Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

achibbòe , avb: achimboe, achiribboe Definitzione coment'e parangau, incrubau a una parte, nau de duas cosas, o de duas partes de una cosa, chi no funt postas de sa própriu manera, chi faent fortza o pendhent una prus de s'àtera / pònnere o giúnghere achibboe = giúngiri duus bois iscambillaus Sinònimos e contràrios abboe, achifilu, acorrimboe, calembru, imboe, ochirioe, parangau Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu biais, oblique Ingresu oblique Ispagnolu torcido Italianu sghémbo Tedescu schief.

atortiàu , pps, agt: atrotigau Definitzione de atortiae; chi est trotu Sinònimos e contràrios acancarronau, ancujadu, doltu, fortzicau, garronosu 2. portat is manus prenas de callus e atrotiadas de su reumatísimu ◊ mammai fut sèmpere prus atrotigada, torrada che una frache, fut bívia a norant'annos Tradutziones Frantzesu tordu Ingresu twisted Ispagnolu torcido, retorcido Italianu contòrto Tedescu verwickelt, verdreht.

bistónchinu , agt Definitzione chi est trotu e bistrotu; nau de gente, chi no ndhe faet una bona, bene Sinònimos e contràrios atortiau, doltu, garronosu, rémbinu / bambioco, bambu, biondu, biorru, biscioncu, bisónchinu, braballu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu tordu, tortueux, sot Ingresu crooked, winding, stupid Ispagnolu torcido Italianu stòrto, tortuóso, stòlido Tedescu krumm, gewunden dumm.

chivésciu, chivéssu , avb: ischilvésciu* Definitzione chi no est deretu, chi est trotu Sinònimos e contràrios abboe, achibboe, achifilu, acorrimboe, biàsciu, calembru, imboe, isgretzi, sbiàsciu Tradutziones Frantzesu de travers, de guingois Ingresu crooked Ispagnolu sesgado, torcido Italianu sghémbo Tedescu schief.

fortzicàu , pps, agt Definitzione de fortzicare; chi est totu atrotogiau, profizadu Sinònimos e contràrios atrotoxau, bistónchinu, doltu | ctr. daretu, istirau 2. cussu ghiníperu est totu fortzicau dae su bentu Tradutziones Frantzesu tordu Ingresu twisted Ispagnolu torcido, retorcido Italianu contòrto Tedescu verwickelt, verdreht.

foscigadúra , nf Definitzione su foscigare, su atrotogiare sa lana o àteru filandho / f. a mata = buluzamentu, tríulu a mata (pro cosa manigada chi at fatu male) Sinònimos e contràrios fortzicadura, foscigada, profizada, trofigiada, trotoxadura | ctr. isprofizadura Frases sas bajanas de ocannu ballant a foscigadura Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu tordage Ingresu twisting Ispagnolu torcido Italianu torcitura Tedescu Zwirnen.

indortigàdu , pps, agt: intorticatu, intorticau Definitzione de indortigare; chi est atrotigau Sinònimos e contràrios acancarronau, ancujadu, atortiau, doltu, garronosu 2. sa pénnita pro ghirare fit intorticata che colovra Tradutziones Frantzesu tordu Ingresu crooked Ispagnolu torcido, retorcido Italianu stòrto Tedescu krumm.

tóltu , agt, nm: doltu, tortu, trotu Definitzione chi no tenet una línia dereta; nau de ccn., chi no ndhe faet una adderetu, bona o bene o, nau de cosa, chi no andhat bene; nau de su logu, chi no est in paris, chi dhue at cúcuros, badhes, canales, pesadas e caladas; chi o cosa chi no torrat paris cun su giustu, cun sa beridade o cun s'arrexone Sinònimos e contràrios atrotoxau, bistónchinu, fàlchinu, trògolu / cumbessu, istolatzadu, locu, malu, rebessu, traessu | ctr. deretu, ténneru / paris / arraxoni, giustu Maneras de nàrrere csn: perricare su t. = abbetiai pretendendi de tènniri arrexoni candu est craru ca no si ndi tenit; andhare a deretu e a trotu = andhare a dortu e a rugadis; andhare, andai a trotu = male, comente no si depet; castiai a unu a trotu, a ocru tortu = dàreli un'ograda mala, coment'e a nàrrere chi est contràriu; ramu tortu = (in suspu) pessone mala; èssere tortu che oricrale, che càvaru, che a s'annada mala = dortu che anca de cane, meda, èssere revessu, chi no afilat mancu a fune; andai a pértias trotas = èssere dados a su víssiu, a sas diverteras, andhare a féminas; portai is ogus trotus = furriados a un'ala; portai cambas trotas = male fatas, dortas a farche; fai murrus trotus = irmurriada, zenia de inzestru cun sos murros pro cosa chi no piaghet; a trotu (fuedhai, mirai, andai, e aici)= male, chentza régula, chentza grabbu, faghindhe a biraorba Frases est tortu che colora morta a fuste ◊ mancu su cadhu forte faghet proa in logu tortu ◊ sos istradones chi deviat leare fint tortos 2. non ses cosa de tzou pro culpa de s'idea tolta! ◊ no ndhe morit mai de ramu tortu! (G.A.Solinas)◊ dogna flúmini andat a trotu ◊ de dónnia fuedhu trotu is óminis ant a torrai contu in sa dia de su giudítziu ◊ s'ómini trotu no fait a dh'assetiai 3. est isse chi mi che at furadu sa cosa e dades su tortu a mie! ◊ e sos contràrios dànnedhis su trotu, nanne ca no fuit beru! 4. sas cosas sunt annadas a trotu ◊ aiat sichitu a si mi apompiare a ocru tortu Sambenados e Provèrbios smb: Tortu Ètimu ltn. tortus Tradutziones Frantzesu tordu, idiot Ingresu foolish, crooked Ispagnolu torcido, tortuoso, necio, injusto Italianu stòrto, tortuóso, stólto, tòrto, ingiusto Tedescu krumm, gewunden, töricht, Unrecht.

trotoxadúra , nf Definitzione su trotoxai / t. fata a caragolu = faendho lobos aifatu de pare unu pagu istesiaos s'unu de s'àteru, a bisura de caragolu Sinònimos e contràrios fortzicadura, foscigada, profizada, trofigiada, trotoxamentu | ctr. isprofizadura Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu tordage Ingresu twisting Ispagnolu torcido Italianu torcitura Tedescu Drehung.