tocaméntu , nm Definitzione su tocare, su istare a su toca toca; avisu po giare a ischire calecuna cosa, singiale chi giaet a ischire o faet pentzare a calecuna cosa fintzes chi depet capitare; su tocu de sa campana / dare t. = avisare, avertire, dare o zúghere s'avisu, portai sa sceda, pregontai s'interessamentu de ccn. Sinònimos e contràrios tocada / apuntamentu, avertimentu, avisu, nuntzu, suspentu / tocu 2. prima de mòrrere, cataunu at su tocamentu ◊ canno colaiat chin su càmiu sonaiat pro dare tocamentu a sos pastores pro abbovarent su late ◊ sas sorrastras si aiant datu tocamentu in d-unu ufissu ◊ sa tzente si fit impostata in s'istradone pariat chi lis aiant datu tocamentu chin su bannu ◊ at datu tocamentu a tres dutores pro ischire ite teniat su pitzinnu ◊ dàdemi tocamentu luego si bi at cosa! Tradutziones Frantzesu touche, avis, pressentiment Ingresu touch, notice, omen Ispagnolu tocamiento, aviso Italianu toccaménto, avviso, presàgio Tedescu Berührung, Anzeichen.
tócu , nm: togu Definitzione su tocai; sa capacidade de sapire e connòschere sa cosa tocandhodha; tzàcurru o sonu de acropadura; mescamente sonada, sonu de campana; fintzes bículu, crantu, orrugu / min. tochitu, tochedhu Sinònimos e contràrios tocada, tocamentu / apalpu / corpedhu, tochedhu / addópiu, arrapicu, asséchiu, lassa 1 / tancu Maneras de nàrrere csn: tocos de manu = genia de saludu, itl. strette di mano; andhare a togu = a s'apàrpidu, a su toca toca che a chie no bidet; su t. de reapare = de fèrrere apare, de si ndhe pesare e dare tentu, su chi faghent in crésia avertindhe sa zente chi est essindhe su preíderu pro nàrrere sa missa; su t. de s'agonia = tocu in chenàbura santa pro ammentu de sa morte de Cristos; intrai unu t. a ccn. = sonare s'ispiru pro calicunu; no ndi bòlliri duus tocus de… = chèrrerendhe s'iscusa pro…, fàghere carchi cosa apenas chi si tenet pagu pagu sa manera, no istare a si lu fagher nàrrere duas bortas; pigai, portai o pònniri a unu a t. = leàrelu in ziru, fàgherelu a befe, a birgonza, dàreli a subra a boghes; èssere totu a t. de… = a fortza de…; leare a unu a t. de pedra = a corpos de pedra; segau a tochedhus = fatu a cantos, a bículos; fàchere su t. (zoghendhe)= ischitire, tirai a sorti po biri a chini tocat a fai una parti me is giogus, tra cumpàngius; ge dhi est in tocus!… = est arrennegadu meda Frases sa síndria cota si connoscit a tocu ◊ sa cosa mancai no dha bia dh'agatu a tocu 2. intè, ant tocau s'enna abbellu abbellu: tocu de pòburu, po no nd'iscidai is canis drommius! ◊ candu s'intendiat su tochitu aberiaus s'enna 3. sa campana sonat sos tocos de sa fremmaria ◊ is campanas fiant sonendi is primus tocus ◊ pro sa missa faghet tres tocos ◊ soneit su tocu de s'ispiru ◊ ant intrau unu tocu: iscieis e chini est su mortu? ◊ su noti de Missa de pudhus si fait unu tocu meda prus longu e bellu: su tocu de centu (A.Garau) 4. sa cosa como est totu a tocu de dinari! ◊ dh'at arrespostu a tocu de frore, in poesia ◊ est a tocu de pelea pro balanzare duos sodhos ◊ cussa no ndi at bólliu mancu duus tocus e si ndi est pesada che una píbera ◊ a su sirboni dhu portant is canis a tocu ◊ andhe pedra de tocu sa chi ses! ◊ piciocus, no seu beniu a innòi po èssi postu a tocu! ◊ fatuvatu poniat a tocu is cumpàngius e si ndi arriiat ◊ pro ischire a chie tocaiat a fàchere sa faina amus dépiu fàchere su tocu Sambenados e Provèrbios smb: Toccu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu coup, tintement Ingresu touch, toll Ispagnolu toque Italianu tócco, rintócco Tedescu Berührung, Schlag.
tzintziricàda , nf: tzintzirigada, tzantzarigada Definitzione su tzintziricare; móvia, iscutulada, fintzes móvia de conca coment'e bolendho nàrrere calecuna cosa / èssere a sa tz., nau de ccn. = èssiri písili, chi si dha pigat po dónnia cosighedha Sinònimos e contràrios chilliata, móida, ninniada, sachedhada, saidada, sconchiada 2. inoghe ficant e cue che ruent a sa tzantzarigada! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu touche, branlement Ingresu touch, nod Ispagnolu toque, sacudidura Italianu toccata, tentennatina Tedescu Berührung, leichtes Schütteln.