Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

allocài , vrb: allucai Definitzione fàere o essire locu, ammammalucare, incantare Sinònimos e contràrios allochiai, imbolocai, scimprai Frases ti creis ca mi allucas aici cun duas cositedhas: dèu bollu totu sa parti mia! ◊ candu mi seu cojada mi seu allucada e no apu castiau ni bellesa e ni virtudi ◊ si allucant castiendu arrandas, ingirialetus, una patena, unu cungiali, bastat chi siat cosa antiga! 2. allucaus, no iscidiant in cai istampu nc'intrai ◊ no abbarres allucau! Ètimu spn. alocar Tradutziones Frantzesu devenir idiot Ingresu to make silly Ispagnolu enloquecer Italianu diventare o far scémo Tedescu dumm werden.

allochiài , vrb Definitzione cufúndhere, no cumprèndhere prus nudha, fàere a macu, a locu Sinònimos e contràrios allocai, atontai, incadumai, ispantai, istontoleare 2. dhoi at genti meda allochiada de sa droga ◊ abarràt allochiau a buca oberta e a ogus isprapaluciaus ◊ cussu est allochiau che unu sitzigorru! Tradutziones Frantzesu abêtir Ingresu to make dizzy Ispagnolu alelar Italianu rimbecillire Tedescu dumm machen, verdummen.

allollojài , vrb Sinònimos e contràrios abballalloare, allochiai, atolondrai Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu s'abêtir Ingresu to make stupid Ispagnolu alelarse Italianu diventare stùpido Tedescu dumm werden.

bambàrru , agt Sinònimos e contràrios babbaocu, baliodha, bichimmeo, bucalloto, gingiorre, isaliadu, issemechiau, làvinu, nuscentri, prantamone, tolondro Terminologia iscientìfica ntl Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu bête, sot, stupide Ingresu fool Ispagnolu necio, bobo Italianu sciòcco Tedescu dumm.

bambiòco, bambiócu, bambióncu , agt Definitzione nau de unu, chi si cumportat cun pagu giudítziu Sinònimos e contràrios babbaocu, bambu, bijoncu, braballu, salàpiu, tzinnai, tzullu | ctr. abbistu, cabosu Frases fit pisedha bella meda, ma bambioca Terminologia iscientìfica ntl Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu imbécile, abruti, nigaud, bête, sot Ingresu dull Ispagnolu bobalicón, bobales Italianu scimunito, melènso Tedescu dumm.

bichillói, bichilói, bichilóni , agt Sinònimos e contràrios baliodha, bichimmeo, bovatzu, bucalloto, gingiorre, gongoatzu, isimpre, tolondro Tradutziones Frantzesu naïf, niais Ingresu ingenuos Ispagnolu simplón, ingenuo Italianu semplicióne Tedescu dumm, einfältig.

bichimmèo , agt Sinònimos e contràrios babbalocu, baliodha, bucalloto, gingiorre, prantamone, tolondro Tradutziones Frantzesu sot, stupide Ingresu obtuse Ispagnolu necio, soso Italianu babbàccio Tedescu dumm, einfältig.

bisónchinu , agt Definitzione nau de ccn., chi no portat capia nudha, chi est chentza imprastu, pagu abbistu Sinònimos e contràrios bisoncu, bistónchinu, castigadu, stramu, tzinnai | ctr. abbistu, cabosu Frases ma est una bisónchina, mih, cussa pisedha, a no èssere bona a fàghere nudha! ◊ bisónchinu, a la cheres fàghere comente si tocat, sa cosa?! Tradutziones Frantzesu imbécile, abruti, nigaud Ingresu silly Ispagnolu bobalicón Italianu scimunito Tedescu dumm.

bistónchinu , agt Definitzione chi est trotu e bistrotu; nau de gente, chi no ndhe faet una bona, bene Sinònimos e contràrios atortiau, doltu, garronosu, rémbinu / bambioco, bambu, biondu, biorru, biscioncu, bisónchinu, braballu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu tordu, tortueux, sot Ingresu crooked, winding, stupid Ispagnolu torcido Italianu stòrto, tortuóso, stòlido Tedescu krumm, gewunden dumm.

