A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

balànzu badàgnu

balànzu 1 badàngiu 1

Bàlares , nm pl Definitzione númene chi iscritores de s'antigóriu ant giau a is Sardos de sa Cadhura.

balariàna , nf: ballariana, baleriana, balleriana, ballojana, balloriana, billiriana, birilliana Definitzione frori de sa bona fortuna, su frore de Santu Gianni, crétiu coment'e un'erba chi batit fortuna Sinònimos e contràrios balarinu Frases totu custu bèni chi at tentu si bit ca tenit sa billiriana in domu! Terminologia iscientìfica rba, Valeriana officinalis Ètimu itl. Tradutziones Frantzesu valériane Ingresu valerian Ispagnolu valeriana Italianu valeriana Tedescu echter Baldrian.

balarínu , nm Sinònimos e contràrios balariana.

balàsciu , nm Definitzione matzucu, fuste, nae de linna po iscúdere Sinònimos e contràrios bàcalu, fuste, maciocu Frases sos màscios si barriaiant de balàscios o matzucos: tandho fint corpos chena dolu (S.Saba).

balaustrài , vrb Definitzione fàere a balaustros.

balaustrèra , nf Definitzione ringhiera fata a balaustros; a logos narant custu númene po is frores de campu Sinònimos e contràrios antibetus, parapetus Frases sas balaustreras de s'ispassizu in domo de sos bacalzos fuint semper mudadas cun sos casizolos in mustra (F.Manca) 2. su dannu chi faent cudhos bobboedhos est a issutzare balaustreras de monte (P.La Croce) Terminologia iscientìfica dmo.

balaústru , nm Definitzione donniunu de is orrugos prantaos (listrone de linna o de àteru materiale trebballau) chi serbint po fàere unu barandau o balaustrera Sinònimos e contràrios balannàriu Ètimu spn. baláustre Tradutziones Frantzesu balustre Ingresu baluster Ispagnolu balaústre Italianu balaustro Tedescu Baluster.

bàlca , nf: barca, barcu 1, braca 1 Definitzione genia de mezu piticu po andhare in pitzu de s'abba, impreau prus che àteru po piscare; s'ossamenta de sa carena de sa persona, de is pigiones / genias de barca: a fundu ciatu (po piscai in su stàniu), de mari biu (pro essire a mare); is bracas de cassa sunt sas b. minores; is bracas de cullega sunt sas prus mannas e las ponent pro piscare a cullega (fiotu de dóighi piscadores, is bogheris, cumpartidos in bàtoro barcas)/ min. barchighedha, barchixedha, barchita / partes de sa b.: fundhu, piada, prua, pupa, costazos, bancos, timone, giae (de su timone), remos, àncura, iscàlamu Sinònimos e contràrios ciu / càscia, tuvu Maneras de nàrrere csn: mastru de balcas = chi faghet barcas; tènniri cuadhus in mari e barcas in terra = no tènnere nudha, peruna intrada; èssiri, birisí, agataisì a barca pérdia = itl. nàufrago, in suspu: agatàresi in malas abbas, a munnu pérditu, a tretu malu de bisonzu, de apretu, chentza prus ispera, a cadhos pérdidos; andhare dae barca a caravella (a logos: carella)= andhare de una cosa o argumentu a s'àteru afaiu, chentza órdine; piatu de balca = pratu mannu de portada Frases tristos sos navigantes chi sunt a barca pérdida in mare! ◊ bi at barcas essindhe a piscare ◊ bi aiat una barca pariat bete bejone ◊ una pariga de piscadoris fiant passendu a barca in s'oru de mari ◊ fatesit armare su barcu e s'imbarchesit 2. candu si est biu a barca pérdia at circau a nosu! Sambenados e Provèrbios smb: Barca / prb: barca segada marineri in terra Terminologia iscientìfica pscd, crn Tradutziones Frantzesu bateau, barque Ingresu boat Ispagnolu barca Italianu barca Tedescu Boot.

balcajólu , nm: barcajolu Definitzione chie tenet o manígiat una barca Sinònimos e contràrios balcheri Terminologia iscientìfica prf Tradutziones Frantzesu batelier Ingresu boatman Ispagnolu barquero Italianu barcaiòlo Tedescu Bootsführer.

