A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

balènte , agt, nm: valente Definitzione chi o chie faet balentias, òperas mannas in cosas de bonu; nau cun ironia, su contràriu Sinònimos e contràrios àbbile 1, capaci, validore | ctr. casticatu, remitanu, trebiali Frases chie nche furat s'anzone a unu póveru no est unu balente, ma un'arga ◊ su balente afrontat donzi male, fintzas sa morte 2. sa cultura de sa zustíssia at fatu a balente cada títule chi tirat busilatas a sas luches o profitat de sa càrriga púbblica pro s'inrichire! ◊ sos balentes de commo nos pintant in cara milli fàvulas ◊ méngius molente chi no balente! Sambenados e Provèrbios prb: su bisóngiu fait s'ómini balenti Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu brave, valeureux, vaillant Ingresu brave (man) Ispagnolu valiente Italianu pròde, valoróso Tedescu kühn, Held.

balentèsa , nf: valentesa, falentesa Definitzione ocasione bona po calecuna cosa Sinònimos e contràrios cunzuntura Frases como chi est issia sa balentesa tocat a la cullire Ètimu srd.

balentía , nf: valentia Definitzione sa b. est unu valore de su sardu: est su fàere de su balente, su coràgiu de parare a su tempus, a is dificurtades e traschias de sa vida, a sa malesa de chie cumandhat fintzes contras a su torracontu de sa gente, a is cambiamentos de su connotu chi at fatu chie a sa sociedade nosta dh'ingiúliat e dh'istrochet faendhodha andhare a passu de is istràngios, b. est a fàere bene ue e candho dhue at dificultades; in cobertantza e a disprétziu si narat de su contràriu puru Sinònimos e contràrios abbalentiada, falentesa, falentia, proesa Frases s'isposu tuo no fachet una balentia, no godit petzi su chi li dant! ◊ custa est balentia chi mantenzo: mi pico s'isposu chi cherjo deo, no su chi cheries bois! ◊ totu sa bidha est cuntenta de sa balentia chi at fatu, ca est cojúbiu bonu! ◊ in totue su Sardu chi est istadu at fatu sempre balentia! 2. za l'apo bida sa balentia, a bíere a fiza mea acasazandhe su pejus de sa bidha!…◊ arratza de balentia chi as fatu a lassare a cudhu chi istimaias!…◊ ite balentia a assachiare unu pisedhu abbarradu solu!… Ètimu spn. valentía Tradutziones Frantzesu vaillance, courage, prouesse Ingresu bravery Ispagnolu valentia Italianu prodézza, bravura, atto di coràggio Tedescu Kühnheit.

balentínu , nm: bolentinu, bolletinu 1, bullentinu, bullitinu 1 Definitzione ispaitu, codriola de cànnau, lentza po piscare, po imbodhigare in sa bardúfola, fintzes grussa po iscúdere Sinònimos e contràrios cannabitu, cordedha, filadissa, funedhu, ispaitu, lentzinu, restiga 1, toroneu, tzunghedhu Sambenados e Provèrbios smb: Balentinu Ètimu itl.t bollentino Tradutziones Frantzesu cordelette, ficelle Ingresu little rope Ispagnolu cordita Italianu cordicèlla Tedescu Schnürchen.

balentiósu , agt: balintiosu, valentiosu Definitzione chi faet balentias, ma no sèmpere nau po su bonu Sinònimos e contràrios àbbile 1, cabosu, corazosu | ctr. casticatu, isente Frases a chie at ghetau custa pitzinna goi balentiosa? ◊ fàcheti balintiosu e abbarra pro azudare! ◊ zobané, bio chi ses meda balintiosu secandhe preda: si cheres ti pico deo! 2. passendhe lassaias, tue balentiosu, furone, burrighinos de fiados semados Ètimu srd.

balentòne , nm Definitzione unu balentiosu ma pagu e nudha de bonu Frases l'as ischitu isparare, fachendhe a balentone, cudhu innossente!…

balentòni , agt: valentone* Definitzione chi si pentzat balente: nau a befa a unu chi no est balente etotu Sinònimos e contràrios brafanteri, cuapu.

balentúra , nf: Definitzione calidades diferentes de farra betadas apare Sinònimos e contràrios falentura.

