animigótu , agt, nm Definitzione chi o chie portat s'ànima cota de su male, de su pentzare e fàere male, chi o chi est malu meda Sinònimos e contràrios animiniedhu, incruvu | ctr. bonu, santu Frases animigotu, ses tirendhe dae sa zente bisonzosa! (Z.Frassu)◊ animigota, si est amigada finas a su dimóniu! ◊ cussos sunt animigotos de malu sentidu avesos a trumentare e a bochire Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu très méchant Ingresu wicked man Ispagnolu malvado Italianu malvàgio Tedescu böse, Bösewicht.

animiniédhu , agt, nm Definitzione chi o chie est prenu de tírria, de ódiu, bolet male, est giau a su malu fàere, est chentza régula morale nudha Sinònimos e contràrios animigotu, cainu, incruvu, malu | ctr. bonu, santu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu très méchant Ingresu wicked man Ispagnolu malvado Italianu malvàgio Tedescu böse, Bösewicht.

arrabbugíu , agt, nm: arrebbuginu, arrebbugiu, arrebugiu, arribbugiu, arribugiu, rebbugiu Definitzione chi o chie no tenet perunu arrespetu po àtere, chi no iscurtat, no ponet mente, una ndhe pentzat e chentu ndhe faet; chi est de naturale malu, trotu, berbétigu, malu, de trassas malas / in A. Liori, Sa cancione …: "toppa nel muro, rabbercio, truffatore" Sinònimos e contràrios corroedhu, malu, mauchedhu Frases a su piciochedhu no dhu boliant promovi in iscola de cantu fiat arrebbugiu ◊ faci de arrabbugiu pudésciu! ◊ ma càstia un'arrebugiu a si ponni a arropai su tzerachedhu!…◊ seus tropu arrebbugius e pretendeus chi Gesugristu si agiurit! ◊ fémmina arrebbugia, ómini corriatzu e genti pretocada no cicat mai morti! ◊ arribugiu sias! Terminologia iscientìfica ntl Ètimu ctl. rebuig Tradutziones Frantzesu scélérat Ingresu wicked, impudent (person) Ispagnolu travieso, insolente Italianu cattivóne, monellàccio, sfacciato, strafottènte Tedescu schlimmer Lausbub, frech.

caínu , nm Definitzione unu malu che a su Cainu de sa Bíbbia Sinònimos e contràrios animiniedhu, boge, malu, zudeu Frases pro achipire a destrúere su logu, cainos coro de pedra ponent fogu! Tradutziones Frantzesu malfaisant Ingresu wicked man Ispagnolu malvado Italianu malvàgio Tedescu Bösewicht.

malésicu, malésigu , agt Definitzione nau de unu, chi est prenu de malesa, de sentidos e de fàeres malos, ma fintzes chi est malu a cumbàtere comente podet èssere un'animale chi si crisat Sinònimos e contràrios maléstigu, malimendhadu, malinnu, malu / ttrs. marésigu | ctr. bonu Frases zuighes malésigos, ite ndh'ischint de su proite de anzenas peleas? ◊ su grodhe, malésigu, essit a rundha in su litu ◊ zente malésiga: s'unu tentat de si manigare su de s'àteru! ◊ fogos malésigos ant distrutu totu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu méchant, mauvais Ingresu wicked Ispagnolu malvado Italianu malvàgio Tedescu böse, niederträchtig, schlimm.

