A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z

bàilcu , nm: balcu, barcu, bascu Definitzione genia de frore: viola orrúbia Sinònimos e contràrios bascubalau, sonca 1, violedha Frases in sa pastera su bàilcu, a sa prima lumera de su die, faghet su risitu a su beranu Terminologia iscientìfica rba, matthiola incana, sinuata, tricuspidata Ètimu crsn. balcu Tradutziones Frantzesu giroflée Ingresu gillyflower Ispagnolu alhelí Italianu violacciòcca Tedescu Levkoie, Levkoje.

bàilu Definitzione its, metàtesi de "balia, bàlia"? Frases su tzapadore a colpos de túsciu chena bàilu faghet cumpagnia a su cantu puzoninu.

baína , nf Definitzione sa sustàntzia modhe chi dhu'est aintru de is corros.

bàina , nf, nm: bàinu, bània Definitzione beste o istúgiu prus che àteru de pedhe po un'aina segante mescamente puntuda; sa pedhighedha chi ammontat sa conchedha de sa natura de s'ómine (sa bàina de sa conchedha) Sinònimos e contràrios bata 1, gaina Maneras de nàrrere csn: torrare una cosa in bàina = allogaidha aintru de s'istúgiu; bogai bànias = bogare o chircare iscusas; portai prus bànias chi no gortedhus = agatare iscusas pro donzi farta Frases su ortedhu de su mele fit sentza bàina ◊ dae sa bàina ndhe boghei s'ispada ◊ ndi at bogau su gortedhu de su bàinu 2. ecu chi su predi cumentzat a bogai bànias po no dhus isposai Terminologia iscientìfica stz Tradutziones Frantzesu gaine, fourreau Ingresu sheath Ispagnolu vaina Italianu guàina, fòdero Tedescu Scheide.

bainète , nm Definitzione genia de pane modhe; in cobertantza, fintzes giogu, ispàssiu 2. ti l'as picau su bainete!… Terminologia iscientìfica pne.

baínta , nf: banita Definitzione una genia de sacone prenu a pígiu grussu parívile de cosa modhe (lana, crinu, àteru) po letu, largu e longu su matessi tanti, cun puntos de tretu in tretu a manera de mantènnere su prenimentu istérriu chentza si ammuntonare o fàere a fossu; a logos est sa bàina po chistire una ferramenta acutza / agu de b. = agu manna po fai matalafus, longa meda de pòdiri passai de una parti a s'àtera Sinònimos e contràrios ballita, istrabunta, mantabafu, sabanita, sacone, tramata 1 Frases faghendhe de su letu sa grabbada a coguzu li ponet sa banita, a isterrer li ponet sa fressada! ◊ sa banitedha de su pipiu est prena de lana ◊ sa banita est totu a búngios: est po cussu chi non drommo ◊ preniant sa banita de lana, de paxa, de arvutzu, de crinu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu matelas Ingresu mattress Ispagnolu colchón Italianu materassa Tedescu Matratze.

bàinu bàina

Baínzu , nm Definitzione númene de ómine: Gabinu* Sambenados e Provèrbios smb: Bainzu.

bairèsa , nf: bariesa Definitzione muschighedha a iscussura chi apretat a su chitzo e a s'scurigadórgiu, in tempus de messa e de binnenna Sinònimos e contràrios muscedra, muschina, muschita, scaparrosu Frases a iscurigau, una manu depiat èssi líbbera po su sínsulu e sa bariesa, ca furiat callada! Terminologia iscientìfica crp.

baixíca! , iscl Definitzione ba'ischi si… bai e cica si…: foedhu chi si narat candho unu est dudosu Sinònimos e contràrios atamore, baischi!, intemore.

bàjada! , iscl Definitzione boghe chi si betat candho si depet fortzare o tzucare impare.

bajàna bachiàna

bajanía bachianía

bajànu bachiànu

bajòca , nf, nm: bajocu Definitzione una moneda sarda antiga; a logos, tzintzigorru boveri / bendi sa cera a b. = fai su culu duas tres (a unu), èssere caghèndhesi de sa timoria Frases non ant a èssi bajocas chi as a tenni in possessu!(Spiga) Ètimu itl. baiocco.

bajócu , agt: bajoncu Definitzione chi est a una lúmina, a un'ogu (e a logos fintzes lértzinu, a ogos trotos) Sinònimos e contràrios bisogru, cadrogu, mancioglu Frases si no mi creis, intzandus ses surdu e bajocu! ◊ e ita ses, istronada o bajoca: no dhu bis ca no nc'est nisciunus?! Sambenados e Provèrbios smb: Baioccu Tradutziones Frantzesu borgne Ingresu one-eyed Ispagnolu tuerto Italianu monòcolo Tedescu einäugig.

bajócu 1 bajòca

bajólu , nm Definitzione unu de is legúmenes prus connotos, cotu a friscu e a sicu / b. petudu = chíghere, basolu tundhu Sinònimos e contràrios basolu Frases custu est bajolu de cara de monza.

bajóncu bajócu

bajòne bagiòne