Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

abbalvatàre , vrb: abbarbatare, abbarvatare, abratare 1, alvatare, arbatare, arvatare, barbatare*, brabatai 1, brabatari Definitzione arare sa primu borta una terra, pruschetotu in beranu, a manera de dha cumenciare a aprontare Sinònimos e contràrios irrudiare, scoturai Frases alvatendhe so istadu cun bitelledhos in terrinos cruos Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu défricher Ingresu to till Ispagnolu roturar Italianu dissodare il terréno Tedescu urbar machen.

annicrínu , agt, nm: annighinu, annigrinu, annixinu, anníxinu Definitzione terra crua, nau de unu terrenu, chi o su chi est de meda (ma fintzes solu calecunu annu) chentza trebballau, chentza prenu, terrenu incruau; nau de animales, mescamente is boes, chi tenent un'annu Sinònimos e contràrios annicrarju, crodina, cudrivu, rodiu Frases no tenzo boza de assulcare tancas annijinas ◊ sa terra in s'annighinu ndh'essit a làbidas, arendhe Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu friche, terrain inculte Ingresu uncultivated land Ispagnolu baldío, erial Italianu terréno a ripòso, incólto Tedescu Ödland.

aradróxu , agt: aratóriu, aratorju Definitzione nau de terrenu, chi est de campu, po laorare, lassau po dhue semenare e fàere su laore; terra bona po arare e laorare Frases is terrenus aradroxus dhus pagant prus pagu de is terrenus de fràbbicu Ètimu ltn. aratorius Tradutziones Frantzesu terre cultivable, labourable Ingresu tillable soil Ispagnolu arable, tierra buena para ser labrada Italianu aràbile, arativo, terréno agrìcolo Tedescu pflügbar, Ackerland.

caldàja , nf Definitzione terrenu làngiu inue no dhue creschet nudha, terrenu tostau malu a trebballare Sinònimos e contràrios crodina Terminologia iscientìfica slg Tradutziones Frantzesu sol aride Ingresu bare earth Ispagnolu erial, yermo, baldío Italianu terréno brullo, stèrile Tedescu unfruchtbarer Boden.

carcinàrxu , nm Definitzione genia de terramíngiu chi paret crachina de cantu est biancu, ca dhue at càlciu meda, carcàriu Terminologia iscientìfica slg Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu terrain calcaire Ingresu calcareous ground Ispagnolu tierrablanca, blanquizar Italianu terréno calcàreo Tedescu Kalkboden.

codinàrzu , nm: cudinarju, cudinarzu, cutinàgliu Definitzione logu de codina, inue si bogat codina Sinònimos e contràrios rocàgliu Frases in cussos cudinarzos de terra sútile in maju sos orzos sont zai cambiandhe colore Terminologia iscientìfica slg Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu terrain caillouteux Ingresu stony ground Ispagnolu suelo pedregoso Italianu terréno sassóso, di arenària Tedescu steiniger Boden.

coilàrza, coilàtza , nf, nm: cubilarja, cuilàglia, cuilàrgia, cuilarza, cuilarzu, cuilarxa, cuilarxu, cuilatza, cuilaxa, curiatza Definitzione tretu, logu inue totu a fúrriu si dhue faet o ant fatu acorru po bestiàmene, passiale, cuile, e fintzes sa mindha ue si ponet su cuile; logu alladamingiau, grassu ca dhue fut su cuile; coilarza est fintzes sa tana de su lèpere / fàghere cuilarza = pònnere bestiàmene a pàschere, a crocare, po ingrassare sa terra Sinònimos e contràrios coibi, pastoritzale Frases cue est logu de pastoriu e de cuilarzos ◊ nche colaiat su tempus pulindhe sa cubilarja ◊ no t'ispundas atesu de cuilarxa ca cussu ti bolit ispitzulai! ◊ eus fatu s'abbisita de is cuilarxus de sa cussòrgia Terminologia iscientìfica pst Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu terrain où il y a des enceintes pour les animaux Ingresu corral Ispagnolu terreno donde hay apriscos Italianu terréno dóve insistono i recinti per il bestiame Tedescu Viehpferch.

