balànzu badàgnu
balànzu 1 badàngiu 1
Bàlares , nm pl Definizione númene chi iscritores de s'antigóriu ant giau a is Sardos de sa Cadhura.
balariàna , nf: ballariana,
baleriana,
balleriana,
ballojana,
balloriana,
billiriana,
birilliana Definizione
frori de sa bona fortuna, su frore de Santu Gianni, crétiu coment'e un'erba chi batit fortuna
Sinonimi e contrari
balarinu
Frasi
totu custu bèni chi at tentu si bit ca tenit sa billiriana in domu!
Terminologia scientifica
rba, Valeriana officinalis
Etimo
itl.
Traduzioni
Francese
valériane
Inglese
valerian
Spagnolo
valeriana
Italiano
valeriana
Tedesco
echter Baldrian.
balarínu , nm Sinonimi e contrari balariana.
balàsciu , nm Definizione matzucu, fuste, nae de linna po iscúdere Sinonimi e contrari bàcalu, fuste, maciocu Frasi sos màscios si barriaiant de balàscios o matzucos: tandho fint corpos chena dolu (S.Saba).
balaustrài , vrb Definizione fàere a balaustros.
balaustrèra , nf Definizione ringhiera fata a balaustros; a logos narant custu númene po is frores de campu Sinonimi e contrari antibetus, parapetus Frasi sas balaustreras de s'ispassizu in domo de sos bacalzos fuint semper mudadas cun sos casizolos in mustra (F.Manca) 2. su dannu chi faent cudhos bobboedhos est a issutzare balaustreras de monte (P.La Croce) Terminologia scientifica dmo.
balaústru , nm Definizione
donniunu de is orrugos prantaos (listrone de linna o de àteru materiale trebballau) chi serbint po fàere unu barandau o balaustrera
Sinonimi e contrari
balannàriu
Etimo
spn.
baláustre
Traduzioni
Francese
balustre
Inglese
baluster
Spagnolo
balaústre
Italiano
balaustro
Tedesco
Baluster.
bàlca , nf: barca,
barcu 1,
braca 1 Definizione
genia de mezu piticu po andhare in pitzu de s'abba, impreau prus che àteru po piscare; s'ossamenta de sa carena de sa persona, de is pigiones / genias de barca: a fundu ciatu (po piscai in su stàniu), de mari biu (pro essire a mare); is bracas de cassa sunt sas b. minores; is bracas de cullega sunt sas prus mannas e las ponent pro piscare a cullega (fiotu de dóighi piscadores, is bogheris, cumpartidos in bàtoro barcas)/ min. barchighedha, barchixedha, barchita / partes de sa b.: fundhu, piada, prua, pupa, costazos, bancos, timone, giae (de su timone), remos, àncura, iscàlamu
Sinonimi e contrari
ciu
/
càscia,
tuvu
Modi di dire
csn:
mastru de balcas = chi faghet barcas; tènniri cuadhus in mari e barcas in terra = no tènnere nudha, peruna intrada; èssiri, birisí, agataisì a barca pérdia = itl. nàufrago, in suspu: agatàresi in malas abbas, a munnu pérditu, a tretu malu de bisonzu, de apretu, chentza prus ispera, a cadhos pérdidos; andhare dae barca a caravella (a logos: carella)= andhare de una cosa o argumentu a s'àteru afaiu, chentza órdine; piatu de balca = pratu mannu de portada
Frasi
tristos sos navigantes chi sunt a barca pérdida in mare! ◊ bi at barcas essindhe a piscare ◊ bi aiat una barca pariat bete bejone ◊ una pariga de piscadoris fiant passendu a barca in s'oru de mari ◊ fatesit armare su barcu e s'imbarchesit
2.
candu si est biu a barca pérdia at circau a nosu!
