abèschere , vrb: aèschere,
arvèschere 1,
avèschere Definitzione
prus che àteru dhu narant po arrèschere su papare o su bufare in su gúturu candho non est calandho a bia dereta e faet a tussire
Sinònimos e contràrios
ammadèschere,
arrancare,
arrèghere,
arrèschere,
iscaussire,
issaèschere,
obèschere
Frases
est mortu ca s'est avéschiu chin d-un'ossu de pruna
Tradutziones
Frantzesu
entraver
Ingresu
to hinder,
to go wrong
Ispagnolu
atragantarse
Italianu
inceppare,
andare di traverso
Tedescu
steckenbleiben.
aparrónchiu , avb: parrónchiu* Definitzione
a su contràriu, male / fàghere una cosa a a. = a coredhu, male, a improdhu
Tradutziones
Frantzesu
tordu,
de travers
Ingresu
crosswise,
crooked
Ispagnolu
de través
Italianu
stòrto,
di travèrso
Tedescu
schief,
quer.
incaussài , vrb Definitzione
nau de cosa chi s'ingurtit, àere dificurtade a passare in su gúturu; asciutare sa buca (nau de cosa chi si papat po s'efetu chi faet a sa buca, ca essit arrasposa)
Sinònimos e contràrios
aèschere,
arrèschere,
incaussire
Frases
a Sarbadori, comenti at biu sa pobidha, dh'incaussat su binu!
2.
tengu sa buca totu incaussada de cussu cachi chi apu papau
Tradutziones
Frantzesu
de travers
Ingresu
which goes the wrong way (said of food)
Ispagnolu
atragantar
Italianu
andare di travèrso (détto di cibo)
Tedescu
in die falsche Kehle kommen.
obèschere , vrb: ovèschere Definitzione
arrèschere in su gúturu, nau de sa cosa de papare chi no andhat a bia dereta e faet a tussire o chi s'ingurtit a trebballu / mi so obéschiu = m'est postu su mossu in bula, femu allupendimí
Sinònimos e contràrios
abèschere,
ammadèschere,
arrancare,
arrèghere,
arrèschere,
iscaussire
/
arròsciri
Frases
si mi obeschet su pane de chiarju in s'obu de sa gorgobena (G.Delogu)◊ cudhu binu nche l'at ghetau a imboladura e azomai s'est obéschiu!
2.
ma proite mi sichis a ingromorare, a obèschere solu a ti bíere acoconau, incolonconiu, barrosu?
Tradutziones
Frantzesu
avaler de travers
Ingresu
to go the wrong way
Ispagnolu
atragantarse
Italianu
andare di travèrso (détto di cibo)
Tedescu
sich verschlucken,
in die Falsche Kehle geraten.
traéssu , agt, nm: traversu,
travessu,
tressu,
trevessu,
truessu Definitzione
chi est postu a istúturu, fintzes cosa chi si ponet inue si passat, a istrobbu; nau mescamente de unu po su fàere, sa manera de pentzare o àteru, chi o chie afilat a trotu, no iscurtat cossígiu perunu, no faet cunforma a s'arrexone, a su giustu, a comente andhat méngius
Sinònimos e contràrios
arrevésciu,
bizarrosu,
rebelde,
rebessu,
solàsticu
/
doltu,
tostorrudu,
traessarzu
| ctr.
daretu
/
achistiadu,
arrejonadu,
giudisciosu
Maneras de nàrrere
csn:
andai o èssiri a trevessu = andhare perilloi perillai, istare in ziru, tràstama tràstama; fai fillus a trevessu = cun s'una e cun s'àtera, cun àteras féminas (o cun àter’ómine); trebiri a pei trevessu = a pes fadhidos (betendhe sa trobea a unu pè de nanti e a unu de segus ma de s'ala contrària); fai camminu travessu = iscassiare e cambiare caminu; a truessu, de truessu, de traessinu = de rugadis; segai de tressu a unu = faedhare male, irbrunchiare a unu; a trotu e a traessu = a dortu e a rugadis, de donzi manera; a tressu = a un'imboe, a corru, andhendhe e miminendhe; trevessu che sa linna mala, che un'arroda = chi andhat a dortu meda, chi no afilat nudha; fai a su travessu de… = a su contràriu, a su revessu de…; pònnere una cosa a travessu = a s'imbesse; muru traessu = traessa
Frases
at pigau una bia truessa
2.
s'animale traessu no tzucat, abbarrat prantau arregoglindhe sos cropos ◊ nemos ti perdonat, de cantu ses travessa! ◊ s'ómini trevessu no dhu ponit in carrera ni Deus e ni santus ◊ est zente travessa at su coro duru ◊ sa dessisione furiosa naschet travessa ◊ cussos arregionant a traessu!
3.
temporadas a trotu e a traessu fint gioghitos pro me ◊ sa tendina fut ghetara a longu e a tressu ◊ si dhi fut postu de truessu in su gúturu e no dh'iat ingurtiu ◊ prima de andai a un'abbogau fiat sempri a trevessu, timendi ◊ fusteti est fadendu a su travessu de su chi depit ◊ custu andhandho poniat a su cuadhu sa ferradura a travessu e faiat finta de èssere benindho
Ètimu
ltn.
tra(n)versus
Tradutziones
Frantzesu
transversal,
idiot
Ingresu
crosswise,
fool (ish)
Ispagnolu
transversal,
necio
Italianu
travèrso,
stólto
Tedescu
querliegend,
Quere,
dumm.