currispòsta , nf Definitzione
su chi si faet o chi si giaet in càmbiu de unu bene arreciu
Sinònimos e contràrios
cuncàmbia
Frases
sos suspiros ti mandho a umbe ses si currisposta mi podes torrare (E.Mattiu)
Tradutziones
Frantzesu
en retour,
en échange
Ingresu
exchange
Ispagnolu
contracambio
Italianu
contraccàmbio
Tedescu
Vergeltung.
fúrria , nf Definitzione
su furriare e fintzes sa fortza chi faet furriare sa cosa; cosa chi si faet po si pagare de un'ofesa, pratu torrau
Sinònimos e contràrios
arrevesa,
istridu,
torra
/
fúria
Maneras de nàrrere
csn:
avb. a fúrria e borta = a su fúrria fúrria; de fúrria = impresse meda; torrai sa f. a unu = pratu torrau, pagàresi de un'ofesa, itl. rèndere pan per focaccia
2.
at torrau sa fúrria a su fradi po sa brulla chi dh'at fatu ◊ po torrai sa fúrria a su fillu de no dh'ai castiau a béciu, unu tziu morendi at lassau su bèni a un'atru ◊ tui no as torrau mai sa fúrria: sempri as perdonau!
3.
su grodhe ch'est essidu de fúrria currendhe che lèpere ◊ una bria ses a fúrria e borta!…
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
retour,
échange,
revanche
Ingresu
revenge,
repayment
Ispagnolu
devolución,
revancha,
desquite
Italianu
contraccàmbio,
rivalsa
Tedescu
Vergeltung.
furriadólzu , nm, agt: furriadórgiu,
furriadorju,
furriadorzu,
furriadroxu Definitzione
tretu inue si fúrriat, a ue si faet fúrriu, logu (e aprigu, barracu, pinnetu, domo) a ue si torrat a crocare, a istare
Sinònimos e contràrios
biradorzu,
furriada,
ghiradorju
/
barraca,
domo,
pinnetu
/
bidhichedha,
bidhiciolu,
madau,
trechinzu
Maneras de nàrrere
csn:
non lassare perdas in furriadórgiu = circai a perda furriada, forrogare e betare apare totu, chirchendhe; bentu furriadorzu = chi est tirendhe candho goi candho gai, chena frimmesa ne de fortza e ne de filada
Frases
Tzitzu fit ómine chi connoschiat onzi segretu e furriadorzu ◊ custos sunt ammentos de unu tempus chena furriadorzu
2.
me in su Sulcis unu tempus is bidhas fiant furriadroxus ◊ aiant fatu unu bellu pículu de caminu a pè ca s'istrada no imbatiat finas a su furriadolzu ◊ die manna cun die visitant cuiles e furriadolzos ◊ sos furisteris fint remonzendhe sos trastos pro leare su caminu de su furriadorzu
Terminologia iscientìfica
pst, slg
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
tournant,
point de repère,
point de retour
Ingresu
turning-point,
land mark
Ispagnolu
punto de vuelta,
de referencia
Italianu
punto di svòlta,
di riferiménto,
di ritórno
Tedescu
Wendepunkt,
Bezugspunkt.
ghiràda , nf: ghirata Definitzione
su ghirare, fintzes s'ora chi si torrat; tretu inue si fúrriat po cambiare filada, torrare agoa; parte de unu logu trebballau; contu chi si narat, allega
Sinònimos e contràrios
contoniada,
recuia,
soniada,
torrada
/
airada,
birada,
biradorzu
/
alleca,
chistione
| ctr.
essia
Frases
a sa ghirada su maridu l'ifachílliat semper, a sa muzere ◊ sa ghirada a bidha no li at profetau, abesu comente fit a sa campanna ◊ sa ghirada chi faghet, maridu meu, za bi lu naro!
2.
est in binza marrandhe una ghirada
3.
in sos tzilleris sas ghiratas fint cuntinu sas matessi: Comente mai custa maghia de Istelai?
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
retour
Ingresu
return
Ispagnolu
regreso
Italianu
ritórno,
riéntro
Tedescu
Rückkehr.
recuía, recuída , nf: arrecuida,
recuita Definitzione
su recuire, s'ora de recuire a su logu inue s'istat o si faet fúrriu
Sinònimos e contràrios
contoniada,
ghirada,
soniada,
torrada
| ctr.
andada,
essia,
tucada
Frases
a sa recuida de sa mama si depet isetare una briga, su pisedhu malu! ◊ inue at a pasare sa recuida mia? (A.Mura Ena)◊ fit oretendhe sa recuida de unu massaju
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
retour
Ingresu
return
Ispagnolu
retorno,
regreso
Italianu
riéntro
Tedescu
Rückkehr.
torràda , nf Definitzione
su torrare; torradorju de is gosos, de una cantzone, sa de duas partes de unu mutu; su chi si narat arrespondhendho a una pregonta, o fintzes cosa chi si torrat a nàrrere
Sinònimos e contràrios
ghirada,
recuia
/
cdh. turrata,
ttrs. turrada
/
cobertantza,
copertura
/
risposta
| ctr.
andada,
tucada
/
istérria
Frases
deo puru acheradu in su balcone isetaia sa torrada tua
2.
su nasu de Pinóchiu, apenas fatu, iat cumentzau a crèsciri e, cresci cresci, si fiat fatu tantu longu chi no teniat torrada ◊ sa torrada de una cantone narat sempre sa matessi cosa
3.
pianghes a sa muda in soledade e torrada no tenent sas preguntas ◊ amus arresionadu una bona iscuta, ma sa torrada fit sempre cudha: So cuntenta!
Sambenados e Provèrbios
prb:
is cuadhus bonus si bint a sa torrada!
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
retour,
refrain
Ingresu
refrain
Ispagnolu
vuelta,
estribillo
Italianu
ritórno,
ritornèllo
Tedescu
Rückkehr,
Kehrreim.