apendítziu, apendítzu , nm Definition
totu is domos e orrugas de una leada de una citade
Synonyms e antonyms
bichinau,
chirrale
2.
s'istògumu suu pariat un'apendítziu isbuidu e disabbitau de cincu mesis
Scientific Terminology
bdh
Etymon
itl.
appendice
Translations
French
quartier
English
quarter
Spanish
barrio
Italian
quartière
German
Stadtviertel.
apenèdha, apenèdhas , avb Definition un'apenas, pagu pagu Synonyms e antonyms acantedhu, aizaredhu, pachedhu, pibidedhu, pódhixi, tzúniu Sentences nche las intzertas apenedhas in mesu de sa néula ◊ fit bocanne apenedha sa conca dae palas de sos cuatòglios ◊ ridenne apenedha, mi aiat ghetau su bratzu a codhos Etymon srd.
apenédhu , nm Definition un'apenas (de calesiògiat cosa), unu tanti pagu pagu.
apenetài , vrb Definition cumenciare a si apenare, a tènnere dolu, làstima Etymon srd.
apenetentziài , vrb: penetentziai* Definition istare a peniténtzia, sufrindho meda, fintzes disigiandho a meda calecuna cosa Synonyms e antonyms penai, penoriare, sufrire Sentences s'ingannara cramàt e frastimàt poita no depiat apenetentziai ◊ una dixedha fiat morendi e sentza de morri, apenetentziendi!
apenétu , nm: penetu* Synonyms e antonyms
lambrighitu,
póleu,
pibia,
piugnu,
tziunzu
Translations
French
pleurnicherie,
regret
English
regret,
wailing
Spanish
lloriqueo,
queja
Italian
piagnucolìo,
rammàrico
German
Gewimmer,
Klage.
apenighèdha, apenighédhu , avb Definition apenedha, pagu pagu Synonyms e antonyms acantedhu, agigu, aizaredhu, atzítzigu, pachedhu, pibidedhu, pódhixi / paghitu, paghitzedhedhu Sentences setzide a cadhu apenighedha!
apensàdu , pps, agt Definition de apensare; nau de ccn., chi est abbistu, chi dhas pentzat, is cosas Synonyms e antonyms abbistu, atensionau.
apensamentài , vrb: apentzamentai,
apessamentare Definition
àere pentzamentos in conca, arreolos, cimbellas, candho unu no est trancuillu po calecuna dificurtade o bisóngiu o ca timet calecuna cosa, pònnere in pentzamentu
Synonyms e antonyms
acimbellai,
afruscare 1,
apinnicare,
apistichinzare
Sentences
is brebeis fiant pascendi chietas e no nci fiat de si apentzamentai po cosa peruna ◊ su malàdiu boliat aparèssiri forti po no apentzamentai is parentis
Etymon
srd.
Translations
French
se préoccuper
English
to worry
Spanish
preocuparse
Italian
impensierirsi
German
sich Sorge machen.
apensamentàu , pps, agt: apessamentadu Definition
de apensamentai; chi tenet pentzamentu, arreolu po calecuna cosa (nau a befa o a briga, su ctr.)
Synonyms e antonyms
abiolau,
apinnicadu,
arreolau,
impensamentau,
orioladu,
penciamentosu,
pistichinzosu
| ctr.
ilvioladu,
selenu,
trancuillone
2.
est apensamentada ca no iscít comenti fai ◊ fiat apensamentau po su nasu chi dhi sighiat a crèsciri ◊ babbu tuo est apessamentau ca su pitzinnu est galu a ghirare
Translations
French
pensif,
préoccupé
English
worried
Spanish
pensativo,
preocupado
Italian
pensieróso,
preoccupato
German
besorgt.
apensaméntu , nm: penciamentu* Definition s'atividade de sa mente, is ideas chi si dhue formant; idea firma de candho si timet o si bolet calecuna cosa Synonyms e antonyms pensada, penseri, pensu / afannia, agiu, apinnicu, arraolu, ildinu, intabatzu, pedighinu, pedine, pennítziu, pestighinzu | ctr. assussegu.