màlu , agt, nm: mau 1 Definitzione nau de gente, chi o chie est intregau a fàere male o est pentzandho a fàere male, dannu o istrobbu (a/c. si narat fintzes po giare prus fortza a unu foedhu chi inditat, cussu etotu, calidades malas: es. trapuleri mau, delincuenti malu); nau de cosa, chi no faet bene (o fintzes chi faet male a sa salude), chi no serbit, no est de giudu; sa parte guasta de css. cosa (e deosi fintzes arremu malàidu de sa carena), cosa chi andhat male o fintzes difícile, peleosa / min. maixedhu = malu meda; mauchedhu = unu pagu malu; su Malu = su dimóniu; f. a logos maba, màua, màgua / a./c. cun significau antifràsticu (e postu innanti de su nm.) bolet nàrrere bonu, bellu, es.: malu olivàriu che fato, inoghe, cun totu custos ozastros!… Sinònimos e contràrios malésicu, maléstigu, malignu, malosu, malvadu / gherristu / guastu, malàdiu / male | ctr. bonu, líaru, sanu Maneras de nàrrere csn: fàghere cosa a mala gana = contras a sa gana, contras a sa volontade; èssere o fàghere a gana mala = tènniri ganas o fai bènniri sa ganas de bombitai; zúghere unu mermu malu = malàidu, cun carchi pecu; èssere malu a… (+ vrb. fàghere, bínchere, iscroxai, e gai) = èssere difítzile, inzotosu, dificurtosu, matanosu, trabballosu a… (fàghere, bínchere, iscroxai e gai), o fintzas (si est nadu de zente) chi no est tanti bellu o no est tanti de bona volontadi a fai una cosa; est malu de… = andhat male, faghet male, noghet, no cheret fatu a…; dare a su malu = pessare in su malu, supònnere una cosa mala, chi bi apat capitadu dannu; a malu tou = a dannu tou etotu, fendi mali a tui etotu, pro totu su mali chi ti ndi podit bènniri; leare a unu in malas = chentza delicadesa, a boghes, a briga; èssere in malas, a sa mala cun ccn. = èssiri a primma, a iscórriu de mancu si fuedhai; nàrrere o fàghere una cosa pro su malu = cun s'idea de ofèndhere; poesia o cantone in malu, in malas = posta pro nàrrere male de carchi cosa e de calicunu; fàghere a malu = fàghere cosas chi no andhant bene, no pònnere mente, fàghere dirbetos e gai; furriare una bestimenta a s'ala mala = pònniri sa parti de aintru, aundi si bit sa cosidura, a parti de foras /(a/c.: coment'e agt. no est sempre chi si ponet apustis de su nm.: es. a mala boza ◊ a gana maba ◊ su malu fàghere, su malu coro ◊ fàghere coro malu ◊ èssiri mala pedhi ◊ èssiri pedhi mala) Frases ses peus de una craba cun s'istintu de fai cosa maba! ◊ est ómine malu, cussu! ◊ sa prus cosa fàtzile est a bènnere malu ◊ no est pro su malu si apo mancadu! ◊ su malu las pessat totu pro fàghere male! ◊ at perdonadu sa muzere morta ma no su malu chi ndhe at su samben derramadu 2. su malu frúndhilu: su chi est bonu cóllilu ◊ tocat a connòsciri su malu acuau ◊ su malu de sa becesa est ca ti fait arregordai sa giovania 3. zughet unu pódhighe malu, comente li at puntu un'ispina ◊ no bastaiat chi fit, at tentu corpu própiu a s'ogru malu! ◊ in su spirali ndi dhi ant segau sa camba mala ◊ cun sa manu mala si est dépiu prestai a portai àcua po istudai su fogu! 4. custa est cosa mala a fàghere, inzotosa meda ◊ inoghe est malu a ndhe agatare cosa gai ◊ cussu est malu a cuntentare ca est mendheosu ◊ so malu a mòere dae domo, no mi piaghet su ziru ◊ balla ca est malu a dòrchere cussu cristianu! ◊ cussu est istrambecu e malu a cumbati 5. tira, tira, su bentu, ca partit su vapori… malu est a ponni amori ca est celiamentu! ◊ narant sos mannos chi est malu de si aggrundhare suta de sa figu ◊ mi parit mau a dhu arrefudai ◊ est malu a si che bogare pizu de bestimenta si su tempus no est assentadu in caentu 6. isse mancu intendhindhe gai bi at dadu a su malu ◊ no podiat acatare su poledhu e fit comintzandhe a pessare a su malu ◊ su malu est a triballare in montes lendhe bentu e abba, o velenu in fràbbica! ◊ deo in malu no bi apo pessau ◊ si abbàidant apare cun sa cara chei sa tela, pessendhe a su malu ◊ Zizi non bi fit ghirau e sos suos fint iscrétios e pessandhe in su malu ◊ fiza tua no est prinza: aus fatu tropu impresse a pentzare a su malu! 7. no li est bastadu a bonas e bi l'apo nadu a malas ◊ torràdemi sa mula a sa bona, ca sinono mi la torrades a sa mala! ◊ si lu leas in bonas ti ponet mente, ma in malas no ndhe faghes ne crau e ne tzou de cussu pisedhu! ◊ nos ant lassadu a malu nostru e amus pérdidu! Sambenados e Provèrbios smb: Malu / prb: fuedhu mau mancu in brulla! Ètimu ltn. malus Tradutziones Frantzesu méchant, mauvais, délinquant, impie, pervers, inutilisable, nuisible, nocif Ingresu wicked, out of order, harmful Ispagnolu malo Italianu cattivo, émpio, pervèrso, delinquènte, violènto, guasto, inservìbile, dannóso Tedescu böse, Verbrecher, verdorben, faul, unbrauchbar, Fäule, schädlich.

terriósu , agt: tirriosu Definitzione nau de ccn., chi portat o sentit tírria; nau de cane, chi apedhat cun arrennegu, chi no faet a si fidare ca fintzes si paret apaghiau cricat de mossigare etotu (poderat sa tírria) Sinònimos e contràrios crepuru, cumprobosu, odianu, odiosu, prummonosu, sangedhu, unconosu Frases fit un'ainedhu gai terriosu chi su mere dhi aiat postu "Riotu" a lúmene ◊ alvudu, pili longu e tirriosu, ancora faedhat forte e minetosu che unu betzu àbbile in su nidu (A.Casula)◊ su bentu tirriosu at ispollau sa mata Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu bilieux, taquin, perfide Ingresu peevish, spiteful, wicked Ispagnolu enconoso Italianu bilióso, dispettóso, pèrfido Tedescu reizbar, boshaft.

trapasséri , agt, nm Definitzione chi o chie faet male a s'àteru a traitoria, chi dhi portat sa traitoria Sinònimos e contràrios caratzanu, falsu, fingidore, fingidu, ifidau, traitore Frases trapassera, daet a bídere una cosa e ti est faghindhe sa furca! ◊ trapassera mala, est a prima cun totu su biginau Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu traître, trompeur, perfide Ingresu traitor, deceiful, wicked Ispagnolu traidor, engañador Italianu traditóre, ingannévole, pèrfido Tedescu Verräter, Betrüger, betrügerisch.

«« Torra a chircare