bàlere , vrb: bàliri, bàllere, balli, vàlere Definitzione tènnere valore, serbire a calecuna cosa (fintzes a ccn.), èssere bonu, lómpiu, adatu / ind. pres. de 1ˆ p. sing. bàlgio, ballu, bafo, barfo e barzo, bazo; cong. de 1ˆ p. sing. balla e barza, baza, de 2ˆ p. sing. ballas e barzas, de 3ˆ p. sing. bafat, balfat, barzat, bazat e ballat; pps. bàfidu, bàlliu, baltu, bàrfidu, bàrtiu Sinònimos e contràrios contai 1, selvire Maneras de nàrrere csn: no bàlere mancu a manigare = no èssiri bellu mancus a papai, mancu a si satzai, èssiri sentza de abbilesa nudha; no bàlere a nudha, a logu = no serbiri a nudha; bàlliri s'arrexoni = fagher bàlere sa resone chi si pessat de àere Frases mi cunsidero piús pagu de su chi bafo ◊ custa botza de oro, cantu si podet bàlere? ◊ cussu dinai no balit ◊ custa cosa no balit una cibudha! ◊ paret no bafat a bi pessare a cussu bisonzu ◊ tue no mi bales a nudha: menzus lassa bènnere a frade tou 2. su passu chi amus postu in sas iscolas est bàrfidu a bídere cantu sos pitzinnos connoschent su faedhu issoro ◊ tue no bales a nudha, no ischis mancu a manigare! ◊ cussa peta no balet a nudha ◊ custa cosa no balet a logu ◊ isse no ndhe balet prus, est antzianu meda ◊ dae candho at tentu cussu dannu no ndh'est bàfidu prus a nudha 3. custa pira no balet: fuliachela! ◊ sa figu est linna chi no balet a pònnere a su fogu 4. no circhis de trassai po ti balli s'arrexoni! (A.Melis) Sambenados e Provèrbios prb: balet prus unu faghinne chi no chentu pentzanne Ètimu ltn. valere Tradutziones Frantzesu valoir Ingresu to be worth Ispagnolu servir, valer Italianu valére Tedescu gelten.

baleriàna balariàna

balèsta, balèstra , nf: abbalestra Definitzione tretu ue si ponet su cassadore iscocandho e aspetandho a passare sa fera Sinònimos e contràrios oretu, posta 1.

balèstra 1 , nf Definitzione genia de arma antiga po iscúdere fritzes atesu; parte de una màchina (una pira de tizas de atzàrgiu de longària diferente) chi aguantat su pesu a manera de ammortighinare is corpos Terminologia iscientìfica rms Tradutziones Frantzesu arbalète Ingresu crossbow Ispagnolu ballesta Italianu balèstra Tedescu Armbrust, Blattfeder.

balestradòre , nm Definitzione chie tirat a balestra Sinònimos e contràrios balestreri.

balestréri , nm: balistreri Definitzione chie tirat a balestra Sinònimos e contràrios balestradore Sambenados e Provèrbios smb: Balistreri, ballistreri.

bàlfidu bàfidu

bàlga , nf Sinònimos e contràrios basca 1, bisognu Frases balga de custu tenes.

balía, bàlia , nf: abbalia, valia Definitzione su bàlere, su giúghere fortza prus che àteru nau de sa carena Sinònimos e contràrios abbrétiu, ardúriu, bastantia, bidória, briu, foltza / abbaldansa, alidantza, atrevimentu, coragi, iscòcoro Maneras de nàrrere csn: leare bàlia = leare corazu, atrevimentu; àere balia = àere fortza Frases li fint manchendhe sas balias e su mischinu si lasseit andhare subra de su bancu ◊ seu caramada: no tengu balia peruna! ◊ impígnadi cun tota sa balia chi as in su chelvedhu! ◊ custu ti daet balia pro fàghere su viàgiu ◊ téteru de su fritu, no at balia de si ndhe pesare 2. balias de abbochinare e de s'imbèrghere no ndhe li colaiant prus in conca ◊ paret chi no apat mancu balia pro lu piànghere, a su fizu! Sambenados e Provèrbios smb: Balia Ètimu itl. balia Tradutziones Frantzesu verve, force Ingresu vivacity, strenght Ispagnolu valía, energía Italianu brio, energìa Tedescu Lebhaftigkeit, Energie.

baliài, baliàre, baliàri babiài

bàlida , nf Definitzione su bàlere de una cosa Sinònimos e contràrios balidóriu, balimentu, valore, valuda Frases no at bàlida de ses dinaris Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu valeur Ingresu value Ispagnolu valor Italianu valóre Tedescu Wert.

balidóriu , nm Sinònimos e contràrios bàlida, valore Frases cussa no est zente de balidóriu ◊ custas sunt poesias de pagu balidóriu Ètimu srd.