crastàrvu, crastàrzu , nm Definitzione logu totu crastos, totu pedra Sinònimos e contràrios crastatza, pedraghe, pedraju, pedredu, pedrera, pedriaxu, praicàrgiu, razile, talloraxu Terminologia iscientìfica slg Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu terrain pierreux Ingresu stony ground Ispagnolu pedregal Italianu terréno pietróso Tedescu steiniges Gelände.

egàdu , agt Definitzione nau de unu terrenu, chi est de annos meda chentza prenu, chentza trebballau Sinònimos e contràrios annicrinu, rodiu Tradutziones Frantzesu terrain inculte Ingresu uncultivated land Ispagnolu yermo Italianu terréno incólto Tedescu ungepflegtes oder unbebautes Grundstück.

nabròni , nm: nalboni, nalvone, narbone, narboni, narvone, nebroni Definitzione terrenu innanti prenu de linna, de matedu, de pedra, illimpiau e aprontau po arare e semenare / bogai un'arrogu de narboni = pigare unu terrenu a prènnere a laore Sinònimos e contràrios lavrone, sarragatu Frases mancari cun s'aradu de linna, pienao su nalvone ◊ piús no tia narvones tzapare, incunzendhe una giunta de laore! (N.Manca)◊ totus si tzapaiant su narvone pro su vitu de su trigu ◊ unu tempus su fogu dhu poniant isceti in atóngiu in is nebronis ◊ nau dh'iat s'idea de si bogai un'arrogu de narboni po dh'arai a trigu ◊ ca su logu fit buscosu l'at fatu a narvone Terminologia iscientìfica msg Tradutziones Frantzesu terre écobuée, écobuage Ingresu burnbeat grounds, burnbeating Ispagnolu artiga Italianu terréno debbiato, débbio Tedescu abgebrannter Boden.

pedràju , nm: pedralzu, pedràrgiu, pedrarju, pedrarzu, predarju, prediàrgiu, pretàgliu, pretarju Definitzione logu totu pedra Sinònimos e contràrios crastarzu, mogolàrgiu, pedraghe, pedriaxu, praicàrgiu, predàili, razile, talloraxu Frases in cussos pedrajos bi at mudeju, ozastros, figumorisca ◊ in sos pedrarjos bi creschet sa tiria ◊ si l'ant àpita dae sa sicagna, ma sont paschenne in sos pretàglios Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu terrain rocheux, terrain pierreux Ingresu stony ground Ispagnolu pedregal Italianu terréno roccióso, pietràia Tedescu steiniges Gelände.

rodíu , nm, agt: rotiu, rudiu, rúdiu, rutiu Definitzione terra crua, annigrina, de annos meda chentza trebballada Sinònimos e contràrios annicrinu, arestadu, arrudiau, egadu Frases fint faedhendhe de rodiu e de bidustu ◊ in sos golleis be sont sos rudios e in sos sétiles sas terras araas (L.Loi)◊ sa Sardigna tandho fit coment'e una terra vírgine, o rutia ◊ custu terrinu fit rudiu ot'annos, ma ocannu l'apo prenu 2. custas sunt terras rodias ◊ fizu meu fit beranilendhe sa terra rotia, preparendhe sas tulas pro s'atunzu ◊ che massaju chi, rutiu e lanzu barvatu at bortuladu a die intreu, de su sole bramaiat s'ocasu 3. rutias torrant d'atunzu sas malinconias (T.Rubattu) Sambenados e Provèrbios prb: a terra rutia sèmenala a su chi bi essit Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu terrain inculte Ingresu waste land Ispagnolu terreno inculto, erial Italianu terréno incólto Tedescu unbebautes Grundstück.

