balènte , agt, nm: valente Definizione
chi o chie faet balentias, òperas mannas in cosas de bonu; nau cun ironia, su contràriu
Sinonimi e contrari
àbbile 1,
capaci,
validore
| ctr.
casticatu,
remitanu,
trebiali
Frasi
chie nche furat s'anzone a unu póveru no est unu balente, ma un'arga ◊ su balente afrontat donzi male, fintzas sa morte
2.
sa cultura de sa zustíssia at fatu a balente cada títule chi tirat busilatas a sas luches o profitat de sa càrriga púbblica pro s'inrichire! ◊ sos balentes de commo nos pintant in cara milli fàvulas ◊ méngius molente chi no balente!
Cognomi e Proverbi
prb:
su bisóngiu fait s'ómini balenti
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
brave,
valeureux,
vaillant
Inglese
brave (man)
Spagnolo
valiente
Italiano
pròde,
valoróso
Tedesco
kühn,
Held.
balentèsa , nf: valentesa, falentesa Definizione ocasione bona po calecuna cosa Sinonimi e contrari cunzuntura Frasi como chi est issia sa balentesa tocat a la cullire Etimo srd.
balentía , nf: valentia Definizione
sa b. est unu valore de su sardu: est su fàere de su balente, su coràgiu de parare a su tempus, a is dificurtades e traschias de sa vida, a sa malesa de chie cumandhat fintzes contras a su torracontu de sa gente, a is cambiamentos de su connotu chi at fatu chie a sa sociedade nosta dh'ingiúliat e dh'istrochet faendhodha andhare a passu de is istràngios, b. est a fàere bene ue e candho dhue at dificultades; in cobertantza e a disprétziu si narat de su contràriu puru
Sinonimi e contrari
abbalentiada,
falentesa,
falentia,
proesa
Frasi
s'isposu tuo no fachet una balentia, no godit petzi su chi li dant! ◊ custa est balentia chi mantenzo: mi pico s'isposu chi cherjo deo, no su chi cheries bois! ◊ totu sa bidha est cuntenta de sa balentia chi at fatu, ca est cojúbiu bonu! ◊ in totue su Sardu chi est istadu at fatu sempre balentia!
2.
za l'apo bida sa balentia, a bíere a fiza mea acasazandhe su pejus de sa bidha!…◊ arratza de balentia chi as fatu a lassare a cudhu chi istimaias!…◊ ite balentia a assachiare unu pisedhu abbarradu solu!…
Etimo
spn.
valentía
Traduzioni
Francese
vaillance,
courage,
prouesse
Inglese
bravery
Spagnolo
valentia
Italiano
prodézza,
bravura,
atto di coràggio
Tedesco
Kühnheit.
balentínu , nm: bolentinu,
bolletinu 1,
bullentinu,
bullitinu 1 Definizione
ispaitu, codriola de cànnau, lentza po piscare, po imbodhigare in sa bardúfola, fintzes grussa po iscúdere
Sinonimi e contrari
cannabitu,
cordedha,
filadissa,
funedhu,
ispaitu,
lentzinu,
restiga 1,
toroneu,
tzunghedhu
Cognomi e Proverbi
smb:
Balentinu
Etimo
itl.t
bollentino
Traduzioni
Francese
cordelette,
ficelle
Inglese
little rope
Spagnolo
cordita
Italiano
cordicèlla
Tedesco
Schnürchen.
balentiósu , agt: balintiosu, valentiosu Definizione chi faet balentias, ma no sèmpere nau po su bonu Sinonimi e contrari àbbile 1, cabosu, corazosu | ctr. casticatu, isente Frasi a chie at ghetau custa pitzinna goi balentiosa? ◊ fàcheti balintiosu e abbarra pro azudare! ◊ zobané, bio chi ses meda balintiosu secandhe preda: si cheres ti pico deo! 2. passendhe lassaias, tue balentiosu, furone, burrighinos de fiados semados Etimo srd.
balentòne , nm Definizione unu balentiosu ma pagu e nudha de bonu Frasi l'as ischitu isparare, fachendhe a balentone, cudhu innossente!…
balentòni , agt: valentone* Definizione chi si pentzat balente: nau a befa a unu chi no est balente etotu Sinonimi e contrari brafanteri, cuapu.
balentúra , nf: Definizione calidades diferentes de farra betadas apare Sinonimi e contrari falentura.
