gràssa 1 , nf Definitzione
ludu meda
Sinònimos e contràrios
ladrau,
lodu,
modhaca
Frases
no mi mascant sos vucones chi sa pagura mi abbenenat, acapidaos in sa grassa: chèrgio sa luche larga
Tradutziones
Frantzesu
boue,
crotte
Ingresu
mud
Ispagnolu
barro,
lodo
Italianu
mòta
Tedescu
Schlamm.
lajóu , nm Definitzione
istrégiu de terra
Sinònimos e contràrios
terràglia
Tradutziones
Frantzesu
objet,
récipient en terre cuite
Ingresu
handmade terracotta
Ispagnolu
objeto de barro cocido
Italianu
manufatto di tèrra còtta
Tedescu
Gegestand aus Steingut.
lebbréri , nm, nf: lebbrera,
libbreri Definitzione
istrégiu de terra martau po impastare e fàere su pane / min. lebbreritu
Sinònimos e contràrios
scifedha,
tavania
Frases
mamma mi coghet turedhos, de lebbreris de giodhu mi atato ◊ sa betzita lesit unu lebbreri e bi betesit innanti s'abba frita, debustis s'abba calda ◊ aforradu su lebbreri cun su telu e prenadu de farina, s'isolviat su fremmentarzu ◊ cust'ómine acontziat libbreris e gofàinas de terra
Terminologia iscientìfica
stz
Ètimu
ctl.
llibrell
Tradutziones
Frantzesu
bassin,
cuvette
Ingresu
basin
Ispagnolu
recipiente de barro para amasar
Italianu
bacile,
bacinèlla
Tedescu
Backschüssel.
límmu , nm: limu Definitzione
ludu, terrighedha fine comente at pasau abba avolotada calada tragandho su chi at agatau; fintzes narbedha in abba firma / l. de mata = allanadura, zenia de lana o erba chi creschet in sas àrbures mescamente betzas e in umbra
Sinònimos e contràrios
limàgiu,
limatzu,
lodu,
olle
/
lipu
2.
sa pica fit guasi bóida, bi aiat prus limu chi no abba
Ètimu
ltn.
limus
Tradutziones
Frantzesu
vase,
limon
Ingresu
slime
Ispagnolu
barro,
lodo
Italianu
limo
Tedescu
Schlick.
lódu , nm: ludru 1,
ludu,
luru,
lutu 1 Definitzione
terra modhe modhe, cun abba meda; in cobertantza, innóriu, male chi si narat de s'àteru chentza arrexone
Sinònimos e contràrios
ladrau,
lotzo
Maneras de nàrrere
csn:
èssere un'ispina sut'a ludu = traitori; bambu che l. = bambu meda; fàghere su caminu a l. = passai fatuvatu in d-unu mòri, in d-unu logu, fai abbitu meda a unu logu, fai una cosa sentz'e si arròsciri; faisí sa buca a l., èssiri buca de l. = fuedhai sentza de fundamentu, nàrrere afaiu; istrichidhu de ludu = istídhiu, pitzigada de ludu chi bolat o brincat; èssere a ludu (nau de sa terra)= portai tropu àcua po dha trabballai
Frases
si proit fait luru e s'imbrutaus is peis passendi
2.
Pópulu sardu no istes piús mudu, abbóghina, ribbèlladi, protesta, ca tropu ti ant betadu preda e ludu! (L.Marteddu)◊ fatu bos apo su caminu a ludu e chena ndh'àere mai unu favore (G.Soggiu)
3.
buca de luru citirí!
Ètimu
spn., ltn.
lutum
Tradutziones
Frantzesu
boue,
fange
Ingresu
mud
Ispagnolu
barro,
lodo
Italianu
fango
Tedescu
Schlamm.
tertevíllu , nm: testevígliu,
testevixu,
tistivillu,
titivílgiu,
titivillu Definitzione
orrughedhu de istrégiu de terra segau (pratu, cícara o àteru), de imbidru o àteru, fintzes de is tempos antigos: a logos fintzes istrégiu bonu, intreu, mescamente su lacu chi si ponet po animales, testu po frores
Sinònimos e contràrios
cicílliu,
ciciu,
cínciaru,
testile 1,
tzíntziri,
tzitzília,
zínzaru 1,
zínzili
Maneras de nàrrere
csn:
fai a t. a unu = bínchere cun fatzilidade a ccn.; pràngiri is t. = èssiri a surrúngiu, sighire a si dispiàghere in debbadas candho su dannu est fatu
Frases
segu marighedha e màriga manna e nc'iscavu is tistivillus ◊ in Su Carropu ant agatau ainas de ossidiana, puntas, tistivillus decoraus
2.
in coxina dhoi at unu parastàgiu cun cancu tistivillu apicau
3.
sorrixedha mia a tui ti fait a titivillu!
Terminologia iscientìfica
opan
Ètimu
itl.
stivilli
Tradutziones
Frantzesu
débris,
tesson
Ingresu
pottery
Ispagnolu
trozos de barro,
barro,
loza
Italianu
còccio
Tedescu
Scherbe.
testíle 1, téstile , nm Definitzione
orrughedhu de téula, de istrégiu de terra segau (pratu, cícara o àteru)
Sinònimos e contràrios
tabàciu
/
cicílliu,
ciciu,
cínciaru,
tertevillu,
trastighile,
tzíntziri,
tzíntzulu,
zínzaru 1,
zínzili
Ètimu
ltn.
*testuile
Tradutziones
Frantzesu
débris,
tesson
Ingresu
tilefragment (kitchenware)
Ispagnolu
tejoleta,
trozo de barro cocido
Italianu
còccio di tégola,
di stovìglia
Tedescu
Scherbe.