A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z

dechína , nf: deghena, deghina, degina, dexina Definition su tanti de deghe; unos o unas deghe, unu tanti a fúrriu de deghe Synonyms e antonyms dexena Sentences inie che aiat una deghena de féminas ◊ s’iscoberta prus ispantosa e importanti de sa preistória sarda: una dexina e prus de immàginis de perda de arena, de sa mannària de un’ómini e fintzas prus artas, in Monti Prama (G.Lilliu)◊ in custas domos postas po fàere iscola dhue istànt una deghina de piciochedhos e is bancos furint pitios Translations French dizaine English ten Spanish decena Italian diecina German Zehner.

dechinàre , vrb Definition ispartzire in deghe partes oguales.

dechínu , nm: deghinu Definition genia de pagamentu chi sa gente depiat a is feudatàrios po pòdere pàschere cun su bestiàmene.

dechiòre dechidòre

déchitu, dechíu déchidu

déchiu , pps, agt: déxiu Definition de dèchere; chi deghet, chi dhue istat o andhat bene 2. a fai biri is cambas ispollincas no est cosa tropu déxia.

dechívile , agt Synonyms e antonyms dechile Etymon srd.

décibbel , nm Definition unidade de misura de is sonos po sa fortza chi tenent.

decídere, decídiri , vrb: dessídiri, detzídere, ditzídere Definition pigare una decisione Sentences cussu no dh'as a decídere tue! ◊ chi a decídere mi giàt su permissu, sa risposta dha giao de seguru Etymon itl. Translations French décider English to decide Spanish decidir Italian decìdere German entscheiden ( sich ).

decídiu , pps, agt: detzisu Definition de decídere Synonyms e antonyms resinnadu, resolutu Sentences aus decídiu de no pubblicare cussas otavas.

decifrài, decifràre , vrb Definition cumprèndhere o ispiegare, lígere e cumprèndhere un’iscritura, unu singiale, unu sinnu, giaendhodhi o connoschendhodhi unu significau Sentences s'iscritura antiga bi cheret zente pràtiga, chi bi at istudiadu subra, pro la decifrare Translations French déchiffrer English to decode Spanish descifrar Italian decifrare German entschlüsseln, dechiffrieren, entziffern.

decimàle , agt Definition nau de sistema de numeradura e de ispartzidura, chi andhat de deghe in deghe; parte de cosa ispartzia in deghe Sentences su sistema métricu decimale no est connotu in totue: in Sardinna l'ant postu a óbbrigu sos Piemontesos a oros de su 184O 2. unu númeru ebbia apustis de sa vírgula est unu decimale Translations French décimal English tithe (of a) Spanish decimal Italian decimale German dezimal.

decímetru , nm Definition mesura de longària de deghe centímetros, su degunu de unu metro.

décimu , agt, nm Definition su de deghe, su degunu Translations French dixième English tenth Spanish décimo Italian dècimo German zehnte, Zehntel.

decisiòne, decisiòni , nf: dessisione, detzisione, ditzisioni Definition su decídere, sa cosa chi si decidet Synonyms e antonyms detzidimentu, disposiscione, disposta Sentences sa dessisione furiosa naschet travessa Translations French décision English decision Spanish decisión Italian decisióne German Entschluß, Entscheidung.

decisívu , agt: ditzisivu Definition importante a su puntu chi est su chi decidet de calecuna cosa Synonyms e antonyms importante.

decísu , agt: ditzisu Synonyms e antonyms decídiu.

declamài , vrb: decramare Definition nàrrere o lígere a boghe arta, fintzes cun apóntziu, una cosa (es. poesia) coment'e chi siat cosa sua chi unu est naendho tandho.

declarài , vrb: decrarai, dichiarare, diclarare Definition nàrrere sa cosa chi s'iscat de una manera ladina, crara, mescamente su chi unu pentzat o credet e bolet; rfl., nàrrere, fàere a ischire a una de dha bòllere a pobidha Synonyms e antonyms aclarire | ctr. cuai, denegare Sentences mai no sigas duus lèpuris paris, no ti declaris chi totu iscís fai! 2. totus, giòvanos, betzones, ti si sunt dichiarados, pro finas sos illumbados imbiadu ti ant cantones (B.Cara)◊ no ti potzu cumprendi si tui no ti decraras! ◊ chi bollis su coru miu poita no ti decraras? Etymon ctl., spn. declarar Translations French déclarer English to declare Spanish declarar Italian dichiarare German erklären, sich erklären.

decollàre , vrb Definition partire, tzucare, pesandhosindhe e inartandho a bolu, nau de is aeroplanos.