ancabíta , nf: ancalita, ancallita, ancarita, angallita Definitzione genia de brínchidu, fatu a unu pei; a logos, angalita est fintzes sa farrunca, s'unga de is pigiones / andhare o brincare a s'ancarita = a un'anca Sinònimos e contràrios peditzopu, peincanedhu, tzàncaru Frases cun tegus brincaia a s'ancallita ◊ ant fatu s'angallita, chirchendhe de lassare s'immina in su terrinu ◊ unu ciogu innotzente de criaduras in sa carrera brinchendhe a s'ancalita 2. s'àchili portat me is angalitas unu lèpuri chi at cassau Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu petit saut Ingresu hop Ispagnolu salto a la pata coja Italianu saltèllo Tedescu Hüpfer.
brànca , nf Definitzione sa manu de un'animale chi portat ungas puntudas e, nau a disprétziu, is manos de unu chi furat; bratzu de calecunu móbbile; cambu de coradhu; nae grussa de una mata ue s'ispartzit in duos e faet a frochidha / rúghere a brancas imbesse = a palas a terra Sinònimos e contràrios bràncula, farranca / camba 2 Frases su cane isterzari pro furare zughet brancas abbistas ◊ mih a chi no mi sont costatas, cussas raicas, a nche las vature dae cussos trocos… sas brancas sicas a chie nche las est furanne! ◊ su càvuru portat tantis brancas 2. su candheleri de sos Ebreos est a sete brancas Sambenados e Provèrbios smb: Branca, Branchita, Branchitta Terminologia iscientìfica crn Ètimu ltn. branca Tradutziones Frantzesu patte, pied, branche Ingresu paw Ispagnolu pata Italianu zampa Tedescu Pfote, Tatze.
farrànca , nf: afarranca, farrunca, franca Definitzione sa manu (o pei de ananti) de un'animale chi giughet ungas longas acancarronadas e a punta, ma fintzes sa manu de sa gente cunsiderada furunca; aina totu a gàncios acapiada a una fune po ndhe piscare calecuna cosa orruta a s'abba in is putzos, o fintzes de pònnere apicada in barracu po apicare cosa; genia de pane chi si faet a Pasca coment’e pipia (e po is pipias); un’arratza de arangiolu / min. francutza, francutzedha Sinònimos e contràrios branca*, manu / aranca, arràncula, farrasca, frascada, scarràfiu / farrancada / frucàrgia Maneras de nàrrere csn: betare sa franca = aungrare, furai; betare francas a unu, a una cosa = pònniri is manus, ghetai is manus apitzus, afracai; giogare in francas de… = arrúiri o incapitai in manu de…; pònnere a francas a susu = pònniri o girai a brenti a susu, a branculimbesse Frases su pisitu fait curri su lómburu cun is farrunchedhas ◊ eite si cuss'animaledhu giogat in francas a s'astore!…◊ ita chi m'intras in farruncas!…◊ si mi giogas in francas no t'iscapo! ◊ su cane at iscovacadu sa cosa cun sas francas 2. cussu fit in ziru chirchendhe carchi valentesa pro betare sa franca ◊ po ti nd'iscadrancai de su letu tocat a ti dhu furriai a farrancas a susu! Sambenados e Provèrbios smb: Franca Terminologia iscientìfica crn Tradutziones Frantzesu patte, griffe Ingresu leg, claw Ispagnolu pata, garra Italianu zampa, artìglio Tedescu Tatze, Lauf, Klaue, Fang.
pàta 1 , nf Definitzione su matessi tanti de un'àteru, s'arresurtau oguale a su de s'àteru Sinònimos e contràrios cdh. impata Maneras de nàrrere csn: fàghere p., èssere a p. = èssere patos, àere su matessi tantu (de puntos, de cosa addesumada, e gai); cadhos de pata = cuadhus chi lompint impari, currendi; andai, o fai cosa, pat'apari = paris, totu paris; sos puzones de pata = de sa matessi cria, chi si che bolant paris; pat'apari = fàcia apari Frases amus fatu pata zoghendhe a cartas ◊ sos cadhos a paríglia in serras ponent pata de óbbligu ◊ dae nidu est boladu cun alas de astore lassendhe in d-una in d-una sos puzones de pata in bidatone (A.Dettori)◊ cherimus su riconnoschimentu de su sardu paris e pata cun s'italianu ◊ candho tancamus contos semus a pata 2. duus amigus fiant andaus pata apari a is domus bècias po biri chi dhoi essiant cosas mauas ◊ cudhus duus s’ant contau pata apari su bisu chi ant fatu Tradutziones Frantzesu égalité Ingresu draw Ispagnolu pata, empate Italianu patta Tedescu Unentschieden.