bagliarínu , agt Definition chi est fatu a bisura de bàgliara, a bocighedha Etymon srd.
bàgliu , nm: bagnu 1 Definition logu serrau po acorrare bestiàmene tenturau; fintzes presone Synonyms e antonyms cerina / prasoni Sentences torrat vaca a vachile, sos vícios a su bàgliu (S.Zichi)◊ períssia su dannu e faghemilu pagare, ma su bestiàmine a su bàgliu tue no mi che lu leas! 2. menzus in bàgliu chi no traitore! Etymon itl. bagno.
bagliúgulu , agt Definition
chi est giau a su giogu, a sa brulla
Synonyms e antonyms
brullanu,
fruscinedhu,
ispabillu,
sbrillau
Sentences
est unu pitzinnu bagliúgulu
Scientific Terminology
ntl
Translations
French
vif,
amusant
English
lively
Spanish
juguetón
Italian
vivace,
scherzóso
German
lebhaft,
munter.
bàgna , nf: abbagnu,
bàngia,
banna,
bànnia,
banza Definition
cundhimentu po cosas de papare, mescamente su chi si faet cun tamatas po is macarrones; foedhandho de su matzàmene de sa sépia, genia de busciuchedha de cosa in colore de castàngia craru, orrubiastu (e bona a papare segundhu comente si coet)/ conca de b. (nadu de unu) = múrtinu, pili ruju, chi portat is pilus arrúbius
Sentences
custos macarrones sunt bene cundhidos de bagna e casu ◊ apo preparatu sa banza chin cantzichedhos de peta ◊ at condiu is marracones cun bàngia e casu de ervè ◊ gheta una punta de sabi a sa bagna, ca mi parit bamba!
Scientific Terminology
mng
Etymon
itl.p
bagna
Translations
French
sauce
English
sauce
Spanish
salsa
Italian
salsa
German
Soße.
bagnài, bagnàre , vrb: abbagnare,
bangiai,
bangiare,
bannare 1,
banzare Definition
isciúndhere, betare o intrare a mesu de s'abba in s'erriu, in su mare; betare abba a sa cosa
Synonyms e antonyms
ifúndhere,
insúndhere,
isfúndhere
| ctr.
asciutai,
frobbire
Sentences
bagnai su cuadhu, is bòis, unu vascellu ◊ daghi si solint banzare isparit de s'artrosi su dolore
2.
onzi pedra de sàmbene est bangiada chi est s'Era de sos màrtires giamada ◊ conat su sudori e bàngiat s'istula
Etymon
itl.
bagnare
Translations
French
se baigner
English
to bathe
Spanish
bañar,
mojar
Italian
fare i bagni
German
baden.
bagnaròla , nf Definition
genia de istrégiu, unu pagu serrau, cun d-una conca totu istampada po betare abba a frores, birdura; bartza po fàere su bagnu
Synonyms e antonyms
abbadera,
abbadore,
arrisciadore
/
bagnera
Scientific Terminology
stz
Etymon
itl.
bagnarola
Translations
French
arrosoir
English
warering can
Spanish
regadera
Italian
innaffiatóio
German
Gießkanne.
bagnarólu , nm Definition
maistu de is bagnos, unu chi est pràtigu meda a si mòvere in mesu de s'abba
Scientific Terminology
prf
Translations
French
baigneur,
maître nageur
English
lifeguard
Spanish
bañista
Italian
bagnino
German
Bademeister.
bagnèra , nf: banniera Definition
bartza, o fintzes istrégiu mannu po fàere bagnu, po pigare cosa
Synonyms e antonyms
cardaja
2.
immou portaus s'àxina a bagneras e su suci no si perdit ◊ apu postu sa cóciula in sa bagnera
Scientific Terminology
stz
Etymon
spn.
Translations
French
baignoire
English
bathtub
Spanish
bañera
Italian
vasca da bagno
German
Badewanne.
bagnínu , nm Synonyms e antonyms bagnarolu.
bagnólu , nm Definition càscia, genia de bartza, po imbartzare crachina Synonyms e antonyms tumbarella.
bagnósu , agt Definition nau de unu papare, chi est cundhiu meda de bagna, cun bagna meda.
bàgnu , nm: bàngiu,
bànniu,
bannu,
banzu,
vanzu Definition
su si pònnere o istare in mesu de s'abba o àteru po si samunare o ispàssiu; su pl., logu inue dhue at abbas meighinosas caentes o fintzes ludu po cura; logu, aposentedhu aintru de domo fatu adatu po si samunare e fàere de bisóngiu
Synonyms e antonyms
peschina
Sentences
semus andhados a Fordongianus a fàghere sos bagnos ◊ che sunt in mare pro sos bagnos ◊ a sa camba dhi faint bèni is bàngius de axedu callenti ◊ andhaiant a frúmmene a impojare ca no si podiant fàede su banzu in dommo
2.
in Benetuti e in Sàrdara bi sunt sos bagnos ◊ bai e isciacuadí in su bàngiu de Síloe!
3.
in sas domos como su bagnu lu faghent intro
Surnames and Proverbs
smb:
(Anzos)
Scientific Terminology
dmo
Etymon
itl.
Translations
French
bain,
salle de bain
English
bath
Spanish
baño,
cuarto de baño
Italian
bagno,
tèrme o stabiliménto termale (al pl.)
German
Bad,
Badezimmer,
Thermalbad.
bàgnu 1 bàgliu
bah! , iscl Definition boghe chi si narat coment'e avertimentu (fintzes de ammeletzu), po ammostare disacórdiu, meravíglia, po nàrrere chi nono / no nàrrere mancu Bah! = própiu nudha, abarrai citiu citiu, sentza de mancu musci Sentences bah… si lassu: adiosu! ◊ no mi artéries!… bah! ◊ bah, ite mi ses nendhe?… chi no est gai! ◊ bah, chi nono! ◊ - Agabbadu as? - Bah!… cale agabbadu?!◊ - Olia meda as fatu? - Bah, òedi olia! Etymon srd.
bài 1 bàe 1
bài 2 , avb, cng Synonyms e antonyms aggae, aici, gasi* Sentences custa zente, chie trampat, chie est vile e bai su restu ◊ comente mi as sanadu sos males de s'amore bai tenzas fortuna! ◊ sa família fit bai partida: parte in bidha e parte in su bestiàmine ◊ a mie mi paret bai.
bài! bàe!
baía , nf Definition
logu inue is naves si acostint po si difèndhere de is bentos, inue istant a s'aprigu, comente su mare che intrat in mesu de sa terra
Synonyms e antonyms
cala
Scientific Terminology
slg
Etymon
spn.
bahía
Translations
French
baie
English
bay
Spanish
bahía
Italian
bàia
German
Bucht.
baidàre badiàre
baidíndi! , iscl Definition bae ti ndhe: bessiminci, baediche, essi deretu!