Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

arrancòni , nm: arrenconi, arrinconi, rinconi Definitzione tretu apartau, cuau, mescamente tra duas alas de muru o àteru, nau de logu piticu (de domo) o fintzes mannu (de su sartu)/ s'a. de s'àliga = cugigone a ue si ammuntonat s'àliga Sinònimos e contràrios angrone, chizolu, chizone, coda 1, corroncone, crucuzone, cugigone, currungioni, furringoni Frases dh'at circada in dónnia arrenconi, sa muneda pérdia! ◊ de is Sardus connoscit fintzas is úrtimus arrenconis de su coru! ◊ sa buteghedha fiat in d-un'arrenconi ◊ est iscrucullendi in is arrinconis ◊ sa miniera est un'arrenconi iscuriosu Ètimu spn. rincón Tradutziones Frantzesu coin, recoin Ingresu corner Ispagnolu rincón Italianu àngolo, canto, cantùccio Tedescu Ecke, Winkel.

càntara 1 , nf Definitzione càntigu o chistionu chi giaet ifadu / ómine de c. = ifadosu Sinònimos e contràrios làntara, laredha, mémula, taja Frases ne portat una de càntara, cussu!… Sambenados e Provèrbios smb: Càntara Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu chant ou parler agaçants Ingresu singing Ispagnolu cantilena Italianu canto o parlare noióso, stucchévole Tedescu eintöniger Gesang.

cànticu , nm: càntigu Definitzione su cantare, su istare cantandho / genias de càntigu: a poesia, a chiterra, a tenore; c. de possè = gara poética Sinònimos e contràrios càntida Frases su cànticu de sa tonca, su murmutu lépiu de sos padentes ammudaos li poniant in s'ànima unu sensu de tristura ◊ l'intendho totaganta die a càntigu ◊ su càntigu sou za est bellu, ca tenet boghe bella ◊ su Cànticu de sos cànticos est de Salomone Tradutziones Frantzesu chant Ingresu singing Ispagnolu canto Italianu canto Tedescu Gesang.

càntida , nf, nm: càntidu, cantu 5 Definitzione su cantare, su istare cantandho Sinònimos e contràrios cantaxu, cànticu, cantonzu Frases deveras, su càntidu no mi donat errichesa e ne onori de gherreri ◊ at ancora in orijas sos càntidos issoro Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu chant Ingresu singing Ispagnolu canto Italianu canto Tedescu Gesang.

cantòni , nm: contone, contoni Definitzione cugigone, tretu, parte o bandha de unu logu, de un'orruga / girai de chirru in cantoni = innòi e innia, fatu de su logu, de unu logu a s'àteru, de una parti a s'àtera Sinònimos e contràrios bandha, chírriu, parte Frases furrissí a custu cantoni ca fadeus sa braba! (A.Garau)◊ trentzeisí a cudhu cantoni ca depu ispariciai! ◊ allughie sos sírios de sa pache in sos cúcuros de sos bàtoro contones de su mundhu!(G.Piga)◊ bríllios e sonazos chin sonos míschios de puzones fachent dónnia contone ammachiare (L.Loi)◊ sunt fuidos peri sos contones de sa bidha 2. seu duas diis girendi de chirru in cantoni tochendi portalis e portixedhas de totus cussus chi mi depint dinai! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu coin, côté Ingresu canto Ispagnolu parte (f), lado Italianu canto, parte Tedescu Ecke.

chizòne , nm: cugione, cunzone, curzone, cuzone Definitzione tretu apartau, frantu, mescamente tra duas alas de muru o àteru, nau de logu piticu (de domo) o fintzes mannu (de sartu, de montes, de àteru) Sinònimos e contràrios ancione, angrone, arranconi, chizolu, chizonada, coda 1, corroncone, crucuzone, cruju, cugigone, cungoni, currungioni, furringoni Frases de unu cunzone a s'àteru de sa terra ◊ sos chi sunt prus in tempus avantzaos sunt postos a una bandha e arrimaos che trastos betzos in d-unu cuzone ◊ istat semper in su curzone inserrada Ètimu ltn. *cilione(m) Tradutziones Frantzesu coin Ingresu corner Ispagnolu rincón, esquina Italianu àngolo, canto, cantùccio Tedescu Ecke.