dóltu , agt, nm: dortu, toltu* Definitzione chi no andhat a línia dereta, no tenet línia dereta; nau de gente, chi no ndhe faet una a deretu, bona, bene, o, nau de cosa o de chistione, chi no est su giustu, no est sa beridade, no est su chi andhat bene Sinònimos e contràrios atrotoxau, bistónchinu, fàlchinu, fortzicau / cumbessu, istolatzadu, locu, rebessu, traessu | ctr. deretu, ténneru / arraxoni, giustu Maneras de nàrrere csn: d. che anca de cane = totu atrotiau, trotu meda; nae dorta (nau in cobertantza de ccn.)= trevessu, chi no ndi fait una giusta; andhare, segare, fàghere a d., a d. e a rugadis = a egas e a ogas, in manera contrària a su zustu; andhare in d. = in contràriu, comente neune si disiziat; pretare su d. = abbetiai pretendendi de tènniri arrexoni fintzas candu est craru ca no si ndi tenit Frases s'ómine fit betzu, dortu e tzumbosu chi pariat una nae de chercu ◊ sa domita est ammuntada cun téulas dortas e male assentadas 2. in custu mundhu finas in su dortu at sempre resone su piús forte ◊ de cosas dortas subra de sa terra che ndh'at chena contu ◊ maridu e muzere s'istimaiant, ma cussideraiant iscàndhulu a pretare su dortu e no su èssere de idea diferente 3. su tempus mi est andhendhe sempre in dortu! (G.Ruju) Tradutziones Frantzesu de travers, idiot Ingresu crooked, foolish Ispagnolu torcido, necio Italianu stòrto, stólto Tedescu krumm, dumm.

innóchidu , agt, nm Definitzione tontu, chi o chie no faet atentzione, bambu, chi no si acatat chi is àteros funt cullonandhodhu Sinònimos e contràrios ballalloe, galabboi, nocoronzu, scimpri, scioncu, tontarrone / ttrs. santunnoce | ctr. abbistu Frases su maghiarzu trateit sos duos innóchidos in làgrimas de ternura, subratotu candho l'intregheint una bertuledha de cosas bonas ◊ bois sezis innóchidas e istenoradas! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu stupide Ingresu daft, fool Ispagnolu estúpido Italianu fésso, stùpido Tedescu dumm.

isaliàdu , agt Definitzione chi no portat salia, sale, o sustàntzia; chi faet is cosas cun pagu atentzione Sinònimos e contràrios babbaocu, bacocu, bambarru, barbuliscu, isàpidu, issemechiau | ctr. abbistu, acabadu, atentzionadu, cabosu Frases no cumprendho chi un'isaliadu e mesu matracheri, ridíndhesi de totu, mi domandhet su votu pro èssere deputadu o cussizeri! (M.Sanna)◊ ma ses macu isaliadu, mih! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu sot Ingresu fool Ispagnolu bobo, tonto Italianu sciòcco Tedescu dumm, fad.

isàpidu , agt: isciàpidu, isciàpiru, issàpidu, ixàpidu, sciàpidu Definitzione nau de cosa de papare, chi no tenet sabore, o ndhe giughet pagu o de pagu contu; nau de gente, chi est de ideas metzanas, chi narat irbéntios, chi portat pagu giudítziu Sinònimos e contràrios issaltzidu / babbaocu, bacocu, bambarru, bambu, illavadu, isaliadu, issemechiau, làvinu, nuscentri | ctr. sàbiu Frases de cantu est durche est fintzas isàpidu 2. mi ant dadu unu maridu coconeri, issàpidu e lezeri chi mi contat donzi cosa ◊ cussa est una vida issàpida e metanza ◊ est a s'arrejona arrejona contendhe calchi istrallera ixápida Ètimu itl. sciàpito Tradutziones Frantzesu fade, sot Ingresu insipid, fool Ispagnolu soso Italianu insìpido, sciòcco Tedescu fad, dumm.

lócu , agt, nm: allocu 1, Definitzione chi o chie est pagu giustu de conca, prus che àteru chi est chentza cabu, chentza abbistesa / locu fracu = macu deretu Sinònimos e contràrios bambioco, baosatzu, baosone, deleadu, macu | ctr. achistiadu, atinadu, atoadu, cabosu, giudisciosu, sàbiu Frases chini est cudha loca chi s'innamorit de mei?! ◊ fiat nàsciu locu e de lolloi abbentau iat bíviu Ètimu spn. loco Tradutziones Frantzesu sot, stupide, bête, idiot Ingresu dumb Ispagnolu lelo, bobo Italianu stòlido, scémo Tedescu dumm.