apensàre , vrb: penciai* Definition pensare, ma nau fintzes in sensu transitivu de arregodare cosa a s'àteru Sentences si est apensadu, ma bi est reséssidu a indovinare 2. si no mi l'apensas tue mancu mi ndhe ammento prus! (P.Casu)
apénsu , nm Definition su pentzare, su cunsiderare is cosas / apensu chi… = apenas chi…, impensu chi… Synonyms e antonyms cunsideru, pensu* Idioms csn: ómine de pagu a. = chi no cussiderat sas cosas; fàghere una cosa pro pagu a. = chentza bi pessare comente si tocat 2. apensu chi fiat luxi mullia su tallu.
apentadítzu , agt Definition nau de ccn., chi si apentat, ma nau prus che àteru in su sensu chi si tratenet a chistionare cun chie agatat in passada Etymon srd.
apentàre , vrb Definition
fàere cosas cun apentu, cun passione (trebballu o àteru), ma fintzes giogare; pigare calecunu bucone po asseliare su fàmene, papare
Synonyms e antonyms
apassionare,
apinniocare,
indeletare,
intertènnere
Sentences
mancari mi apente in su pensare, sena risposta addurat cussu tou lagrimare (A.Pes)◊ s'abe si apentat a fàghere su mele ◊ mi apento a iscríere ◊ a sos zogos si bi apentant sos mannos puru ◊ cudhu massaju no ischiat apentare criatura ◊ ti mi astringhes a sinu e mi carignas, mi nínnigas, mi cantas e mi apentas (G.Sini)◊ deo, sa rosa mia, si la tenia in manu mi la tia apentare!
2.
sas béstias si apentabant de lustínchinu, de rubu e de turgusa (G.Piga)
Etymon
srd.
Translations
French
s'appliquer
English
to apply oneself
Spanish
aplicarse,
deleitarse
Italian
applicarsi,
dilettarsi
German
sich hingeben,
sich aus Liebhaberei beschäftigen.
apéntu , nm Definition
genia de incuru chi si ponet in su fàere calecuna cosa cun atentzione, delicadesa, tempus, e àteru; calecuna cosa chi praghet, bona po s'istentare, giogare o àteru; cosa (o fintzes gente) bella meda, chi praghet meda; cosa a papare, po asseliare su fàmene / min. apentichedhu
Synonyms e antonyms
abbentu 1,
apíchiu,
apinniocu,
impreu,
intertenimentu,
passione
/
ciogu
/
ammàchiu,
ammiru
Sentences
domat sos cadhos rudes cun apentu ◊ essi galana e pomposa cun cussu pinzos de apentu chi no lu pagat dinari! ◊ si bi ponent cun apentu a fàghere tapetos ◊ si sunt lendhe su malu apentu de fàghere male ◊ pro fàghere unu ditzionàriu bi cheret apentu meda
2.
de canna faghent launedhas, apentos, furriolos ◊ pipiriolu de canna, apentu de sos pitzinnos ◊ su tempus passau bido presente, intéssiu de giogos e de apentos (Z.Deriu)
3.
sezis un'apentu, isparghides de gràscias unu mare ◊ sas anzones mias fint un'apentu: lis deghiat prata e no ferru! (Limbudu)
4.
fràzicos de su fritu e tiritiri, si sunt acoconaos in d-un'alapinna chircandhe apentu
Etymon
srd.
Translations
French
dévouement
English
devotion
Spanish
dedicación,
entrega
Italian
dedizióne
German
Hingabe.
apentzamentài apensamentài
apénu , nm Definition su si apenare, su provare pena Etymon srd.
apeomadòri , nm Definition chie acostumat a betare frastimos Synonyms e antonyms frastimadore, irrocadore Etymon srd.
apeomài , vrb Definition nàrrere apeomus, betare frastimos Synonyms e antonyms fraltimare, frastinare, irrocare Etymon grcb. apéukhomai.