arrevésciu , agt: arrevessu, arrovésciu, orrovésciu, rebessu* Definitzione chi est su contràriu de comente depet èssere, de comente depet andhare, fatu a s'imbesse; nau de gente, chi o chie portat arrevesciori, chi est revessu, chi abbétiat po su trotu, chi no adduit a s’arrexone Sinònimos e contràrios contràriu, deghésciu / rebelde, testarrudu, traessu | ctr. giustu / achistiadu, arrejonadu, atinadu, giudisciosu Frases ses arrevésciu e tostorrudu coment'e unu burricu! ◊ fait pràngius bonus chi faint ammodhiai marirus arrevèscius ◊ est prus arrevésciu de sa figu morisca Tradutziones Frantzesu à l'envers, revers, sot Ingresu upside down, foolish Ispagnolu revés, necio Italianu rovèscio, stólto Tedescu verkehrt, töricht.

cumbéssu , agt, nm Definitzione chi est andhau male; cristianu trotu, chi no si cumportat a dovere Sinònimos e contràrios doltu, malacónciu, malandhadu, malu, managu, serronudu, traessu | ctr. bonu, giustu Frases cantadu za bos at su cucu in nae, ma si tirerat bentu a su revessu za torrades a mandhigare fae e a bos bestire su trastu cumbessu (G.Ruju)◊ so male cumbessu, totu dólimas a ossos 2. custu mundhu revessu, ereze, ascamilosu, at su coro pilosu pro èssere gai cumbessu? ◊ cussas cumbessas sont pipanne! ◊ proite l'ant fatu, cussos cumbessos a pònnere fogu? (N.Puggioni)◊ pro afrontare su cumbessu no bi cheret pungas, ma corazu e bolontade ◊ poita mi naras chi dèu seu poeta cumbessu?! ◊ cussu cumbessu mi at traitu! Ètimu ltn. conversus Tradutziones Frantzesu en mauvais état Ingresu foolish, in bad condition Ispagnolu gastado, quebrantado Italianu malandato, stólto Tedescu heruntergekommen, töricht.

iscabàdu , agt Definitzione nau de ccn., chi est chentza cabu / avb. a s'i. = a sa maconatza, chentza cabu Sinònimos e contràrios iscabiladu, iscabudadu | ctr. acabadu, cabosu, giudisciosu Frases fit un'ómine iscabadu e a sa bona de Deus ◊ sos sentidos catigados bidimos dae concas iscabadas ◊ a ue at a giúghere custa cursa iscabada? ◊ un'iscabadu e atrividu podet fàghere machines ◊ si at fatu machine gai est candho fit pisedhu iscabadu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu sot, idiot, insensé Ingresu foolish Ispagnolu insensato Italianu sènza giudízio, stólto, insensato Tedescu töricht, unbesonnen.

tóltu , agt, nm: doltu, tortu, trotu Definitzione chi no tenet una línia dereta; nau de ccn., chi no ndhe faet una adderetu, bona o bene o, nau de cosa, chi no andhat bene; nau de su logu, chi no est in paris, chi dhue at cúcuros, badhes, canales, pesadas e caladas; chi o cosa chi no torrat paris cun su giustu, cun sa beridade o cun s'arrexone Sinònimos e contràrios atrotoxau, bistónchinu, fàlchinu, trògolu / cumbessu, istolatzadu, locu, malu, rebessu, traessu | ctr. deretu, ténneru / paris / arraxoni, giustu Maneras de nàrrere csn: perricare su t. = abbetiai pretendendi de tènniri arrexoni candu est craru ca no si ndi tenit; andhare a deretu e a trotu = andhare a dortu e a rugadis; andhare, andai a trotu = male, comente no si depet; castiai a unu a trotu, a ocru tortu = dàreli un'ograda mala, coment'e a nàrrere chi est contràriu; ramu tortu = (in suspu) pessone mala; èssere tortu che oricrale, che càvaru, che a s'annada mala = dortu che anca de cane, meda, èssere revessu, chi no afilat mancu a fune; andai a pértias trotas = èssere dados a su víssiu, a sas diverteras, andhare a féminas; portai is ogus trotus = furriados a un'ala; portai cambas trotas = male fatas, dortas a farche; fai murrus trotus = irmurriada, zenia de inzestru cun sos murros pro cosa chi no piaghet; a trotu (fuedhai, mirai, andai, e aici)= male, chentza régula, chentza grabbu, faghindhe a biraorba Frases est tortu che colora morta a fuste ◊ mancu su cadhu forte faghet proa in logu tortu ◊ sos istradones chi deviat leare fint tortos 2. non ses cosa de tzou pro culpa de s'idea tolta! ◊ no ndhe morit mai de ramu tortu! (G.A.Solinas)◊ dogna flúmini andat a trotu ◊ de dónnia fuedhu trotu is óminis ant a torrai contu in sa dia de su giudítziu ◊ s'ómini trotu no fait a dh'assetiai 3. est isse chi mi che at furadu sa cosa e dades su tortu a mie! ◊ e sos contràrios dànnedhis su trotu, nanne ca no fuit beru! 4. sas cosas sunt annadas a trotu ◊ aiat sichitu a si mi apompiare a ocru tortu Sambenados e Provèrbios smb: Tortu Ètimu ltn. tortus Tradutziones Frantzesu tordu, idiot Ingresu foolish, crooked Ispagnolu torcido, tortuoso, necio, injusto Italianu stòrto, tortuóso, stólto, tòrto, ingiusto Tedescu krumm, gewunden, töricht, Unrecht.

«« Torra a chircare