Cognomi e Proverbi
smb:
Barca
/
prb:
barca segada marineri in terra
Terminologia scientifica
pscd, crn
Traduzioni
Francese
bateau,
barque
Inglese
boat
Spagnolo
barca
Italiano
barca
Tedesco
Boot.
balcajólu , nm: barcajolu Definizione
chie tenet o manígiat una barca
Sinonimi e contrari
balcheri
Terminologia scientifica
prf
Traduzioni
Francese
batelier
Inglese
boatman
Spagnolo
barquero
Italiano
barcaiòlo
Tedesco
Bootsführer.
balchèta , nf Definizione genia de pische Terminologia scientifica psc.
bàlcica , nf: bàltziga,
bàrtziga,
bàtziga Definizione
manera de foedhare naendho una cosa po un'àtera, cosas chi no funt, contighedhos; unu de is giogos a cartas
Sinonimi e contrari
alavia,
cistu,
faba 1,
irbàrtziga,
súspiu
Modi di dire
csn:
bàrtziga! = lampu!; cumprèndhere sa bàrtziga = cumprèndhere s'antífona, su giogu, sa chistione, a ue si cheret lòmpere (in su chistionu)
Frasi
candho ant intesu sa bàlcica de Antiocu ant rísidu ◊ at cumpresu sa bàltziga… su sonu chi lu faghet ballare! (A.Dettori)◊ s'incontru de custos duos incomintzesit cun sa sólita ischermàglia de suspos e bàltzigas ◊ bah, compà, no mi conteis bàrtzigas! ◊ tocat a no cullonare su logu cun bàrtzigas!
Etimo
itl.p
bárziga
Traduzioni
Francese
facétie,
plaisanterie,
métaphore
Inglese
witticism
Spagnolo
chiste,
metáfora
Italiano
facèzia,
metàfora
Tedesco
Witz,
Metapher.
balcòne , nm: barcone,
barconi,
bracone Definizione
apertura a mesania de s'artària in su muru de un'aposentu po pigare ària e lughe; su trastu chi serbit a mantènnere serrada s'apertura, fatu a una, a duas o fintzes prus perras (e fintzes su tretu de muru asuta, de unu costau a s'àteru, in paris, acabbau cun d-una lastra)/ min. balcunitu
Sinonimi e contrari
bentana,
fenesta
/
cdh.,
ttrs. balconi
Modi di dire
csn:
bogare unu bracone = fai un'obertura, me in su muru giai fatu, po dhoi fai sa fentana; fàghere balcone (faedhendhe de sas nues) = aberririsí a manera de lassai biri su celu límpiu; pònnere in su b.: ananti, tanti po sa luxi, o fintzes in sa lastra si est cosa)
Frasi
pònnere, iscanzare, abbèrrere, tambare, serrare su bracone ◊ abberide zannas e bracones pro che essire custu fragu ◊ cantas notes passadas suta de su balcone de domo tua!…◊ a cambiare aera abberi una perra de bracone ◊ tue fis iscultendhe a dasegus de su balcone!
2.
sa luna faghet in chelu balcone ◊ sa die est fatendhe balcone: s'abberint sas aeras e s'ilgiarit su chelu
Cognomi e Proverbi
smb:
Balconi
/
prb:
Deus tancat unu bracone e abberit una zanna
Terminologia scientifica
dmo
Etimo
itl.
balcone
Traduzioni
Francese
fenêtre
Inglese
window
Spagnolo
ventana
Italiano
finèstra
Tedesco
Fenster.
balconítu , nm: barcunitu,
braconitu Definizione
min. de balcone; parte de una genna chi aperit abbandha
Sinonimi e contrari
ennicedhu,
portellitu
/
cdh. balcunitu
Terminologia scientifica
dmo
Traduzioni
Francese
petite fenêtre
Inglese
little window
Spagnolo
ventano
Italiano
finestrèlla
Tedesco
Fensterchen.
bàlcu bàilcu
baldachínu , nm: bardachinu Definizione genia de pabaglione de lussu, aguantau in artu cun bàtoro fustes, po bogare su Santíssimu in crufessone: a logos inditat aréntzia de famíglia chi istat bene / partes de su b.: celu, prefàgliu, bastonis Sinonimi e contrari doséliu, impàliu, pàliu 1, subacelu 2. a s'ómine, bardachinu o malassortatu chi nascat, li tocat de travagliare Terminologia scientifica prdc.
baldàcia , nf Definizione fémina frapuda, afusera.