Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

afracàda , nf Definitzione su afracai, su giare a susu a ccn. o a calecuna cosa po iscúdere, fàere male, dannu, o fintzes pigare a boghes, a briga Sinònimos e contràrios acirrada, acollada, afracamentu, assuprida, colpu, infilipada, lómpia Frases scerada, dh'at a agiudai s'umori bellu de su babbu, tanti dh'at fatu un'afracadedha!… Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu attaque Ingresu attack Ispagnolu ataque, asalto Italianu attacco Tedescu Angriff.

arrebàtu , nm: rebatu* Definitzione atacu de una maladia (es. de callentura); arrebbentu, múngia, pelea po calecuna cosa Sinònimos e contràrios afogu, cària, cumbata, impodha, inzotu, istimpida, matana, mugna, pista, pistapone, podha Tradutziones Frantzesu prodrome, anxiété, agitation Ingresu warning sign, labour, anxiety, disease attack Ispagnolu arrebato Italianu attacco di male, pròdromo, affanno, agitazióne Tedescu Anfall, Prodrom, Angst, Aufregung.

atacadórgiu , nm: atacadorju Definitzione tretu inue una cosa atacat a un'àtera Sinònimos e contràrios atacadura Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu attache Ingresu junction Ispagnolu enganche, acometida Italianu attacco Tedescu Verbindungsstelle.

atàcu , nm Definitzione su betare manos, su lòmpere a ccn. o a calecuna cosa po dhi fàere male / èssere a atacos (nadu de malàidu) = èssiri fatuvatu a puntas de dolori chi passat e torrat Sinònimos e contràrios acirrada, acollada, arrebatu, assuprida, colpu, lómpia Frases pro sa parte mia, contat bissa e lis damus s'atacu! ◊ Totoi in porta fit Zoffo, Cedhedhu a s'atacu Pratiní ◊ su coronellu at donau s’órdini a su batallioni de fai s’atacu 2. candho su coro in cadena si parat forte a s'atacu faghet isfortzos de macu (Pinna)◊ mamma est tota die a atacos de coro ◊ candho dhi beniant is atacos de su male faiat nígridos pariat unu cuadhu!◊ li at bénnidu un'atacu de cólica renale ◊ fut in sa timmoria de no dhi benni cancu atacu a su coru Ètimu itl. Tradutziones Frantzesu attaque Ingresu opening, attack Ispagnolu ataque Italianu attacco Tedescu Angriff.

ràglia , nf: ralla, ràllia Definitzione sa línia de su fronte de unu trebballu chi si faet a tenta (e po su prus in medas), mescamente marrandho, iscavandho, messandho, arregollindho olia o àteru, e fintzes oru de trèmene; fintzes gente o animales a meda chi andhant totus impare a costau s'unu de s'àteru; oru de calecuna cosa Sinònimos e contràrios tenta / barbacana Maneras de nàrrere csn: bogare ràllia = fàchere barbacana, marrai sa terra a fundu meda e totuganta (pruscatotu po pònniri bíngia); andhare o fàghere a ràllia = a tenta, leare totu pínnigu; sa ralla de su palu = su tretu de aundi partit una currera e aundi si depit lòmpiri; lòmpere a sa ràglia = (fintzas) lòmpere a s'iscopu, a sa fine de una cosa; torrare a sa ralla = a su comintzu; avb. a ràglia = carchi borta, raramente; fàmine a ràglia = a sintzu, a chitu, a meda Frases at bogadu a ralla su cunzadu e l'at fatu a ortu ◊ sos messadores sunt in sa ràglia ◊ l'ant leadu a ràglia a ràglia, su tribàgliu ◊ s'olia, collindhe, la zughiant a ràllia ◊ esside a frimmare sas ràglias de su fogu! ◊ canno los fint iscapanne, sos pitzinnos, pro cúrrere su palu, carcunu at zumpau sa ràglia prima de sos àteros ◊ chin su cadhu ingrilladu a sa ralla de su palu est arribbadu primu isse 2. isbarritzada e mundhada s'arzola, b'isterriant sas mannas e una ràglia de calarinas atelaiat a drotighinu s'apetigu de su laore 3. s'isballiamos torramos a sa ralla! Ètimu ctl. ralla Tradutziones Frantzesu front d'attaque Ingresu work front Ispagnolu frente Italianu frónte, lìnea di attacco di un lavóro Tedescu Front.