balchéri , nm: barcheri Sinònimos e contràrios balcajolu Ètimu srd.

balchèta , nf Definitzione genia de pische Terminologia iscientìfica psc.

bàlcica , nf: bàltziga, bàrtziga, bàtziga Definitzione manera de foedhare naendho una cosa po un'àtera, cosas chi no funt, contighedhos; unu de is giogos a cartas Sinònimos e contràrios alavia, cistu, faba 1, irbàrtziga, súspiu Maneras de nàrrere csn: bàrtziga! = lampu!; cumprèndhere sa bàrtziga = cumprèndhere s'antífona, su giogu, sa chistione, a ue si cheret lòmpere (in su chistionu) Frases candho ant intesu sa bàlcica de Antiocu ant rísidu ◊ at cumpresu sa bàltziga… su sonu chi lu faghet ballare! (A.Dettori)◊ s'incontru de custos duos incomintzesit cun sa sólita ischermàglia de suspos e bàltzigas ◊ bah, compà, no mi conteis bàrtzigas! ◊ tocat a no cullonare su logu cun bàrtzigas! Ètimu itl.p bárziga Tradutziones Frantzesu facétie, plaisanterie, métaphore Ingresu witticism Ispagnolu chiste, metáfora Italianu facèzia, metàfora Tedescu Witz, Metapher.

balcòne , nm: barcone, barconi, bracone Definitzione apertura a mesania de s'artària in su muru de un'aposentu po pigare ària e lughe; su trastu chi serbit a mantènnere serrada s'apertura, fatu a una, a duas o fintzes prus perras (e fintzes su tretu de muru asuta, de unu costau a s'àteru, in paris, acabbau cun d-una lastra)/ min. balcunitu Sinònimos e contràrios bentana, fenesta / cdh., ttrs. balconi Maneras de nàrrere csn: bogare unu bracone = fai un'obertura, me in su muru giai fatu, po dhoi fai sa fentana; fàghere balcone (faedhendhe de sas nues) = aberririsí a manera de lassai biri su celu límpiu; pònnere in su b.: ananti, tanti po sa luxi, o fintzes in sa lastra si est cosa) Frases pònnere, iscanzare, abbèrrere, tambare, serrare su bracone ◊ abberide zannas e bracones pro che essire custu fragu ◊ cantas notes passadas suta de su balcone de domo tua!…◊ a cambiare aera abberi una perra de bracone ◊ tue fis iscultendhe a dasegus de su balcone! 2. sa luna faghet in chelu balcone ◊ sa die est fatendhe balcone: s'abberint sas aeras e s'ilgiarit su chelu Sambenados e Provèrbios smb: Balconi / prb: Deus tancat unu bracone e abberit una zanna Terminologia iscientìfica dmo Ètimu itl. balcone Tradutziones Frantzesu fenêtre Ingresu window Ispagnolu ventana Italianu finèstra Tedescu Fenster.

balconítu , nm: barcunitu, braconitu Definitzione min. de balcone; parte de una genna chi aperit abbandha Sinònimos e contràrios ennicedhu, portellitu / cdh. balcunitu Terminologia iscientìfica dmo Tradutziones Frantzesu petite fenêtre Ingresu little window Ispagnolu ventano Italianu finestrèlla Tedescu Fensterchen.

bàlcu bàilcu

baldachínu , nm: bardachinu Definitzione genia de pabaglione de lussu, aguantau in artu cun bàtoro fustes, po bogare su Santíssimu in crufessone: a logos inditat aréntzia de famíglia chi istat bene / partes de su b.: celu, prefàgliu, bastonis Sinònimos e contràrios doséliu, impàliu, pàliu 1, subacelu 2. a s'ómine, bardachinu o malassortatu chi nascat, li tocat de travagliare Terminologia iscientìfica prdc.

baldàcia , nf Definitzione fémina frapuda, afusera.

baldàdu , pps, agt: bardadu, vardadu Definitzione de baldare 2. su cunzadu est bardadu a pàsculu.