decuriòne , nm Definition caporale de deghe ómines.
decussè , avb Synonyms e antonyms diacussu, sinoncas, sinono Sentences si proiat, su crabaxu beniat issu puru a barracu, si acudiat, decussè si aculiàt acanta de is crabas (G.Usai).
dèda , nf: addeda Definition
critériu faendho is cosas / chentza deda = a mala istropiadura, a tropu, chentza régula
Synonyms e antonyms
medida,
mesura,
régula
Sentences
su guvernu furet pagu e no meda, cantu nos leat totu chena deda! (G.Ruju)◊ su chi ti ant lassadu babbu tou e mamma tua est lughe e deda, amore e paghe, e ódiu contra a s'abbolotu
Translations
French
mesure,
modération
English
moderation
Spanish
moderación
Italian
misura,
moderazióne
German
Maß.
deddéi , nm Definition in su foedhóngiu de is pipios, logu fora, a ue andhare, essire Synonyms e antonyms ciuciui Sentences andaus a deddei! Etymon srd.
dedeài , avb: dediai Definition in cussa manera Synonyms e antonyms aggae, aici, deasie, diai | ctr. dedeoi Sentences no aiat arciadu oxos dae terra, fit istada dedeai totu s'ora chi su frade li fit nendhe totu custu (S.Saba)◊ fia dedeai a su cioga cioga e mi che fia acurtziendhe a su putu… mannedha mi betat custu bete pabadu!… Etymon srd.
dedeói , avb: dedioi,
deosi,
deosinche,
degoi,
diosi Definition
de custa o in custa manera, comente seo biendho, naendho
Synonyms e antonyms
aggae,
aggoi,
aici,
angosi,
goe
| ctr.
dedeai
Sentences
a ite puntu, trenu, ses torradu: no fisti dedioi assesugiadu candho currias subra sos binàrios (G.Monzitta)◊ dedioi imbadhinant sos poetes! ◊ deosi no andhat bene! ◊ acontza sos faedhos: no ti permito de mi faedhare dedeoi! ◊ dedeoi, mih, abbà, si càriat su pane!
Etymon
srd.
Translations
French
ainsi
English
like that,
so
Spanish
así
Italian
così
German
so,
auf diese Weise.
dedí, dedía , nm, avb: dedie,
didie Definition
de die, su dedie, su die: de sa die, sa parte chi est lughe / avb.: a dedie; a lugh'e dedie = a dedie
Sentences
su dedie drommit e su denote istat zirendhe ◊ su chi si naru in s'iscuriu naraidhu a dedia! ◊ su sole est a dedie
2.
sa títula a didie zirat in s'àghera e in sos ribos ◊ male a didie e pejus a denote semus continu in irgherramatzina ◊ cussu si fait a su dedí
Translations
French
pendant la journée
English
by day
Spanish
de día
Italian
di giórno
German
bei Tag.
dediài dedeài
dédica , nf Definition su chi s'iscriet candho si donat ccn. cosa a unu.
dedicài, dedicàre , vrb Definition
fàere una dédica
Synonyms e antonyms
intitulai
Translations
French
dédier
English
to dedicate
Spanish
dedicar
Italian
dedicare
German
benennen.
dedíe dedí
dediói dedeói
deduíre , vrb Definition de unu fatu, su ndhe bogàre o fintzes cumprèndhere calecuna cosa chi no si biet o no si est nada apostadamente Synonyms e antonyms dedúsiri.
dedúsiri , vrb Synonyms e antonyms deduire.
dedutziòne, dedutziòni , nf Definition su chi si ndhe bogat o fintzes cumprendhet de calecuna cosa, fatu o chistione.
defarsàu , agt Definition disfalsau, chi est mudau bestiu a màscara, cun bestimentu de pàrrere su chi no est (es. ómine bestiu a fémina, fémina bestia a ómine) Synonyms e antonyms caratzadu, carotadu, faciolau, mascaradu Sentences po ispàssiu a carnovali dognunu essit defarsau.
defàtu , cng: difatis Definition
foedhu chi serbit po cunfirmare su chi si est nau
Synonyms e antonyms
énimis,
iteu
Sentences
Fulanu fit cojadu, difatis teniat fintzas carchi fizu
Etymon
itl.
Translations
French
en effet
English
in fact
Spanish
en efecto
Italian
infatti
German
in der Tat.
defèndhere , vrb: defèndiri,
difèndhere,
difendi,
difèndiri,
difènnere Definition
fàere o pigare sa difesa, is partesas de unu, amparare a ccn., fàere a manera chi unu o una cosa no tèngiat dannu o male
Synonyms e antonyms
amparai,
defensai,
iscòndhere
Sentences
candho no tenet resone aite lu difendhes?! ◊ tue no chirches a neunu, ma si ti faghent male difèndhedi! ◊ a cancu fradi dhi fiat tocau a si pigai a buciconis po difèndiri s’onori de is sorris ◊ sa zente si cheriat dassada in pache e pro difèndhere cussa libbertade fit custrinta a gherrare a malaboza ◊ fit zente chi s’ischiat difèndhere ◊ mi difendho cun régula e rigore siat in s'interessu o in s'onore (Sassu)◊ arregràtzias de coru a totus cudhus chi difendint sa língua sarda!
Etymon
itl.
Translations
French
défendre
English
to defend
Spanish
defender
Italian
difèndere
German
verteidigen.
defendhidòre, defendidòri , agt, nm Definition
chi o chie difendhet a unu o calecuna cosa
Synonyms e antonyms
defensore
Translations
French
défenseur
English
defender
Spanish
defensor
Italian
difensóre
German
Verteidiger.
defèndiri defèndhere