apómpiu , nm Definition
su apompiai, su aguantare o padire un'isfortzu; su castiare / èssiri a s'apómpiu = èssiri suncurtu, azuadu (ma fintzas oretendhe, abbaidendhe carchi cosa)
Synonyms e antonyms
agguantu,
arramponu
/
apompiada,
apompionzu,
castiada
2.
s'apómpiu meu fit làmbidu de ocratas pro sa moto noba (E.A.Bernardini)
Etymon
srd.
Translations
French
résistance
English
resistence
Spanish
aguante
Italian
resistènza
German
Widerstandsfähigkeit.
apomponissàu, apomporissàu , agt Definition
nau de ccn., chi bestit a pompa, chi est totu bene mudau (ma nau mescamente de fémina)/ apomponissada che ègua in dí de festa = totu afrochitada
Synonyms e antonyms
apupuxadu,
frochillau,
apinociau,
arrempiconau,
impomponau,
lussadu
Sentences
cussa est totu apomponissada, totu arrandas e frocus! ◊ una signora fut totu apomporissada, cun d-una pedhi de margiani in su tzugu, a guantus e capellinu
Etymon
srd.
Translations
French
pomponné
English
dressed up
Spanish
acicalado
Italian
agghindato,
infiocchettato
German
herausgeputzt.
apompositàdu , agt Definition fatu bellu; chi est faendho braga, apompadu Synonyms e antonyms impompadu Etymon srd.
aponciài , vrb: (a-pon-ci-a-i)
aponsare,
aponsiae,
aponsiare,
apontziai,
apontziare,
apuntziai,
apuntziare,
puntziare Definition
su si giare a bíere sériu, coment'e giaendhosi importu mannu o fintzes credendhosi pagu; camminare, foedhare o fàere sa cosa tropu addàsiu, tropu a sa lena; a logos fintzes ammurrionare, primmare / apontziai su murru = itl. stòrcere il muso
Synonyms e antonyms
allodhiai
Sentences
su piciocu arricu si fut apontziau candu Gesús dh'iat nau de bendi totu e de dhu donai a is pòburus
Etymon
itl.
ponzare
Translations
French
parler avec affectation
English
to speak affectedly
Spanish
hablar con afectación
Italian
parlare con gravità,
con affettazióne
German
ernst,
in gezierter Weise sprechen.
aponciàu , pps, agt: apontziau,
apuntziadu,
apuntziau Definition
de aponciai; chi est sériu sériu (de pàrrere fintzes tristu), totu pigau pentzandho a calecuna cosa, citiu, esagerandho puru; fintzes irmasionadu, tropu lentu faendho sa cosa; chi si credet meda e abbàidat s'àteru pentzandhosi méngius; si narat fintzes de unu chi istringhet is murros foedhandho, coment’e giaendhosi prus importu
Synonyms e antonyms
ammanerau,
leitanu,
modosu
/
immajonadu
2.
candu fuedhat est meda apontziau: bandat circhendi is fuedhus in celu! ◊ mi paret de la bídere a mamma in su ricóveru, sétzida a un'oru, muda, aponsiada, che una criadura de asilo!…◊ est totu apontziada, cun s'ofítziu in manus parit s'isprigu de sa santidadi!
Translations
French
affecté,
contrit
English
composed,
affected
Spanish
afectado
Italian
contegnóso,
affettato,
compunto,
sussiegóso
German
zurückhaltend,
erheuchelt,
zerknischt.
apónciu , nm: (a-pón-ci-u)
apónsiu,
apóntziu,
apúntziu Definition
seriedade e modéstia pruschetotu a finta, coment'e cosa fata a fortza; istrobbu, iscónciu chi benit de sa timoria / mali de apónciu = dolore de mata a puntas fortes e a cagaredha, a iscussura
Synonyms e antonyms
allodhiadura,
allodhiamentu,
allódhiu
| ctr.
ispóntziu
2.
a su malàriu passau dhi est su mali de apónciu?
