agurtíre , vrb: aortie,
aortire,
aortiri,
aultire,
aurtire,
aurtiri,
austire,
ortiri Definition
si narat de is animales, candho ndhe faent su fedu chentza lómpiu, e fintzes de erbas (laores) chi no cumprint bene su granu; foedhandho cun tzacu si narat a chie no tenet passiéntzia e bolet calecuna cosa impresse (coment'e chi tèngiat cosa chi no faet a tratènnere)
Synonyms e antonyms
abbortai,
antiri,
istrumai
/
astenare
| ctr.
achiare,
cumprire
Sentences
custa berbeghe si est aurtida, cussos fiados si sunt aurtidos
2.
no ti as a aurtire, no, si isetas unu pagu?!…◊ aurtindhe ti ses?… iseta!◊ dhus depes acumpangiai tui?… a bias no s'aortant!
Etymon
ltn.
abortire
Translations
French
avorter
English
to have a miscarriage
Spanish
abortar
Italian
abortire
German
abortieren.
agurtítu , agt: aortitzu,
aurtíciu,
aurtissu,
aurtitu Definition
nau de sèmene, de fedu, chi no est cumpriu, no est lómpiu, mortu, e no naschit (sèmene) o no campat (fedu)
Synonyms e antonyms
antitzu,
ispeurtitu
/
iscassu
| ctr.
drempidu,
lómpidu,
cumpridu,
imbénnidu
2.
cudhu frúmene che tragat totu, annadas príngias e aortitzas
Etymon
srd.
Translations
French
abortif
English
abortive
Spanish
abortivo
Italian
abortivo
German
abortiv.
agurtitzòne , nm Definition fedu aortiu, naschiu chentza fatu, fintzes persona o cosa pagu arrennéscia Synonyms e antonyms agurtidura, agurtinzu, antíngiu, austizone, istrumíngiu.
agurtíu , pps, agt: aurtidu,
austidu Definition
de agurtire; nau de animale, chi su fedu est naschiu innanti meda de su tempus e no campat; nau de sèmene, chi no est cumpriu e no tzeurrat; nau de css. cosa, chi no si est averada, chi est acabbada chentza arrennèscere
Synonyms e antonyms
istrumadu
/
bíciu,
caliu
Sentences
sas berbeghes si sunt aurtidas
2.
s'ispiga a conca bàscia est ingranida: sa chi est tètera est aurtida ◊ trigu aurtidu, tzegu
3.
sunt medas sos disizos austidos
Translations
French
avorté
English
abortive
Spanish
abortado
Italian
abortito
German
fehlgeboren.
agusachèra , nf Definition agu manna de cosire arretzas, sacos, tramatas, e àteru Synonyms e antonyms busachera Sentences curri, Arega, bogandi s’agusachera ca dha infrissu! Scientific Terminology ans Etymon agu + ctl. saquera.
agusciài, agussài acuciài
agústu , nm: austu Definition
su de oto meses de s'annu
Sentences
sa festa de s'Assunta est su cuíndixi de austu ◊ a mesaustu in bidha faghent sa tzilimónia pro Nostra Segnora ◊ si sunt cojubaos in agustu
Scientific Terminology
tpc
Etymon
ltn.
augustus
Translations
French
août
English
August
Spanish
agosto
Italian
agósto
German
August.
agutzài acuciài
agutzavèrrus acutzavérru
agutzòni acutzòni
agúxa , nf: aguxi Definition genia de agu, fintzes una genia de ispilla addopiada de pònnere in pilos Synonyms e antonyms acu, frocheta.
aguxài , vrb Definition su ammadurare e isparare de is ogos de is linnas, fintzes su naschire de s'erba Synonyms e antonyms abbuturare, aportzedhare, butonire, indroghie, ocire, sbutonai / punciai, rupire, tidhire.
agúxi agúxa
agúza acúgia
aguzàda agullàda
aguzàre , vrb Definition firmare cun agúgias; pònnere sa bruvura in su fosile cun s'agúgia (fosile a bacheta) Synonyms e antonyms aguzitare Etymon srd.
aguzèra, aguzéri , nf, nm: auzeri Definition
cannedhu de agúgias, istugighedhu a pònnere is agos
Synonyms e antonyms
achera
Sentences
su benniolu zughet frófighes, aguzeris e agos de banita
Scientific Terminology
stz
Etymon
srd.
Translations
French
étui à aiguilles,
porte-aiguilles
English
needle-case
Spanish
alfiletero
Italian
agoràio
German
Nadeldose.
aguzitàre , vrb Definition pònnere o púnghere agúgias a mantènnere cosa (orrobba, paperi o àteru, cosa fine) Etymon srd.
ah! , iscl Definition
isclamu de meravígia, de gosu, de ispantu, fintzes de arrennegu
Synonyms e antonyms
oh!
Sentences
ah, balla, custa mi la pagas! ◊ ah, balla, immoi dh'as fata, sa cosa, lah!…◊ ah, gai nono, mih! ◊ ah, bellu mih, a istare inoghe!
Translations
French
ah!
English
ah!
Spanish
¡ay!,
¡ah!
Italian
ah!
German
ach!