bàlere , vrb: bàliri,
bàllere,
balli,
vàlere Definizione
tènnere valore, serbire a calecuna cosa (fintzes a ccn.), èssere bonu, lómpiu, adatu / ind. pres. de 1ˆ p. sing. bàlgio, ballu, bafo, barfo e barzo, bazo; cong. de 1ˆ p. sing. balla e barza, baza, de 2ˆ p. sing. ballas e barzas, de 3ˆ p. sing. bafat, balfat, barzat, bazat e ballat; pps. bàfidu, bàlliu, baltu, bàrfidu, bàrtiu
Sinonimi e contrari
contai 1,
selvire
Modi di dire
csn:
no bàlere mancu a manigare = no èssiri bellu mancus a papai, mancu a si satzai, èssiri sentza de abbilesa nudha; no bàlere a nudha, a logu = no serbiri a nudha; bàlliri s'arrexoni = fagher bàlere sa resone chi si pessat de àere
Frasi
mi cunsidero piús pagu de su chi bafo ◊ custa botza de oro, cantu si podet bàlere? ◊ cussu dinai no balit ◊ custa cosa no balit una cibudha! ◊ paret no bafat a bi pessare a cussu bisonzu ◊ tue no mi bales a nudha: menzus lassa bènnere a frade tou
2.
su passu chi amus postu in sas iscolas est bàrfidu a bídere cantu sos pitzinnos connoschent su faedhu issoro ◊ tue no bales a nudha, no ischis mancu a manigare! ◊ cussa peta no balet a nudha ◊ custa cosa no balet a logu ◊ isse no ndhe balet prus, est antzianu meda ◊ dae candho at tentu cussu dannu no ndh'est bàfidu prus a nudha
3.
custa pira no balet: fuliachela! ◊ sa figu est linna chi no balet a pònnere a su fogu
4.
no circhis de trassai po ti balli s'arrexoni! (A.Melis)
Cognomi e Proverbi
prb:
balet prus unu faghinne chi no chentu pentzanne
Etimo
ltn.
valere
Traduzioni
Francese
valoir
Inglese
to be worth
Spagnolo
servir,
valer
Italiano
valére
Tedesco
gelten.
baleriàna balariàna
balèsta, balèstra , nf: abbalestra Definizione tretu ue si ponet su cassadore iscocandho e aspetandho a passare sa fera Sinonimi e contrari oretu, posta 1.
balèstra 1 , nf Definizione
genia de arma antiga po iscúdere fritzes atesu; parte de una màchina (una pira de tizas de atzàrgiu de longària diferente) chi aguantat su pesu a manera de ammortighinare is corpos
Terminologia scientifica
rms
Traduzioni
Francese
arbalète
Inglese
crossbow
Spagnolo
ballesta
Italiano
balèstra
Tedesco
Armbrust,
Blattfeder.
balestradòre , nm Definizione chie tirat a balestra Sinonimi e contrari balestreri.
balestréri , nm: balistreri Definizione chie tirat a balestra Sinonimi e contrari balestradore Cognomi e Proverbi smb: Balistreri, ballistreri.
bàlfidu bàfidu
balía, bàlia , nf: abbalia,
valia Definizione
su bàlere, su giúghere fortza prus che àteru nau de sa carena
Sinonimi e contrari
abbrétiu,
ardúriu,
bastantia,
bidória,
briu,
foltza
/
abbaldansa,
alidantza,
atrevimentu,
coragi,
iscòcoro
Modi di dire
csn:
leare bàlia = leare corazu, atrevimentu; àere balia = àere fortza
Frasi
li fint manchendhe sas balias e su mischinu si lasseit andhare subra de su bancu ◊ seu caramada: no tengu balia peruna! ◊ impígnadi cun tota sa balia chi as in su chelvedhu! ◊ custu ti daet balia pro fàghere su viàgiu ◊ téteru de su fritu, no at balia de si ndhe pesare
2.
balias de abbochinare e de s'imbèrghere no ndhe li colaiant prus in conca ◊ paret chi no apat mancu balia pro lu piànghere, a su fizu!
Cognomi e Proverbi
smb:
Balia
Etimo
itl.
balia
Traduzioni
Francese
verve,
force
Inglese
vivacity,
strenght
Spagnolo
valía,
energía
Italiano
brio,
energìa
Tedesco
Lebhaftigkeit,
Energie.
baliài, baliàre, baliàri babiài
bàlida , nf Definizione
su bàlere de una cosa
Sinonimi e contrari
balidóriu,
balimentu,
valore,
valuda
Frasi
no at bàlida de ses dinaris
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
valeur
Inglese
value
Spagnolo
valor
Italiano
valóre
Tedesco
Wert.