cunséltu , nm, agt: cussentu, cussertu Definitzione su èssere comente si tocat, chistiu, assentau, sanu, bene cuncordau, in paghe, de acórdiu, nau de unu, de una cosa, de unu logu (a bortas fintzes pps. de cussertare); càntigu a tenore Sinònimos e contràrios assentu, cuncórdia, óldine / cuncordu, cunseltadu | ctr. iscunsertu, isórdulu Maneras de nàrrere csn: pònnere su logu in cussertu = remonire, allichidiri su logu; cantare a c., cussertu de tenores = cuncordu, càntigu de sos prus antigos de sa tziviltade sarda; èssere de malu cussertu = de índula mala, reberde, tostorrudu Frases istant in bonu cussertu respetèndhesi parebare ◊ a bi ndh'at de cussertu in cussa domo… totu betada apare la tenent! ◊ no bi ndhe at de cussertu in sa famíllia chi su babbu o sa mama sunt dados a su físsiu ◊ est bénnidu isse, ca nachi poniat sa zente in cussertu ◊ teniat bisonzu de pònnere cussentu in sas ideas suas ca giughiat su coro brincandhe che macu 2. como l'azes cusserta, sa Sardigna!… 3. za ses cussertu cun cussa ruta chi as dadu!…◊ chimentu, atitos, càntigos de mortu, iscracàllios de risu matzoninu, mumujones de bentu… s'inferru cunzuntu: totu custu cunsertu mi batiat s'ànimu a pitu ’e dentes! (G.Ruju)◊ ite cussentu bi aiat totindunu in cussa domo!… Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu ordre, sain, fonctionnant Ingresu tidy, working, sound Ispagnolu orden, arreglado, funcionante, sano Italianu órdine, compósto, ordinato, funzionante, sano Tedescu Ordnung, geordnet, funktionierend, gesund.
diatòglia, diatòrja , nf Definitzione die de fatoriu, dí de fatu, chi si trebballat, die de trebballu Sinònimos e contràrios gerronada Frases fit bestita chin sos pintzos de arribbu fintzas in diatòglia ◊ aiant fatu festa manna macari in diatòglia ◊ essendhe diatorja, oe in bidha sa zente est paca Tradutziones Frantzesu jour ouvrable Ingresu weekday, working day Ispagnolu laborable Italianu giórno feriale Tedescu Werktag, Wochentag.
feriàdu , pps, agt, nm Definitzione de feriare; de is dies de festa; die de festa / a ora feriada = a disora, a tardu Sinònimos e contràrios bagadiu / cdh. firiatu 2. sas dies feriadas cherent rispetadas ◊ no passat die chi no torras a ora feriada! ◊ sas ànimas bonas zirant a donzi ora, sas malas a oras feriadas ◊ ant tocadu sa gianna a ora feriada, a mesanote Tradutziones Frantzesu férié Ingresu sunday (not working day) Ispagnolu festivo Italianu festivo Tedescu Feiertags…
incubonadúra , nf: incuponadura Definitzione su pònnere su mustu in cupone, in cubedina, su tempus chi si dhue lassat e su budhimentu chi faet Sinònimos e contràrios incubadura, incubonada | ctr. iscubonadura, scupadura Frases ocannu li dao pagu incubonadura a su mústiu ◊ cun paga incubonadura, su binu essit prus craru ◊ bi ndh'at chi li daent fintzas duas chidas de incubonadura, a su mústiu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu cuvage Ingresu working fermentation Ispagnolu vinificación Italianu fermentazióne delle uve Tedescu Gärung des Mostes.
trabballaméntu , nm Definitzione su trabballu o manígiu chi si faet a is cosas po chi siant fatas a su puntu giustu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu travail Ingresu processing, working Ispagnolu elaboración, producción, manufactura Italianu lavorazióne Tedescu Bearbeitung.