Etymon
srd.
Translations
French
affectation,
hypocrisie
English
affectation,
hypocrisy
Spanish
afectación
Italian
affettazióne,
leziosàggine,
ipocrisìa
German
Geziertheit,
Heuchelei.
aponènte , nm Definition chie est in crica de pobidha? Sentences at pediu lesséntzia a cantare a mamma, chi innanti de bi dha zare bi at pregontau chie fuit s'aponente (C.Frau, P.Puddu).
apònnere, apònniri , vrb: opòniri Definition
su si pònnere contras a calecuna cosa, contras a ccn., abbetiare contras, arrespòndhere a un'acusa, a una crítiga, e si narat fintzes in su sensu de fàere diferéntzia manna de duas cosas, coment’e unu èssere a parte contrària; betare o atribbuire calecuna cosa a ccn., fintzes coment'e acusa, curpa / pps. apostu
Synonyms e antonyms
resistiresí
/
atepònnere
/
incurpare
Sentences
no mi aponzo a su chi faghes ◊ rie cantu cheres, ca no mi aponzo ◊ comente si ant a apònnere a tantas màssimas avelenadas? ◊ sos "rujos" chi s'aponent a su male sa zente sarda nachi no est bona! ◊ sa paràula est zada: chi nessunu si aponzat!
2.
mi aponent unu giubedhu e abbisoca mi lu probant! ◊ a isse li aponiant un'ebba furada ◊ a Pedru lu sunt aponzendhe cun Maria ◊ naraiat paràulas in latinu aponzèndhelas a unu peíderu ◊ est prus su chi dhi aponint chi no su chi est!
Surnames and Proverbs
prb:
su cuadhu freau a sa sedha si aponit
Etymon
ltn.
apponere
Translations
French
s'opposer
English
to oppose
Spanish
oponer
Italian
oppórre,
oppórsi
German
entgegenstellen,
sich widersetzen.
aponsàre, aponsiàe, aponsiàre aponciài
aponsciadúra , nf: apontziadura Definition su èssere apontziau, su si giare una bisura de sériu, sàbiu, cabosu Synonyms e antonyms apontziada Etymon srd.
apónsiu apónciu
apontàda , nf Definition furriada de tempus, unu tanti de tempus de s'annu (es. s'a. de s'aradura, de sa messera, o àteru) Synonyms e antonyms arruncada 1, simada Sentences prenant sas bértulas e tascas pro sos teracos de apontadas mannas!
apontedhàe, apontedhài , vrb: apuntedhai,
apuntedhare,
apuntellare,
puntedhai Definition
pònnere puntedhos, frucàgios po aguantare sa cosa, po dha mantènnere inartada de terra; abbarrare o agguantare prantaos (apuntare is peis, comente cricat de fàere su pipiu), arrimare
Synonyms e antonyms
afrucaxai,
apalincionai,
apuntalai,
impuntedhai,
inforchidhare,
trumpai
/
arrampedhai
| ctr.
ispuntedhare
Sentences
cussa domu bècia est totu apuntedhara
2.
no arrennèsciu a apuntedhai de comenti portu is cambas indromigadas ◊ si acúrtziat apuntedhàndhesi a su fuste
Etymon
itl.
appuntellare
Translations
French
étayer
English
to prop (up)
Spanish
apuntalar
Italian
puntellare
German
abstützen.
apontziàda , nf Definition su si apontziare Synonyms e antonyms aponsciadura Etymon srd.
apontziadòri , agt Definition
chi giaet a bíere una cosa po un'àtera, chi faet is fintas
Synonyms e antonyms
basamatone,
duasfacis,
moitzu 1,
santicu,
satrapone
Etymon
srd.
Translations
French
hypocrite
English
hypocrite
Spanish
hipócrita
Italian
ipòcrita
German
Heuchler.
apontziadúra aponsciadúra
apontziài, apontziàre aponciài
apontziàu aponciàu
apóntziu apónciu
apopidhàre apobidhài