sàssu 1 , nm Definitzione pedra lisa de erriu, de terramíngios fatos de inundhamentos; terra sàssina, codina, totu pedrighedha Sinònimos e contràrios renatzu Frases su sabbateri donat tres arrepicus de martedhu a sa sola e unu a sa perda ’e sassu chi tenit in coa coment'e un'incúdina Ètimu ltn. saxum Tradutziones Frantzesu sablon, terrain alluvial Ingresu sandy soil, coarse sand Ispagnolu sablón, terreno de aluvión Italianu sabbióne, terréno alluvionale Tedescu Geröll, Schwemmlandboden.

terrénu , agt, nm: terrinu, tirrinu Definitzione de sa Terra; chi est o istat in terra, a paris a terra; tretu largu e longu de terra, terra de propiedade no tanti manna distinta cun làcanas, nau fintzes solu in su sensu de ispàtziu, logu coment'e pígiu de fora, de pitzu, de sa Terra Sinònimos e contràrios terranzu / terra / cdh. tarrenu Maneras de nàrrere csn: (nadu de cosa) esserebbei a terrinu cobertu = a meda, de che cuguzare su terrinu; ingulliresichelu su terrinu = isparèssiri de no dhu pòdiri agatai; terrinu friscu = terra russa in logu ue bi sumit abba, benatzu; terrinu de bogare = logu dortu de bogare a ràllia pro lu pòdere triballare Frases sigomente est ómine terrenu, binchet o perdet, segundhu comente ◊ tra totu meses si pesat màgiu solu fioridu, mese su prus favoridu de sa terrina bellesa ◊ cun boghe prus che terrina cantemus in allegria! 2. est un'aposentedhu terrenu ◊ Cristos est nàschidu in d-un'istalla terrena ◊ nosu tenestis domus terrenas 3. est unu terrenu bonu po seminai a lori ◊ creit fostei ca is terrenus dhus iant a pagai po su chi ballint? ◊ alvatendhe so istadu cun bitelledhos in terrinos cruos ◊ cantu fiocat faghet bene ca intrat abba a su terrinu 4. bi fit s'olia in terra a terrinu cobertu ◊ no lu podent agatare in logu: paret chi si che l'at ingullidu su terrinu… Ètimu itl. Tradutziones Frantzesu terrain, pièce de terre Ingresu land Ispagnolu terreno, terreno, campo pequeño Italianu terréno, appezzaménto di tèrra, suòlo Tedescu Boden, Grundstück.

tuèrra , nf Definitzione terra prana, in paris, frisca, niedha, bona meda po ortalítzia; fintzes paris bàsciu inue sumit o apaulat abba Sinònimos e contràrios bena, benadroxu, benale, benarzu, benassu, benàtile, benatinu, bennaghe, bòdharu 2. ingunis est sa furriada aundi s'arriu si torrat a tuerra Terminologia iscientìfica slg Ètimu srdn. Tradutziones Frantzesu terrain plat humide Ingresu wet level ground Ispagnolu terreno llano e húmedo Italianu terréno pianeggiante ùmido Tedescu feuchtes, ebenes Gelände.

zúra , nf, nm: giua 2, zuru 1 Definitzione orrugu de terrenu cumonale giau a prènnere a ccn.; tretu de terrenu piticu, mescamente po fàere domo; tretu fintzes ananti de domo, in s'orruga, orruga etotu, e a logos fintzes leada, su logu / essire dae z. = (in cobertantza) esagerare Sinònimos e contràrios iscaparrone Frases fint brigandhe binti annos pro una zura 2. sa Comuna at dadu totu zuras de batoschentos metros pro si fraigare sa domo 3. donzunu si mundhat sa zura sua e gai sa carrela abbarrat neta ◊ su sero primu de mesaustu, sos ómines in bidha giughent a codhu in sos zuros piús antigos sos Tres Candhaleris 4. sont ridendhe pro sos istorodhos chi ant intesu, ma totu abbarrat intro de sas zuras de su rispetu Tradutziones Frantzesu lot de terrain Ingresu lot Ispagnolu parcela de terreno Italianu lòtto di terréno Tedescu Parzelle.

«« Torra a chircare