dibbilèsa debbilesa
díbbili débbile
díbbiri , iscl Definition foedhu chi si narat coment'e po ifadu candho s'àteru torrat sèmpere a sa matessi cosa foedhandho, abbetiandho Synonyms e antonyms drínchidhi Etymon srd.
dibicàu delicàdu
dichiàra , nf Definition
su chi si narat po fàere a ischire a sa ladina una cosa importante, cosa chi si pentzat, chi si credet, chi s'ischit, chi si bolet
Synonyms e antonyms
dichiarassione
Sentences
cun oriolu currindhe che frina che arrivo a inie e li presento asie sa dichiara de sa meighina ◊ prammas, gravellos e rosas istant murmurèndhedi amorosas dichiaras de ammiru
Translations
French
déclaration
English
declaration
Spanish
declaración
Italian
dichiarazióne,
deposizióne
German
Erklärung.
dichiaràre declarài
dichiarassiòne , nf Synonyms e antonyms dichiara.
dícia , nf: ditza Definition
bona sorte, cuntentesa mana
Synonyms e antonyms
ajubore,
biadesa,
biadia,
cuntentesa,
foltuna,
gosa,
prégiu
| ctr.
isfortuna,
mabasorti
Idioms
csn:
lograre una dícia = acansai, tènniri sa fortuna; dícia mia!… = pagu bene meu!, siscuru a mie!
Sentences
bido onzi fiore godendhe de sa dícia de su mamentu (P.Serra)◊ narant chi su poeta est veramente tale candho cantat pro dícia o pro dolore (A.Dettori)◊ bisos, desizos, bozas, m'infiorant de dícias sos caminos (S.Casu)◊ apo sa dícia de èssere conchi sana ◊ pro dícia, in custa cumpagnia che at zente forte ◊ est inchieta po sa pagu dícia chi dhi ponint infatu
Surnames and Proverbs
prb:
nascher in bona dícia est nascher cun sas dentes
Etymon
ctl., spn.
ditxa
Translations
French
chance,
bonheur
English
luck,
happiness
Spanish
dicha
Italian
fortuna,
felicità
German
Glück
diciàdu , agt, nm Definition chi o chie tenet dícia Synonyms e antonyms afortunadu, diciosu | ctr. malassortadu Sentences mi mancat su cunfortu diciadu de sos mios Etymon srd.
diciàre , vrb Definition
contare o nàrrere cosas alligras, fàere essias de erríere, nàrrere brullas
Synonyms e antonyms
botai
Etymon
srd.
Translations
French
plaisanter
English
to joke about
Spanish
bromear
Italian
motteggiare
German
scherzen,
spaßen.
diciàu diciàdu
diciosía , nf: ditzosia Definition
su èssere diciosos, afortunaos, prexaos
Synonyms e antonyms
dícia,
diciosidade,
diciosura
| ctr.
derdícia
Sentences
no apena in su sinu cuntzepidu, chi ancora forma umana no aia, pro me sentias tanta diciosia (G.Sini)
Etymon
srd.
Translations
French
bonheur
English
happiness
Spanish
felicidad
Italian
felicità
German
Glückseligkeit.
diciosidàde , nf Synonyms e antonyms ajubore, cuntentesa, diciosia, prégiu Sentences in custa delisciosa solidade dogni boghe de natura est un'osanna, dultze cumbidu a sa diciosidade Etymon srd.
diciósu , agt, nm: ditzosu Definition
chi o chie tenet dícia, fortuna, bona sorte
Synonyms e antonyms
addiciadu,
additzosau,
afoltunadu,
assortadu,
contentu,
fadosu,
iscofadu
| ctr.
deldiciadu,
disdiciosu,
ifoltunadu
Sentences
sa ditzosa sorte nos diat in paradisu! ◊ ditzosu a chie ti at a incapare! ◊ de sas intragnas diciosas naschet su bellu fiore ◊ diciosu de chini tenit mulleri, e no coment'e dèu chi seu sorteri!
Etymon
spn.
Translations
French
heureux,
qui a de la chance
English
happy,
lucky
Spanish
feliz,
dichoso
Italian
felice,
fortunato
German
glücklich.
diciosúra , nf Synonyms e antonyms diciosia.
díciu , nm: ditzu Definition
genia de senténtzia, de lei o cumandhamentu chi sa gente ndhe at bogau de s'isperiéntzia de sa vida e chi arregodat coment'e régula de su fàere, de sa costuma e de sabiesa; genia de númene chi si ponet e si narat a unu po befa o fintzes carculandho calecuna calidade bona
Synonyms e antonyms
provérbiu
/
impróveru,
nomíngiu,
paranúmene
Sentences
is Sardus candu seus de gana bella e chistionaus de is malifatias nci esseus in dícius acutzus ◊ su díciu est bene fundhadu, paret setéscia divina! ◊ narat su ditzu: Cane e ratza ispinghet matzone; chie a s'assegus istat o perdet o achistat ◊ díciu antigu, bene postu!
2.
cussu nòmini dhu tenit a díciu
Etymon
spn.
Translations
French
proverbe
English
proverb
Spanish
dicho,
proverbio,
refrán
Italian
provèrbio
German
Sprichwort,
Spruch.
diclaràre declarài
diculadúra , nf Definition istrúpiu, dannu mannu a sa carena, a unu arremu Synonyms e antonyms guastu, irvistu, isémpiu Etymon srd.
diculài , vrb Definition pònnere istrúpiu, fàere dannu, guastu de dhi abbarrare, a sa carena Synonyms e antonyms bisastrare, immelmare, irfrezare, iscempiai, iseniare, istropiai.
diculàu , pps, agt Definition de diculai; chi est malu, guastu, malàidu Synonyms e antonyms irvàlitu, iscalfante, isentiau, istropiadu | ctr. àbbile 1, sanu.