Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

ancrucàre , vrb Definitzione abbasciare a cara a denanti, a una parte Sinònimos e contràrios dòrchere, grunare, imbasciai, inciunare, incruai, incrunai, ingrutzare Frases sos úlumos si ancrucant a su bentu ◊ fit ancrucadu e a conca bassa in sinnu de respetu candho su podestade l'at mutidu ◊ in sas iscras sos trutzos birdes de sa chipudha, ancrucados, fint réndhidos Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu se courber, se pencher Ingresu to bend Ispagnolu agacharse Italianu incurvare, inchinare, piegare Tedescu biegen, beugen.

ancujàre , vrb Definitzione fàere a un'ancuju, a cancarrone Sinònimos e contràrios aunchinare, imbasciai, incujare, pinnicai, tròdhiri Frases li deviat ancujare s'ischina a unu gantzu, tales chi totu lu potant ischire ite ascamile che amus! ◊ a sa betzesa, cussa fémina est ancujada che unchinu ◊ ancuja sas ancas, chi no che at logu pro sos àteros! 2. sa paghe ancujat sa suferéntzia Tradutziones Frantzesu courber Ingresu to bend Ispagnolu curvar Italianu curvare, piegare ad uncino Tedescu krümmen, biegen.

atribuntzíre , vrb Definitzione fàere totu a tzirbisas Sinònimos e contràrios acarrongiai, afrascillonai, aggrunciare, apigiare, arruntzai, atavellai, frongire, granculai, ingrincipire | ctr. istirai Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu plier, chiffonner Ingresu to crumple Ispagnolu arrugar, chafar Italianu piegare, gualcire Tedescu falten, zerknittern.

atripitzàre , vrb Definitzione fàere a tzirbisas, a pinnigas Sinònimos e contràrios afrangillonai, afrascillonai, aggraminzonare, aggruncire, apigiare, arruntzai, atavellai, atribuntzire, frongire, granculai | ctr. istirai Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu plier, chiffonner Ingresu to fold (up), to wrinkle Ispagnolu arrugar, chafar Italianu piegare, gualcire Tedescu falten, zerknittern.

atripodhàre , vrb Definitzione fàere a tzirbisas, a pinnigas Sinònimos e contràrios acarrongiai, afrangillonai, aggruncire, apigiare, arruntzai, artzipodhare, atavellai, atripitzare, frongire, granculai, iscrafangiai | ctr. istirai 2. fit unu betzighedhu totu pedhe e ossos, totu atripodhadu ◊ sa mama zughet sas manos atripodhadas dae s'abba manizada a totora Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu plier, chiffonner Ingresu to bend, to crease Ispagnolu arrugar, chafar Italianu piegare, gualcire Tedescu falten, zerknittern.

cannujàre , vrb: carnugare, crannugare, cranucare Definitzione tròchere e segare comente si segat e si aperit a isperradura una canna atrotigandhodha; si narat fintzes de persona, comente si trochet po cropu, dolore Frases furriamus a s'imbesse sas ideas cranucàndhelas e mascheràndhelas de fiacas ◊ petzi s'imberta de su tempus, chene piedu, est reséssia a lu cranucare ◊ su bentu crannugat su trigu candho est ifustu meda 2. a su colpu mi so carnugadu e so rutu a terra (G.Chessa) Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu tordre Ingresu to bend, to twist Ispagnolu doblar, romper Italianu piegare, tòrcere, spezzare Tedescu biegen.

dòrchere , vrb: tòrchere* Definitzione fàere trotu, incrubare a una parte; cumbínchere o fàere cambiare idea a unu Sinònimos e contràrios ancrucare, atrotiai, intonchinare | ctr. indritare Frases mi dolet su pódhighe comente mi l'apo dórchidu 2. a isse pagu lu dorches, mancari l'impromitas totu s'oro de su mundhu! Tradutziones Frantzesu courber, plier Ingresu to fold, to twist Ispagnolu doblar, retorcer Italianu piegare, stòrcere Tedescu biegen.

incujàre , vrb Definitzione fàere calecuna cosa a un'ancuju, a unu gànciu Sinònimos e contràrios ancujare*, aunchinare, incruai, indrúchere, tròdhiri | ctr. istirare Frases sa zente isulana no incujat s’ischina a s'ocupatzione romana Tradutziones Frantzesu baisser, courber Ingresu to bend Ispagnolu doblar en forma de gancho Italianu piegare ad uncino, curvare Tedescu biegen.

indortigàre , vrb: intoltigare, intorticare, intortigare, introtigare Definitzione fàere trota sa cosa dereta Sinònimos e contràrios alletiae, annacai, atorciai, atortiae, atrotixai, corcobare, indrúchere, intortighinare | ctr. intennerare Frases truvat su boe a corfos de "Perdeu!" ca totora l'intórticat s'aradu o códiat terrinu ◊ no indórtighes cussu ferru ca serbit ténneru! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu courber Ingresu to curve Ispagnolu encorvar Italianu curvare, piegare Tedescu biegen.

pigiàre 1 , vrb: apigiare*, pijare 1, pixare 1, pricare, prigare Definitzione fàere totu a pígias, a pinnigas, a tzirbisas; pinnigare s'orrobba chistindhodha posta bene; incrubare a una bandha, nau fintzes in su sensu de fàere adduire a unu a su chi bolet s'àteru Sinònimos e contràrios afrangillonai, aggraminzonare, atavellai, atribuntzire, frongire, prighizonare / pinnicai / dòrchere, indugi | ctr. istirai Frases pígiami sas mànigas e sérvimi! ◊ leat sa caldada de su fizu, la pixat e bi la dat ◊ carchi borta si pixaiat in duos pro su dolore chi si li frimmaiat in sa buca de s'istògomo 2. fatendhe sa cosa fit a bratzos pixados e a pannellu 3. che s'ómine bos iscolorides, gai che issu sa conca pijades, e a pianu a pianu allizades, bos isfozades e iscolorides (P.Sulis) Tradutziones Frantzesu plier Ingresu to fold Ispagnolu doblar Italianu piegare Tedescu falten, zusammenlegen, biegen, beugen.

unchinàre , vrb: aunchinare Definitzione atrotigare, fàere a gànciu, a cancarrone, nau de gente puru Sinònimos e contràrios acancarronae, ancujare, unchinedhare / atzumborai, ingobbedhare Frases cun sos annos s'est unchinadu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu recourber en croc Ingresu to bend like a hook Ispagnolu encorvar Italianu piegare ad uncino Tedescu hakenförmig krümmen.