dechína , nf: deghena,
deghina,
degina,
dexina Definition
su tanti de deghe; unos o unas deghe, unu tanti a fúrriu de deghe
Synonyms e antonyms
dexena
Sentences
inie che aiat una deghena de féminas ◊ s’iscoberta prus ispantosa e importanti de sa preistória sarda: una dexina e prus de immàginis de perda de arena, de sa mannària de un’ómini e fintzas prus artas, in Monti Prama (G.Lilliu)◊ in custas domos postas po fàere iscola dhue istànt una deghina de piciochedhos e is bancos furint pitios
Translations
French
dizaine
English
ten
Spanish
decena
Italian
diecina
German
Zehner.
dechinàre , vrb Definition ispartzire in deghe partes oguales.
dechínu , nm: deghinu Definition genia de pagamentu chi sa gente depiat a is feudatàrios po pòdere pàschere cun su bestiàmene.
dechiòre dechidòre
déchitu, dechíu déchidu
déchiu , pps, agt: déxiu Definition de dèchere; chi deghet, chi dhue istat o andhat bene 2. a fai biri is cambas ispollincas no est cosa tropu déxia.
dechívile , agt Synonyms e antonyms dechile Etymon srd.
décibbel , nm Definition unidade de misura de is sonos po sa fortza chi tenent.
decídere, decídiri , vrb: dessídiri,
detzídere,
ditzídere Definition
pigare una decisione
Sentences
cussu no dh'as a decídere tue! ◊ chi a decídere mi giàt su permissu, sa risposta dha giao de seguru
Etymon
itl.
Translations
French
décider
English
to decide
Spanish
decidir
Italian
decìdere
German
entscheiden ( sich ).
decídiu , pps, agt: detzisu Definition de decídere Synonyms e antonyms resinnadu, resolutu Sentences aus decídiu de no pubblicare cussas otavas.
decifrài, decifràre , vrb Definition
cumprèndhere o ispiegare, lígere e cumprèndhere un’iscritura, unu singiale, unu sinnu, giaendhodhi o connoschendhodhi unu significau
Sentences
s'iscritura antiga bi cheret zente pràtiga, chi bi at istudiadu subra, pro la decifrare
Translations
French
déchiffrer
English
to decode
Spanish
descifrar
Italian
decifrare
German
entschlüsseln,
dechiffrieren,
entziffern.
decimàle , agt Definition
nau de sistema de numeradura e de ispartzidura, chi andhat de deghe in deghe; parte de cosa ispartzia in deghe
Sentences
su sistema métricu decimale no est connotu in totue: in Sardinna l'ant postu a óbbrigu sos Piemontesos a oros de su 184O
2.
unu númeru ebbia apustis de sa vírgula est unu decimale
Translations
French
décimal
English
tithe (of a)
Spanish
decimal
Italian
decimale
German
dezimal.
decímetru , nm Definition mesura de longària de deghe centímetros, su degunu de unu metro.
décimu , agt, nm Definition
su de deghe, su degunu
Translations
French
dixième
English
tenth
Spanish
décimo
Italian
dècimo
German
zehnte,
Zehntel.
decisiòne, decisiòni , nf: dessisione,
detzisione,
ditzisioni Definition
su decídere, sa cosa chi si decidet
Synonyms e antonyms
detzidimentu,
disposiscione,
disposta
Sentences
sa dessisione furiosa naschet travessa
Translations
French
décision
English
decision
Spanish
decisión
Italian
decisióne
German
Entschluß,
Entscheidung.
decisívu , agt: ditzisivu Definition importante a su puntu chi est su chi decidet de calecuna cosa Synonyms e antonyms importante.
declamài , vrb: decramare Definition nàrrere o lígere a boghe arta, fintzes cun apóntziu, una cosa (es. poesia) coment'e chi siat cosa sua chi unu est naendho tandho.
declarài , vrb: decrarai,
dichiarare,
diclarare Definition
nàrrere sa cosa chi s'iscat de una manera ladina, crara, mescamente su chi unu pentzat o credet e bolet; rfl., nàrrere, fàere a ischire a una de dha bòllere a pobidha
Synonyms e antonyms
aclarire
| ctr.
cuai,
denegare
Sentences
mai no sigas duus lèpuris paris, no ti declaris chi totu iscís fai!
2.
totus, giòvanos, betzones, ti si sunt dichiarados, pro finas sos illumbados imbiadu ti ant cantones (B.Cara)◊ no ti potzu cumprendi si tui no ti decraras! ◊ chi bollis su coru miu poita no ti decraras?
Etymon
ctl., spn.
declarar
Translations
French
déclarer
English
to declare
Spanish
declarar
Italian
dichiarare
German
erklären,
sich erklären.
decollàre , vrb Definition partire, tzucare, pesandhosindhe e inartandho a bolu, nau de is aeroplanos.