dída , nf Definition
mama de tita, mamma titedha, fémina chi giaet a súere o chi pesat una criadura angena
Synonyms e antonyms
allatadora,
allatarza,
allatera,
dhedha,
mamadita,
tadàgia,
tata
Sentences
dhi serbit ancora sa dida po pòdiri iscapai a pei e camminai ◊ a pagu a pagu, dida, chi su nènniri est dormendi! ◊ su pipiu, a pesai, donadhu a una dida bona! ◊ luego li chircat una dida pro lu nutrire e allatare
Etymon
ctl.
dida
Translations
French
nourrice
English
wet nurse
Spanish
nodriza
Italian
bàlia
German
Amme.
didàbi, didàle, didàli deidàle
didascalía , nf Definition iscritura posta po ispiegatzione de figuras.
didàtica , nf Definition s'arte o fintzes sa pràtiga de su imparare a is àteros, s'istúdiu de comente si depet giare imparu.
didàticu , nm Definition sa paga chi si giaet a sa dida po fàere súere sa criadura Synonyms e antonyms tadaitu, tatajiu, tatalleu.
didàticu 1 , agt Definition chi pertocat sa didàtica.
diddiciàu deldiciàdu
diddití , nm Definition de is líteras de cuménciu (D.D.T.), númene de su cumpostu chímicu (DicloroDifenilTricloroetano) chi ant betau in su logu po che ispèrdere sa tzíntzula (e apustis si narat fintzes de àtera meighina po bochíere bobbois) Sentences posca ant betadu su diddití in domos, pojos, istallas, carreras e mortu ant in letu e in dossu s'animale chi prima fit redossu (G.Ruju).
didíe dedí
didighédhu, didixédhu , nm: ditichedhu Definition
su podhighedhu, su prus piticu de sa manu o de su pei
Synonyms e antonyms
ditaredhu,
linchinu,
pichirichedhu,
pintirighedhu,
podhiedha,
podhichedhu,
putzichinedhu,
sintzirinedhu,
tzintziricu
/
cdh. ditaredhu
Sentences
m'increscit su didixedhu de su pei deretu
Scientific Terminology
crn
Translations
French
petit doigt,
auriculaire
English
little finger
Spanish
meñique
Italian
mìgnolo
German
kleiner Finger.
didína , nf Definition pardina de crésima.
didínu , nm Definition pardinu de crésima.
didòne , nm Definition istrégiu de linna, o de ortigu, po múrghere o carrare àghina, mannitu Synonyms e antonyms badhidoni*.
didòta , nf Definition mama titedha, dida Synonyms e antonyms allatadora, allatarza, allatera, dhedha, mamadita, tadàgia, tata.
dídu , nm: diru 1,
bidu 4 Definition
donniunu de is chimbe arremos de sa manu o de su pei: si dhi distinghent tres partes chi, cun is annoigadòrgios, si piegant de pòdere serrare sa manu e aferrare sa cosa mescamente po sa posidura de su pódhighe mannu chi atóbiat de sa parte contrària a is àteros bàtoro / a/c. su didu, candho si ammostat cosa, est sèmpere s'inditziali; is didus funt: su didu mannu, s'inditziali, su didu de mesu, su de s'anedhu, su didixedhu o ditaredhu; partis de su didu: sa conca o punta de su didu, sa pulpa o mata e a s'àtera parti s'unga, is conchedhas o giunturas, sa frucaxa (su tretu aundi faint a frucidha dus didus afatantis: sa chi arresurtat tra su didu mannu e s'inditziali bèni obertus si narat forchidhu)
Synonyms e antonyms
pódhia
Idioms
csn:
avb. a didu tentu = de seguru, chentza farta, sèmpere; èssiri unius che is didus de sa manu = èssere a cumone e acordu; artziai, mòviri una cosa unu didu = su tantu de unu pódhighe corcadu, un'apenas; largu cuatru didus = su tantu de sos bàtoro pódhighes deretos de una manu leados de rugadis; lingirisí is didus de ccn. cosa = agatai saborida meda una cosa de papare; fai su didu = fàghere de pódhighe, bogare o artziare unu pódhighe (prus che àteru s'inditziali) pro inditare o cherindhe nàrrere carchi cosa
Sentences
ndhe lis tiraiant sas úngias dai sos didos ◊ no bandat a su dotori poita no permitit a nemus de dhi ponni mancu unu didu asuba ◊ a s'invàlidu dhi mancànt tres didus a dónnia manu ◊ in d-una perda si at isconchedhau su didu mannu de su pei ◊ portu piringionis in is didus de is manus e de is peis
2.
biculendhe sos ossos ispulpados chi padronos anturzos mi betant pro allicu a didudentu ◊ cun totus generosu amicu raru, sinceru e ospitale a didu tentu ◊ ischint a didu tentu a nomen sas istellas piús famosas (S.Casu)◊ non nci fiat arrenésciu a ndi dhu arziai de unu didu ◊ portat unu cintu largu cuatru didus ◊ mi ammostat su ritratu puntendi su didu ◊ is peis de procu a geladina si dhus provas comenti dhus fait Maria ti ndi lingis is didus!
Surnames and Proverbs
smb:
Didu
Scientific Terminology
crn
Etymon
ltn.
digitu(m)
Translations
French
doigt
English
finger
Spanish
dedo
Italian
dito
German
Finger.
didudéntu , avb Definition a d. = (addidudentu) sèmpere, apostadamente e chentza fàere farta Sentences su tanchitu pariat un'arzola abberu, narvonadu a didudentu (F.Dedola).
didumànnu , nm Definition
su primu e prus grussu de is pódhighes de sa manu o de su pei (e chi aferrandho, cussu de sa manu, atóbiat is àteros bàtoro)
Scientific Terminology
crn
Translations
French
pouce,
orteil
English
thumb,
big toe
Spanish
pulgar
Italian
pòllice,
àlluce
German
Daumen,
große Zehe.
didusuisúi , nm Definition
matéria a inghíriu de s'unga
Synonyms e antonyms
fannuga,
inghiriabódhighe,
inghiriúngia,
podhighesuisui,
sosoi,
suisui,
ungaúngiu
Scientific Terminology
mld
Etymon
srd.
Translations
French
doigt fistuleux,
panaris
English
whitlow
Spanish
uñero,
panadizo
Italian
dito infistolito,
pateréccio
German
Fingergeschwür.
díe dí