peàgiu , nm Definitzione genia de pagamentu po pòdere passare in calecunu logu Tradutziones Frantzesu péage Ingresu toll Ispagnolu peaje Italianu pedàggio Tedescu Wegegeld, Straßenzoll, Maut.
rempicàre , vrb: arrempicai, repicai, repicare 1, ribicare, ripicare Definitzione sighire a fàere is tocos de sa campana, sighire a sonare is campanas a ora meda, a festa; sonare un'istrumentu musicale bene meda, comente ischit fàere unu maistu; in cobertantza, istare abbetiandho sighindho a nàrrere, arrespondhendho, repitindho su chi si narat cun foedhos diferentes de matessi significau (fintzes coment'e manera de giare significau nou a is foedhos)/ repicai una porta = istare dubbu dubbu a meda pro chi l'abberzant Sinònimos e contràrios strichillonai, trichizare / abbetiae Frases grandhe campana, sempre piús forte repica in sas aeras de Ichnusa! (P.Casu)◊ repicat s'ora dae campanile e no benis ancora! 3. fit note e die repichenne pro la cumbínchere a fàghere su chi cheriat isse ◊ su sardu repicat peràulas de su matessi sinnificadu pro dare piús intinna a s'allega (G.Petazzi)◊ ti ant nadu chi nono e tue repichendhe! ◊ mamma già mi l'at repicadu de lassare sos cumpanzos malos! ◊ at dimannatu unu piachere ma nessune s'est móvitu e tanno bi l’at ribicata 4. custa est s'ora de bènnere a gianna mia a repicare?! Ètimu ctl., spn. Tradutziones Frantzesu tinter, répondre, insister Ingresu to toll Ispagnolu repicar, tocar, replicar Italianu rintoccare, ribàttere Tedescu läuten, schlagen.
tócu , nm: togu Definitzione su tocai; sa capacidade de sapire e connòschere sa cosa tocandhodha; tzàcurru o sonu de acropadura; mescamente sonada, sonu de campana; fintzes bículu, crantu, orrugu / min. tochitu, tochedhu Sinònimos e contràrios tocada, tocamentu / apalpu / corpedhu, tochedhu / addópiu, arrapicu, asséchiu, lassa 1 / tancu Maneras de nàrrere csn: tocos de manu = genia de saludu, itl. strette di mano; andhare a togu = a s'apàrpidu, a su toca toca che a chie no bidet; su t. de reapare = de fèrrere apare, de si ndhe pesare e dare tentu, su chi faghent in crésia avertindhe sa zente chi est essindhe su preíderu pro nàrrere sa missa; su t. de s'agonia = tocu in chenàbura santa pro ammentu de sa morte de Cristos; intrai unu t. a ccn. = sonare s'ispiru pro calicunu; no ndi bòlliri duus tocus de… = chèrrerendhe s'iscusa pro…, fàghere carchi cosa apenas chi si tenet pagu pagu sa manera, no istare a si lu fagher nàrrere duas bortas; pigai, portai o pònniri a unu a t. = leàrelu in ziru, fàgherelu a befe, a birgonza, dàreli a subra a boghes; èssere totu a t. de… = a fortza de…; leare a unu a t. de pedra = a corpos de pedra; segau a tochedhus = fatu a cantos, a bículos; fàchere su t. (zoghendhe)= ischitire, tirai a sorti po biri a chini tocat a fai una parti me is giogus, tra cumpàngius; ge dhi est in tocus!… = est arrennegadu meda Frases sa síndria cota si connoscit a tocu ◊ sa cosa mancai no dha bia dh'agatu a tocu 2. intè, ant tocau s'enna abbellu abbellu: tocu de pòburu, po no nd'iscidai is canis drommius! ◊ candu s'intendiat su tochitu aberiaus s'enna 3. sa campana sonat sos tocos de sa fremmaria ◊ is campanas fiant sonendi is primus tocus ◊ pro sa missa faghet tres tocos ◊ soneit su tocu de s'ispiru ◊ ant intrau unu tocu: iscieis e chini est su mortu? ◊ su noti de Missa de pudhus si fait unu tocu meda prus longu e bellu: su tocu de centu (A.Garau) 4. sa cosa como est totu a tocu de dinari! ◊ dh'at arrespostu a tocu de frore, in poesia ◊ est a tocu de pelea pro balanzare duos sodhos ◊ cussa no ndi at bólliu mancu duus tocus e si ndi est pesada che una píbera ◊ a su sirboni dhu portant is canis a tocu ◊ andhe pedra de tocu sa chi ses! ◊ piciocus, no seu beniu a innòi po èssi postu a tocu! ◊ fatuvatu poniat a tocu is cumpàngius e si ndi arriiat ◊ pro ischire a chie tocaiat a fàchere sa faina amus dépiu fàchere su tocu Sambenados e Provèrbios smb: Toccu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu coup, tintement Ingresu touch, toll Ispagnolu toque Italianu tócco, rintócco Tedescu Berührung, Schlag.