos (Cubeddu)◊ si azis issonu nàzinnos cosa! 2. custus funt dícius e incionnus de su Sulcis 3. a cussu malu issonu, su babbu lasseit andhare un'úrulu ◊ sunt tantos annos chi no ti apo bidu ne de te piús apo intesu insonu ◊ de candho at intesu cussu insonu, chi sa fura faghet cussu efetu, furat isse puru 4. no ailti de ladru cuss'insonu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu diction, nouvelle, bruit Ingresu saying, news, reputation Ispagnolu dicho, rumor, fama Italianu détto, notìzia, fama Tedescu Spruch, Nachricht, Gerücht.

lúmena , nf Sinònimos e contràrios incionada, incionnu, lumenada, nomena Tradutziones Frantzesu renommée, réputation Ingresu fame Ispagnolu nombradía, fama Italianu fama Tedescu Gerücht, Ruf, Ruhm.

nàda , nf: narada, narara Definitzione cosa chi si narat (mescamente a s'afaiu, de s'unu e de s'àteru), cosa chi s'ischit o chi si narat de unu, fintzes manera de nàrrere / essire de totuna narada = totus a una boghe, cuncordos Sinònimos e contràrios bodheta, contulàntzia, naravèglia, naratia, narinzu / fama, incionnu, lúmena, sonedhu Frases cussas nadas s'intendhent in bidha ◊ ite che fato inchesuradu a frazados impreos e a nadas cobertas de murgone? ◊ est essida sa narada de su tali…◊ ruiant solas solas sas naradas de babbu argumentosas ◊ su mundhu isperimenta, no cretas a is naradas! ◊ làstima po mei su èssiri crétiu is naradas tuas! ◊ si funt istorraus po is nararas allenas ◊ no pongais a menti a totu is naradas ch'intendeis! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu racontar, réputation Ingresu rumour, fame, reputation Ispagnolu habladuría, rumor, fama Italianu dicerìa, vóce, fama Tedescu Gerücht, Ruf.

naravèglia , nf, nm: naravégliu, naravella Definitzione cosa chi si narat in giru, de s'unu e de s'àteru, fintzes contighedhu de foghile Sinònimos e contràrios bodheta, busudhu, licutu, nada, naíbbulu, naranara Frases pro tzertas naravèglias no ti primmes, làssalos nàrrere! ◊ crè o no crè, in su pessamentu mi prammizaia totu sas naravellas intesas dai sos mannos ◊ detzi cussu naravégliu si che intendhet in bidha! Tradutziones Frantzesu racontar Ingresu rumour Ispagnolu habladuría, chisme, rumor Italianu dicerìa Tedescu Gerücht, Ruf.

narínzu , nm Definitzione cosa chi si narat, su nàrrere Sinònimos e contràrios chistionu, incionada, nada, naratia, naravèglia, nareju, naronzu Frases no sunt pessandhe a cussu narinzu de malas dirgràssias ◊ pustis de sas botassiones si sunt asseliaos sos narinzos Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu racontar Ingresu gossip Ispagnolu habladuría, chisme, rumor Italianu dicerìa Tedescu Gerücht, Ruf.

trísina , nf: istrísina*, tríxina Definitzione cosa, allega, chistione chi si narat o chi si cricat chentza importu Sinònimos e contràrios bodheta, naravèglia / alleca Frases cantas trísinas ti batint, a tie, a pes! ◊ no bisonzat a pesare orijas a sas trísinas de sa bidha! Tradutziones Frantzesu racontar Ingresu gossip Ispagnolu rumor, chisme Italianu dicerìa Tedescu Gerücht.

tzàrra , nf: ciarra, tzàrrala Definitzione boghes de gente foedhandho, alleghetandho / èssere a tz. posta = tzarrendhe Sinònimos e contràrios apísciulu, argiolu 1, arralla, bàdula, ciaciarra, ciaramedha, lúlluru, paraleta, ragàglia / barrosia 2. in su mundu totu cantu curriat sa tzarra de s'imperadori de Roma Ètimu itl. Tradutziones Frantzesu bavardages Ingresu yak Ispagnolu cháchara, charla Italianu ciarla Tedescu falsches Gerücht.