cugigòne , nm Definitzione tretu apartau, mescamente tra duos muros o àteru deasi Sinònimos e contràrios arranconi, chizolu, chizone, chizonada, culungione, cungoni, currungioni, furringoni Frases andhànt a su fainu peri is cugigones a s'arrangiare (A.Barra)◊ su marrone est imbaradu a su muru in su cugigone de su magasinu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu coin Ingresu corner Ispagnolu rincón, esquina Italianu àngolo, canto, cantùccio Tedescu Ecke.

cuncórdiu , agt, nm: cuncordu Definitzione chi est o chi istat in cuncórdia, chi est a su matessi tamanu, totu a un'origa, de sa matessi idea de un'àteru, chi faet o chi andhat impare cun àtere o àtera cosa, chi est apostu, chistiu a dovere; su istare a cumone e acórdiu, in paghe s'unu cun s'àteru; unas cantu personas (cantadores de c.) chi cantant impare a boghe diferente: cuntzertu, tenore (fatu de sa boghe, sa mesaoghe, su contra, su bàsciu) e fintzes su càntidu chi faet; s'oraria chi si donat a sa fidantzada, cosas de sa matessi genia arregortas impare; cosa o chistione po comente arresurtat cuncordada, comente si presentat, po sa bisura chi tenet / mòere su c. = comintzare su càntidu a tenore; is cuncordos = foedhandho de druches o àteru de papare, itl. gli ingrediènti Sinònimos e contràrios cuncordiosu / cussertu / cuncódria / cunsonu, cuntratu 1 / assorte | ctr. iscuncordu Frases si lu chircas, tantu za l'agatas cuncordu a ti fàghere faina!…◊ cussos duos sunt sempre cuncordos, bastus chi siat a fàghere cosa chi lis piaghet! ◊ za lu tenet cuncordu su logu: totugantu betadu apare tenet! ◊ in sa punta de su carru poniaus unu giuali cun duas frucidhedhas cuncodras chi serbiant po giú 2. che deris in dudas mi agatas inoghe cantendhe a cuncordu sos dillos de sa binnennera (G.Fiori)◊ su cuncordu de sos cunfrades a s'iscravamentu cantat su "miserere"◊ a noda de mediana su sulitu in cuncórdiu cun pitiolus e trinitus sonàst Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu conforme, d'accord, chants chorals (à ténor) Ingresu choral singing, in accord Ispagnolu concorde, canto coral, configuración Italianu concòrde, unànime, canto corale (a tenores), configurazióne Tedescu übereinstimmend, Choralgesang, Gestaltung.

cunsónu , nm Definitzione cuncordu de cantores, su càntidu chi faent; su cunsonare, su torrare paris de una cosa cun àtera Sinònimos e contràrios coro 1, cuntratu 1 2. sa peràula depet esser sempre in cunsonu cun sa sustàntzia de sa chistione ◊ su tràgiu signalat finamentra su cunsonu de su poete cun su tenore, cantendhe ◊ intraiat in cunsonu cun sa zente Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu chœur, chant choral Ingresu chorus, choral singing Ispagnolu coro, canto coral Italianu còro, canto corale Tedescu Chor, Choralgesang.

tenòre, tenòri , nm Definitzione càntigu a proa, cuncordu, cussertu, si faet in bàtoro ómines: su chi tumbat e cantat est sa boche, is chi dh'acumpàngiant formant su coro (bassu, contra, mesu boche); genia de boghe de ómine, sa prus arta cantandho Sinònimos e contràrios cuncordu, cuntzertu Terminologia iscientìfica sntz Ètimu itl. Tradutziones Frantzesu chant choral typique de la Sardaigne, ténor Ingresu typical sardinian choral singing, tenor Ispagnolu canto coral sardo Italianu caratterìstico canto corale sardo, tenóre Tedescu typisch sardischer Choralgesang, Tenor.