bagliarínu , agt Definizione chi est fatu a bisura de bàgliara, a bocighedha Etimo srd.
bàgliu , nm: bagnu 1 Definizione logu serrau po acorrare bestiàmene tenturau; fintzes presone Sinonimi e contrari cerina / prasoni Frasi torrat vaca a vachile, sos vícios a su bàgliu (S.Zichi)◊ períssia su dannu e faghemilu pagare, ma su bestiàmine a su bàgliu tue no mi che lu leas! 2. menzus in bàgliu chi no traitore! Etimo itl. bagno.
bagliúgulu , agt Definizione
chi est giau a su giogu, a sa brulla
Sinonimi e contrari
brullanu,
fruscinedhu,
ispabillu,
sbrillau
Frasi
est unu pitzinnu bagliúgulu
Terminologia scientifica
ntl
Traduzioni
Francese
vif,
amusant
Inglese
lively
Spagnolo
juguetón
Italiano
vivace,
scherzóso
Tedesco
lebhaft,
munter.
bàgna , nf: abbagnu,
bàngia,
banna,
bànnia,
banza Definizione
cundhimentu po cosas de papare, mescamente su chi si faet cun tamatas po is macarrones; foedhandho de su matzàmene de sa sépia, genia de busciuchedha de cosa in colore de castàngia craru, orrubiastu (e bona a papare segundhu comente si coet)/ conca de b. (nadu de unu) = múrtinu, pili ruju, chi portat is pilus arrúbius
Frasi
custos macarrones sunt bene cundhidos de bagna e casu ◊ apo preparatu sa banza chin cantzichedhos de peta ◊ at condiu is marracones cun bàngia e casu de ervè ◊ gheta una punta de sabi a sa bagna, ca mi parit bamba!
Terminologia scientifica
mng
Etimo
itl.p
bagna
Traduzioni
Francese
sauce
Inglese
sauce
Spagnolo
salsa
Italiano
salsa
Tedesco
Soße.
bagnài, bagnàre , vrb: abbagnare,
bangiai,
bangiare,
bannare 1,
banzare Definizione
isciúndhere, betare o intrare a mesu de s'abba in s'erriu, in su mare; betare abba a sa cosa
Sinonimi e contrari
ifúndhere,
insúndhere,
isfúndhere
| ctr.
asciutai,
frobbire
Frasi
bagnai su cuadhu, is bòis, unu vascellu ◊ daghi si solint banzare isparit de s'artrosi su dolore
2.
onzi pedra de sàmbene est bangiada chi est s'Era de sos màrtires giamada ◊ conat su sudori e bàngiat s'istula
Etimo
itl.
bagnare
Traduzioni
Francese
se baigner
Inglese
to bathe
Spagnolo
bañar,
mojar
Italiano
fare i bagni
Tedesco
baden.
bagnaròla , nf Definizione
genia de istrégiu, unu pagu serrau, cun d-una conca totu istampada po betare abba a frores, birdura; bartza po fàere su bagnu
Sinonimi e contrari
abbadera,
abbadore,
arrisciadore
/
bagnera
Terminologia scientifica
stz
Etimo
itl.
bagnarola
Traduzioni
Francese
arrosoir
Inglese
warering can
Spagnolo
regadera
Italiano
innaffiatóio
Tedesco
Gießkanne.
bagnarólu , nm Definizione
maistu de is bagnos, unu chi est pràtigu meda a si mòvere in mesu de s'abba
Terminologia scientifica
prf
Traduzioni
Francese
baigneur,
maître nageur
Inglese
lifeguard
Spagnolo
bañista
Italiano
bagnino
Tedesco
Bademeister.
bagnèra , nf: banniera Definizione
bartza, o fintzes istrégiu mannu po fàere bagnu, po pigare cosa
Sinonimi e contrari
cardaja
2.
immou portaus s'àxina a bagneras e su suci no si perdit ◊ apu postu sa cóciula in sa bagnera
Terminologia scientifica
stz
Etimo
spn.
Traduzioni
Francese
baignoire
Inglese
bathtub
Spagnolo
bañera
Italiano
vasca da bagno
Tedesco
Badewanne.
bagnínu , nm Sinonimi e contrari bagnarolu.
bagnólu , nm Definizione càscia, genia de bartza, po imbartzare crachina Sinonimi e contrari tumbarella.
bagnósu , agt Definizione nau de unu papare, chi est cundhiu meda de bagna, cun bagna meda.
bàgnu , nm: bàngiu,
bànniu,
bannu,
banzu,
vanzu Definizione
su si pònnere o istare in mesu de s'abba o àteru po si samunare o ispàssiu; su pl., logu inue dhue at abbas meighinosas caentes o fintzes ludu po cura; logu, aposentedhu aintru de domo fatu adatu po si samunare e fàere de bisóngiu
Sinonimi e contrari
peschina
Frasi
semus andhados a Fordongianus a fàghere sos bagnos ◊ che sunt in mare pro sos bagnos ◊ a sa camba dhi faint bèni is bàngius de axedu callenti ◊ andhaiant a frúmmene a impojare ca no si podiant fàede su banzu in dommo
2.
in Benetuti e in Sàrdara bi sunt sos bagnos ◊ bai e isciacuadí in su bàngiu de Síloe!
3.
in sas domos como su bagnu lu faghent intro
Cognomi e Proverbi
smb:
(Anzos)
Terminologia scientifica
dmo
Etimo
itl.
Traduzioni
Francese
bain,
salle de bain
Inglese
bath
Spagnolo
baño,
cuarto de baño
Italiano
bagno,
tèrme o stabiliménto termale (al pl.)
Tedesco
Bad,
Badezimmer,
Thermalbad.
bàgnu 1 bàgliu
bah! , iscl Definizione boghe chi si narat coment'e avertimentu (fintzes de ammeletzu), po ammostare disacórdiu, meravíglia, po nàrrere chi nono / no nàrrere mancu Bah! = própiu nudha, abarrai citiu citiu, sentza de mancu musci Frasi bah… si lassu: adiosu! ◊ no mi artéries!… bah! ◊ bah, ite mi ses nendhe?… chi no est gai! ◊ bah, chi nono! ◊ - Agabbadu as? - Bah!… cale agabbadu?!◊ - Olia meda as fatu? - Bah, òedi olia! Etimo srd.
bài 1 bàe 1
bài 2 , avb, cng Sinonimi e contrari aggae, aici, gasi* Frasi custa zente, chie trampat, chie est vile e bai su restu ◊ comente mi as sanadu sos males de s'amore bai tenzas fortuna! ◊ sa família fit bai partida: parte in bidha e parte in su bestiàmine ◊ a mie mi paret bai.
bài! bàe!
baía , nf Definizione
logu inue is naves si acostint po si difèndhere de is bentos, inue istant a s'aprigu, comente su mare che intrat in mesu de sa terra
Sinonimi e contrari
cala
Terminologia scientifica
slg
Etimo
spn.
bahía
Traduzioni
Francese
baie
Inglese
bay
Spagnolo
bahía
Italiano
bàia
Tedesco
Bucht.
baidàre badiàre
baidíndi! , iscl Definizione bae ti ndhe: bessiminci, baediche, essi deretu!