lòlle , agt, nm Definitzione coment'e lodhe etotu, machisonzu, pagu abbistu / min. lolledhu Sinònimos e contràrios ballalloe, balossu, scimpri, sciollocau, locu, lollòi Maneras de nàrrere csn: fàghere sa tucada de l. = andai e no torrai prus; abbarrare coment'e unu l. = coment'e atontadu, meravizadu chentza cumprèndhere Frases sa tucada de Lolle chi fetat! ◊ cussu lolledhu puru a èssi bófiu cudha baborda!…◊ scit ita faint a custa lolledha? candu dha bint inchieta dhi ghetant su bratzu asuba e dhi cantant cancuna cosa! ◊ si l'est pompiandhe che lolle, a buca aperta Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu crétin, idiot, imbécile, sot, stupide Ingresu idiot Ispagnolu imbécil Italianu cretino Tedescu Dumm.

mangallói , agt, nm: manghilloi Definitzione chi o chie si lassat cullonare cun facilidade; persona manna meda, arta e grussa Sinònimos e contràrios babule, baliodha, bambarru, bichilloi, bichimmeo, bovatzu, bucalloto, gingiorre, prantamone, tolondro / giangalloi Tradutziones Frantzesu couillon, nigaud, balourd, niais Ingresu dope Ispagnolu papanatas Italianu minchióne, babbèo Tedescu dumm.

scanníu , pps, agt: schinniu Definitzione de scanniri; chi no sonat bene o chi faet sonu légiu (sonu coment'e de cosa segada); nau de un'istrégiu, chi giughet isperradura, tzacadura fine fine; nau de unu, chi est malandhau / portai sa boxi scannia = unu pagu serragada (ma si narat èssi sarragau) Sinònimos e contràrios afilau, cannidu, chinnidu / arroghidu, iscannidu, serragadu / tunconidu 2. no ti acatas chi ses totu schinniu, bragheri?! ◊ sa téula scannia ◊ est físchidu che una damigiana scannia 3. portat sa boxi scannia Tradutziones Frantzesu fêlé Ingresu cracked Ispagnolu hueco, retumbante, agrietado Italianu incrinato, fésso Tedescu gesprungen, rissig, dumpf, dumm.

scímpri , agt, nm: scimpru Definitzione chi o chie dhi fartat meda s'inteligéntzia Sinònimos e contràrios bichillocu, cadhuabba, carusci, innóchidu, ispistulonadu, listrone, macu, scioncu, simple*, tontarrone, trasciadu | ctr. àbbili, abbistu, intelizente Frases ma it'est, scimpru o basucu tontu, ca no cumprendit nudha?! ◊ mi at pigau coment'e unu macu, coment'e unu pipiedhu scimpri! Ètimu ctl. ximple Tradutziones Frantzesu sot Ingresu dumb Ispagnolu tonto Italianu scémo Tedescu dumm.

scimpròtu , agt, nm: semprotu, simplotu, simproto Definitzione chi o chie est pagu o nudha abbistu e chentza giudu, tontatzu chi credet a dónnia cosa, si lassat pigare in giru che nudha Sinònimos e contràrios babbasucu, chichillone, gongoatzu, imprupudhu, matacaleo, scimpribi | ctr. àbbili, abbistu, intelizente Frases dieta Semprónia est gliusca, simplota e bova ◊ bi at tzente semprota e tzente malissosa Ètimu ctl. ximplot Tradutziones Frantzesu sot, nigaud Ingresu dupe Ispagnolu simplón Italianu scémo, sempliciòtto Tedescu dumm, Dummkopf.

scióncu , nm, agt: iscioncu* Definitzione chi o chie est conchilébiu, pagu de giudu, chi no est tanti giustu de conca Sinònimos e contràrios ammadredhadu, innóchidu, scimpri, tontassu / abbaunzu, peca 1 Maneras de nàrrere csn: fai su s. = fàghere cosa chi andhat tropu male, dannu, (nadu de duos ammorados: pònnere ràida sa fémina innantis de cojare); ischertzus scioncus = brullas malas; fai cropu e scioncu = chentza grabbu, in manera isazerada, a sa maconatza Frases no fait a arriri mancu a unu scioncu ◊ pòberu scioncu, ita creis, ca unu pisci de cussu manniori tengat ganas de si firmai inguni po comodidadi tua? ◊ cussa frasi scionca ofendit 2. po si lassai cojai, mamma, eus imbentau chi emus fatu su scioncu ◊ custus pretendint de fai su scioncu e poi is fillus si dhus depint mantenni is atrus 3. scioncas abbétias lasseus, ca a mama morendi bieus! ◊ cussa est genti scionca ◊ castiai aundi arribbat sa fémina scionca, a narri ca est fastigendi cun mimi e mancu dha connòsciu!◊ ma càstiai custu, fait cropu e scioncu! Tradutziones Frantzesu sot Ingresu stupid, fool Ispagnolu estúpido Italianu stùpido Tedescu dumm.

«« Torra a chircare