alénu, àlenu , nm Definitzione s'ària chi intrat a o essit de is prumones portandho s'ossígenu a su sàmbene e leandhondhe s'anidride carbónica, sinónimu fintzes de fortza Sinònimos e contràrios àbidu, alentu, àlinu 1, isalenu / foltza / alore Maneras de nàrrere csn: bogare, leare, torrare a. = bogare, leare, torrare àlidu, respirare; in d-un'à. = in d-unu sinnu; èssere de sete alenos, o àere sete alenos = èssiri forti meda, corriatzu; èssere a s'a. = morindhe (nadu de malàidu, betzu), finindhe, iscutinendhe (nadu de provista) Frases fit faedhendhe asciuconada e cun s'alenu curtzu ◊ li est manchendhe s'alenu: est morzendhe! ◊ benindhe fia mancu, un'istante s'alenu mi est mancadu! (A.Dettori)◊ lu giamant e no faedhat, tantu li mancat s'alenu ◊ fut tocadu de partire dae sas iscolas po dare alenu a sa poesia a bolu! 2. sa domo sua est unu porchile: si b'intrades bos leat s'alenu ◊ no fit cosa de resístere cristianu: leaiat s'alenu su pudore 3. su "Chi eja!" a Zuanne nche li est essidu in d-un'àlenu 4. za morit cras, tziu Batore: est de sete alenos!… Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu souffle, haleine Ingresu blow, breathe Ispagnolu aliento, soplo Italianu sóffio, àlito, respiro Tedescu Blasen, Atem.

búfidu , nm Definitzione s'ària chi si faet cun sa buca bogandhochedha de prumones a fortza; s'ària chi movet su bentu / in d-unu b. = in d-unu sinnu, in d-un'apenas de tempus Sinònimos e contràrios bufada, bufetu, ispera 2, púfida, súlidu, súrbiu Frases a búfidos che fodhe, zughet sos primones a lera de s'apretu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu souffle, soufflement Ingresu whiff Ispagnolu soplo Italianu sóffio Tedescu Blasen, Windhauch.

isalénu , nm Definitzione ariedha, movidedha de ària, fintzes sa chi si arrespirat, s'àlidu Sinònimos e contràrios àbidu, alentu, alenu, àlinu 1 Frases bois puru, bentos, débbiles isalenos, benides dae su nudha a s'ispensada ◊ deo e tue, solos, in serenu e rassignadu andhare, acantu acantu ambos passamus, cunfundhendhe intantu su tzocu tou in su meu isalenu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu souffle Ingresu whiff Ispagnolu soplido, soplo Italianu sóffio Tedescu Blasen.

súbidu , nm: súlidu, súliru Definitzione s'ària chi si bogat de prumones torrandho àlidu, mescamente fatu a forte, fintzes su surbare de su bentu: a bortas, súrbiu, suspidura bufandho cosa Sinònimos e contràrios àbidu, alenu, isúfiu, suidu, sulu, tzúfiu / bentu Maneras de nàrrere csn: èssiri unu s. (nadu de tempus/durada) = unu sinnu, una furriada de ogus; pigai o torrai súlidu = torrare àlidu, respirare coment'e pasendhe unu pagu faghindhe cosa; aspetai a súlidu tentu = azummai chentza torrare àlidu pro istare atentos Frases at pérdiu su súlidu tzerriendi meda ◊ candu passu ingunis mi tocat de aguantai súliru, po no mi allupai de fragu de bassa 2. sa temporada mala est infruschendhe cun súlidos de bentu bidhiarzu ◊ su súbidu de su bentu 3. cussas dexi dis fiant istétias unu súlidu 4. cun d-unu súlidu nci at ingúrtiu unu pisu de préssiu… (F.Carlini) Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu souffle Ingresu breath Ispagnolu aliento, soplo Italianu fiato, respiro, sóffio Tedescu Atem, Atemzug, Blasen.

sulàda , nf Definitzione su sulare; fintzes genia de súrbiu chi faent unos cantu animales coment'e arrennegaos o timendho Sinònimos e contràrios isufulada, sulvilada Frases sa pampa a dógnia sulada de bentu tzacat e cincidhat ◊ a s'anzone mortu li at dadu duas o tres suladas pro l'iscolzare menzus 2. in sos beranos, candho bigiaiant sas bachitas, sas bórridas poniant sa paura a colpos de ramuzu e a suladas Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu souffle, ébrouement Ingresu puff, snort Ispagnolu soplo, bufido Italianu sóffio, sbuffata Tedescu Blasen, Schnauben.

súlu , nm: suru 1 Definitzione s'ària chi si bogat in buca, pagu pagu de ària o de bentu Sinònimos e contràrios súbidu Frases s'orcu at addobbadu duos sulos e ndhe at torradu boes, carru, furchetas, bultedhos e fintzas su babbu e frades de Mariedha 2. sa vida est unu pubusone de bentu, unu sulu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu souffle Ingresu whiff Ispagnolu soplo Italianu sóffio Tedescu Blasen.

ufulàda , nf Definitzione cropu de aera, de bentu; su ufulare Sinònimos e contràrios irfrusada, mumada / úfulu Frases sa nue de sa traschia che l'at zuta un'ufulada de bentu ◊ ufuladas de bentu sunt a frúschiu ◊ ufuladas de nuscos l'irfríssidant sa conca Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu souffle, rafale du vent Ingresu gust (of wind) Ispagnolu racha, ráfaga Italianu sóffio, ràffica di vènto Tedescu Windstoß.

«« Torra a chircare