apigliài , vrb: apillai 1, apizare 1 Definitzione artzare apitzu, a pígiu, fàere o pònnere su pígiu, nau de cosa in mesu de abba o de cosas deasi; fintzes essire de si pòdere bíere, bogare a pígiu Sinònimos e contràrios aproghilare, bènnere Frases no isciat a nadai e po ndi podi apillai fiat is cambas de innòi e de ingudheni ◊ ndi torràt a apillai sa conca assicau timendi de si allupai ◊ su late caentadu si murigat a manera chi no apizet 2. apilla a domu! ◊ a unus a unus apillant is istedhus ◊ e candu ndi dh'apillat su nòmini de sa santa, su predicadori, in custa prédica? Ètimu ltn. applicare Tradutziones Frantzesu remonter à la surface Ingresu to surface Ispagnolu subir a flote Italianu venire a galla, risalire in superfìcie Tedescu auftauchen.
bobborichína , nf Definitzione sa birilla de su crecu Sinònimos e contràrios bobboledha, bobbulichedha, bulluchedha, cocoredha, làdhara Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu galle du chêne ou noix de galle Ingresu oak-gall Ispagnolu cecidia, cacarro Italianu galla della quèrcia Tedescu Eichengalle.
cocorèdha , nf Definitzione genia de birilla chi faent is crecos (est una maladia po puntura de bobboi), nodu, tretu ingrussau de un'ossu, cosa tundha (fintzes cúcura de fusu, zoculana de is benugos); a logos, pedrighedha, giarra Sinònimos e contràrios bachica, badharola, ballarodha, cucurudhú, dhàdhara, gàdhara, landhàriga, lureta, varvaríssia Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu galle du chêne Ingresu oak-gall Ispagnolu cecidia, cacarro Italianu galla della quèrcia Tedescu Galle.
cucurúdhu , nm Definitzione su cúcuru, su tretu prus in artu de unu logu; carre créschia in prus in sa pedhe Sinònimos e contràrios cúcuru, tuvioni Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu sommet, excroissance Ingresu top, excrescence, gall Ispagnolu cumbre, excrecencia Italianu sommità, galla, escrescènza Tedescu Gipfel, Auswuchs.
dhàdhara , nf Definitzione ledàmene a bocighedhas in sa lana de is animales; genia de birilla chi faet su crecu (est una maladia po puntura de bobboi) o àteru frutighedhu tundhu Sinònimos e contràrios àdhara, cadhajoni, ghiritoni, gradhajone, ladhagione / bachica, badharola, cocoredha, cucurudhú, gàdhara*, varvaríssia 2. fia sèmpiri gioghendi a bardúfulas, a pischeras de sitziledhu o a dhàdharas de orroli ◊ sa murta fait dhadharedhas pitichedhas Tradutziones Frantzesu crotte de brebis, galle Ingresu dung Ispagnolu sirle Italianu cacherèllo, galla Tedescu Kot, Kotfleck.
gàdhara , nf: àdhara, gàdhera, gràdhara, gràdhera, gràdhula Definitzione genia de birilla chi faet su crecu (est una maladia po puntura de bobboi); ladamíngiu intostau atacau a su pilu de is animales; su frutu a pibionedhos chi faet su modhitzi / gàdhara de sóriche = ledaminedhu de sórighes Sinònimos e contràrios bachica, badharola, cocoredha, cucurudhú, dhàdhara, varvaríssia / cadhajoni, ladhagione, làdhara / lentíschinu Frases mi paret de l'èssere biendhe, su pitzinnu, currillandhe ifatu de sas gràdheras de chercu ◊ amus chircau sas gràdheras de Sant'Àgada pro fàchere sessare sas tempestas 2. fachiat su cabadhu isculivitàndhesi e currendhe chin sos sonazos a gràdhara ligaos a trucu Ètimu ltn. gallula, *glallula Tradutziones Frantzesu galle, petite galle Ingresu gall, blister Ispagnolu agalla Italianu galla, gallòzzola Tedescu Galle.
varvaríssia , nf Definitzione genia de birilla chi faet su crecu (est una maladia po puntura de bobboi) Sinònimos e contràrios bachica, badharola, cocoredha, cucurudhú, dhàdhara Tradutziones Frantzesu galle Ingresu gall Ispagnolu agalla Italianu galla Tedescu Blase.